Είναι από τα θέματα τα χιλιοειπωμένα και χιλιογραμμένα. Ωστόσο όλα δείχνουν ότι χρειάζεται να ειπωθεί και να γραφτεί όχι χίλιες μία αλλά ένα εκατομμύριο και μία φορές. Και αυτό διότι τα στοιχεία σε ό,τι αφορά τις καισαρικές, περί ων ο λόγος, είναι ολοένα και πιο απογοητευτικά – και τα πιο απογοητευτικά (δυστυχώς) αφορούν τη χώρα μας, η οποία ανακηρύσσεται μεταξύ των «πρωταθλητριών» παγκοσμίως στις καισαρικές τομές. Στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή τον περασμένο Ιανουάριο δείχνουν ότι το ποσοστό των καισαρικών στην Ελλάδα φθάνει το 58% επί του συνόλου των τοκετών (το 2015 είχε φθάσει το… 77%), όταν η σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι το ποσοστό αυτό δεν πρέπει να ξεπερνά το 15%! Λίγο καλύτερα τα πράγματα (αλλά σίγουρα όχι καλά) στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, όπου κατά μέσο όρο οι καισαρικές αποτελούν το 30% του συνόλου των τοκετών.
Γενικώς γιατροί και γυναίκες τού δίνουν (του νυστεριού) και καταλαβαίνει. Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να υποστηρίξει ότι τα τεράστια αυτά ποσοστά οφείλονται σε ιατρικούς λόγους. Είναι αλήθεια ότι οι γυναίκες γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες μητέρες και όσο μεγαλύτερη η μητέρα τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος επιπλοκών στην κύηση και στον τοκετό για εκείνη και το μωρό της. Αυτό είναι όμως μόνο ένα μέρος της αλήθειας. Διότι πώς αλλιώς εξηγείται η καταγραφή του Παρατηρητηρίου Μαιευτικής Βίας σύμφωνα με την οποία στη χώρα μας πριν από κάθε επίσημη αργία αυξάνεται ο αριθμός των καισαρικών; Και οι επίσημες αργίες μάλλον κατατάσσονται στους σοβαρούς ιατρικούς λόγους…
Γιατί μας ήρθε να σας αραδιάσουμε όλα αυτά τα στοιχεία; Διότι πριν από λίγες ημέρες διαβάσαμε μια νέα μελέτη που ήλθε να προστεθεί σε άλλες προηγούμενες οι οποίες δείχνουν ότι οι αρνητικές επιδράσεις μιας καισαρικής τομής είναι πολύ ισχυρές και μπορούν να αφήσουν βαθύ το σημάδι τους στο παιδί που έρχεται στον κόσμο για ολόκληρη τη ζωή του. Μέχρι σήμερα ερευνητικά στοιχεία έχουν συνδέσει τις καισαρικές με κίνδυνο για διαβήτη τύπου 1, παχυσαρκία, άσθμα, αλλεργίες, κοιλιοκάκη, υπογονιμότητα, ακόμη και για καρκίνους όπως η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία. Η νέα μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Τζόρτζια και δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» επικεντρώθηκε – μέσα από ένα καλά σχεδιασμένο πείραμα σε ποντίκια – στον εγκέφαλο των μωρών που γεννιούνται είτε με καισαρική είτε με φυσιολογικό τοκετό και κατέληξε σε ένα σοκαριστικό συμπέρασμα: τα μικρά που γεννιούνται με καισαρική εμφανίζουν μέσα σε λίγες ώρες από τη στιγμή που βλέπουν το φως πολύ υψηλότερο ρυθμό θανάτου των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο και κυρίως στον υποθάλαμο, μια περιοχή ζωτικής σημασίας για τη ρύθμιση της απόκρισης στο στρες αλλά και για την αλληλεπίδραση του εγκεφάλου με το ανοσοποιητικό σύστημα, σε σύγκριση με όσα γεννιούνται με φυσιολογικό τοκετό. Κοινώς από τη συγκεκριμένη μελέτη προέκυψε ότι ο τρόπος που γεννιέται ένα μωρό μπορεί να έχει οξεία επίδραση στη νευρική του ανάπτυξη και τελικώς σοβαρές μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη λειτουργία του εγκεφάλου του αλλά και τη συμπεριφορά του.
Η φύση λοιπόν εν σοφία ποιεί – υπάρχουν λόγοι για τους οποίους ο φυσιολογικός τοκετός είναι μια φυσική διαδικασία που λαμβάνει χώρα με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Και η επιστήμη επίσης ποιεί σοφά όταν βρίσκει λύσεις σε προβλήματα του τοκετού και σώζει ζωές – διότι η καισαρική τομή αποτελεί μια ιατρική πράξη που έχει σώσει πολλές ζωές γυναικών και των μωρών τους σε περιπτώσεις όπως η εμβρυϊκή δυσχέρεια, όταν παρουσιάζονται ανωμαλίες προβολής, θέσης ή σχήματος του εμβρύου, όταν υπάρχει ανωμαλία του πλακούντα ή πρόωρη αποκόλλησή του, όταν δεν επιτυγχάνεται επαρκής διαστολή του τραχήλου της μήτρας παρά τις ικανοποιητικές ωδίνες. Το θέμα ξεκινά όταν η χρήση του κάθε μέσου φθάνει στην κατάχρηση. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση η κατάχρηση μπορεί να βλάψει σοβαρά την υγεία όχι μόνο της μητέρας αλλά κυρίως ό,τι πιο πολύτιμου για εκείνη σε ολόκληρο τον κόσμο, του παιδιού που αποφάσισε να φέρει σε αυτόν.