Ο ΟΗΕ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το κλίμα

Οι δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει μέχρι σήμερα οι κυβερνήσεις για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα είναι μακράν ανεπαρκείς για να περιορίσουν την καταστροφική κλιματική αλλαγή, προειδοποίησε ο ΟΗΕ με έκθεσή του την περασμένη εβδομάδα, λίγες ημέρες πριν από τη νέα διεθνή σύνοδο για το κλίμα.

Οι λεγόμενες «εθνικά καθορισμένες συνεισφορές», ή NDC (Nationally Determined Contributions), οδηγούν σε μείωση των παγκόσμιων εκπομπών κατά μόλις 2,6% από το 2019 έως το 2030, εκτιμά στην ετήσια εκτίμησή της η Συνθήκη-Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCC).

Το νούμερο είναι δραματικά μικρότερο από τη μείωση κατά 43% που ζητούν οι επιστήμονες έως το 2030 προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού, σύμφωνα με τον οποίο η αύξηση της θερμοκρασία έως το 2100 δεν πρέπει να υπερβεί τους 1,5-2,0 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Οι εθνικές δεσμεύσεις «απέχουν έτη φωτός από αυτό που απαιτείται για να εμποδίσουμε την παγκόσμια θέρμανση από το να διαλύσει κάθε οικονομία και να καταστρέψει δισεκατομμύρια ζωές σε κάθε χώρα του κόσμου» προειδοποίησε ο Σάιμον Στίελ, γενικός γραμματέας της UNFCC.

Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη είναι ήδη 1,3 βαθμούς υψηλότερη από ό,τι πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση και για πολλούς κλιματολόγους ο στόχος των 1,5 βαθμών Κελσίου είναι ήδη ανέφικτος.

Σε ξεχωριστή έκθεσή του που επίσης δημοσιοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα, το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ εκτίμησε ότι, χωρίς δραστικότερα μέτρα, ο πλανήτης οδεύει προς «καταστροφική» αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3,1 βαθμούς έως το 2100, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. «Είτε οι ηγέτες θα γεφυρώσουν το χάσμα των εκπομπών είτε θα βουτήξουμε με το κεφάλι στην κλιματική καταστροφή» προειδοποίησε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Σύμφωνα με την έκθεση, αντί να μειωθούν οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αυξήθηκαν κατά 1,3% από το 2022 έως το 2023. Και σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας, η συγκέντρωση του CO2 στην ατμόσφαιρα έφτασε πέρυσι το νέο ιστορικό υψηλό των 420 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) και συνεχίζει να αυξάνεται ταχύτερα από ποτέ.

Η έκθεση προειδοποιεί ότι ως έναν βαθμό η αύξηση είναι αυτοενισχυόμενη: η περυσινή αύξηση στο ατμοσφαιρικό CO2, η δεύτερη μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί, οφείλεται εν μέρει στις δασικές πυρκαγιές στον Καναδά που αποδόθηκαν στην κλιματική αλλαγή. Οι πρωτοφανείς φωτιές ξεπέρασαν τις ετήσιες εκπομπές άνθρακα των περισσότερων μεγάλων οικονομιών.

Η Συμφωνία του Παρισιού προβλέπει ότι οι σχεδόν 200 χώρες που συμμετέχουν θα καταθέσουν νέες NDC τον Φεβρουάριο. Το πόσο φιλόδοξες θα είναι οι νέες δεσμεύσεις ίσως εξαρτηθεί από τη Σύνοδο για το Κλίμα που ξεκινά στις 11 Δεκεμβρίου στο Αζερμπαϊτζάν.

Μεταξύ άλλων οι κυβερνήσεις θα καθορίσουν τις τεχνικές λεπτομέρειες για ένα νέο πρόγραμμα εμπορίας εκπομπών καθώς και για ένα ταμείο που θα χρηματοδοτεί τις κλιματικές δράσεις των αναπτυσσόμενων χωρών με 100 δισ. δολάρια τον χρόνο.