Είναι πράγματι σπάνιο να παρουσιάζονται βιβλία λογοτεχνίας από αυτές τις σελίδες και ακόμη σπανιότερο τα βιβλία αυτά να μην έχουν σχέση (τουλάχιστον όχι εμφανή) με την επιστήμη. Αλλά υπάρχει λόγος για ετούτη την εξαίρεση. Βλέπετε, καμιά φορά (ή μάλλον πάντα) η λογοτεχνία είναι πολύ καλύτερη από την επιστήμη στο να μας δείχνει τον δρόμο στη ζωή.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας κάνουμε τις απαραίτητες συστάσεις. Ο Φρέντρικ Μπάκμαν είναι ίσως ο διασημότερος σύγχρονος σουηδός συγγραφέας. Κρίνοντας από τις πωλήσεις, διεθνείς και εγχώριες, είναι πιθανόν να τον γνωρίζετε ήδη από το βιβλίο του «Η γιαγιά μου σας χαιρετά και ζητάει συγγνώμη». Το «Μπιέρνσταντ», το οποίο σας παρουσιάζουμε σήμερα, εκδόθηκε στη Σουηδία το 2016 αλλά κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό μεταφρασμένο στα ελληνικά (από τις εκδόσεις Κέδρος, όπως και όλα τα βιβλία του Μπάκμαν) και αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας.

Ο τίτλος του βιβλίου είναι το όνομα μιας πόλης η οποία ξεπήδησε από τη φαντασία του συγγραφέα. Στην πραγματικότητα θα μπορούσε να είναι μια οποιαδήποτε επαρχιακή και απομακρυσμένη πόλη σε οποιαδήποτε περιοχή του κόσμου. Η μοίρα τέτοιων πόλεων καθορίζεται από τη γεωγραφία τους και το ίδιο συμβαίνει και με το παγωμένο Μπιέρνσταντ, το οποίο είναι χωμένο βαθιά σε ένα πυκνό δάσος και δίπλα σε μια λίμνη. Εκεί, τα παιδιά μαθαίνουν να γλιστρούν στο χιόνι πριν καλά-καλά περπατήσουν και το χόκεϊ επί πάγου είναι το σπορ που ενώνει (και ενίοτε χωρίζει) τους κατοίκους της πόλης.

«Για ποιον λόγο να ενδιαφέρεται ένας άνθρωπος για τα σπορ;» αναρωτιέται ο συγγραφέας στην αρχή του κεφαλαίου 5 (σελ. 40), για να δώσει ως απάντηση στο τέλος (σελ. 55) «Γιατί αφηγούνται ιστορίες». Τις ιστορίες των ανθρώπων του Μπιέρνσταντ διηγείται ο Μπάκμαν πετυχαίνοντας να τις κάνει παγκόσμιες. Ολα διαδραματίζονται σε διάστημα λίγων ημερών όπου βλέπουμε την πόλη να ετοιμάζεται σύσσωμη για τον ημιτελικό της εφηβικής ομάδας χόκεϊ. Η πολυπόθητη νίκη γεννά την ελπίδα ότι η σε φθίνουσα οικονομική πορεία πόλη θα αρχίσει να ανθίζει και πάλι χάρη στις υποδομές του χόκεϊ που σίγουρα θα δημιουργηθούν εκεί αν κατακτηθεί και το κύπελλο. Μόνο που ένα δραματικό γεγονός ανατρέπει τα πάντα και τότε η πόλη χωρίζεται σε δύο στρατόπεδα ενώ όλοι βρίσκονται πρωτίστως αντιμέτωποι με τον εαυτό τους.

Ας έρθουμε λοιπόν τώρα στον λόγο για τον οποίο παρουσιάζουμε το βιβλίο του Μπάκμαν στο ΒΗΜΑ-Science. Επειδή, μεταξύ άλλων, είναι και μια σπουδή στην εφηβεία και στη γονεϊκότητα. Οι έφηβοι κατοικούν σε έναν δικό τους περίκλειστο κόσμο στον οποίο οι ενήλικοι (και κυρίως οι γονείς τους) δεν είναι πάντα ευπρόσδεκτοι. Τα ομαδικά σπορ δίνουν στους εφήβους την αίσθηση του ανήκειν, τους επιτρέπουν να αναμετρηθούν με τον ίδιο τους τον εαυτό, να βιώσουν ότι η συνεργασία και η έλλειψη εγωισμού οδηγεί στις νίκες. Υπάρχουν όμως φορές που ο κόσμος των εφήβων καταρρέει (στο πόνημα του Μπάκμαν αυτό συμβαίνει όταν το αστέρι της εφηβικής ομάδας χόκεϊ υποπίπτει σε ένα τραγικό παράπτωμα και το υποτιθέμενο καλό της ομάδας συγκρούεται με τους ηθικούς κώδικες των παικτών). Τότε οι γονείς, οι οποίοι αενάως αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στην αγωνία τους να προστατεύσουν τα παιδιά τους και στην αδήριτη ανάγκη να σεβαστούν την ελευθερία τους, πρέπει να είναι εκεί, πράγμα που εύκολα λέγεται και δύσκολα γίνεται.

Οι ήρωες του Μπάκμαν είναι καθημερινοί και για αυτόν τον λόγο είναι πολύ κοντά μας. Ετσι, το βιβλίο του δείχνει τον δρόμο προς την ενηλικίωση καλύτερα απ’ όλα τα δοκίμια, βιβλία, άρθρα για τον εφηβικό εγκέφαλο και την εφηβεία που έχω διαβάσει. Και πιστέψτε με: έχω διαβάσει πολλά!