Αδιαμφισβήτητα, ο εγκέφαλος αποτελεί το τελευταίο οχυρό της επιστημονικής περιέργειας. Παρά τους αιώνες μελετών, το πολυπλοκότερο όργανο με το οποίο μας προίκισε η εξέλιξη παραμένει μυστηριώδες. Και δεν μιλούμε μόνο για το γεγονός ότι ακόμη δεν έχουμε επιλύσει τα μεγάλα θέματα της μάθησης, της μνήμης και της συνείδησης. Αναφερόμαστε και στο γεγονός ότι ακόμη δεν έχουμε ξεκάθαρη εικόνα της δομής του. Οχι άδικα! Ο εγκέφαλος των θηλαστικών αποτελείται από ένα πυκνότατο δίκτυο νευρικών κυττάρων των οποίων οι απολήξεις (δενδρίτες και νευράξονες) μπορούν να εκτείνονται πολύ μακριά, ενώ επικοινωνούν μεταξύ τους σε κομβικά σημεία τα οποία ονομάζονται συνάψεις.
Τόσο μεγάλη είναι η πυκνότητα του εγκεφαλικού φλοιού των θηλαστικών ώστε η επίμονη επιστημονική προσπάθεια περασμένων αιώνων δεν μπόρεσε να τη διαλευκάνει. Βλέπετε, η φωτονική μικροσκοπία δεν μπορεί να «εισχωρήσει» πέρα από μερικά μικρόμετρα στον εγκεφαλικό ιστό. Μια τεράστια πρόοδος σημειώθηκε σε αυτόν τον τομέα κατά τη διάρκεια του πρώτου πέμπτου του 21ου αιώνα: το πρόγραμμα Connectome, το οποίο χρησιμοποιεί τεχνολογίες αιχμής για την απεικόνιση του ιστού και αξιοποιεί αλγορίθμους για τη δημιουργία εικονικών μοντέλων του, φιλοδοξεί στα επόμενα χρόνια να χαρτογραφήσει κατ’ αρχάς τη δομή του εγκεφάλου προκειμένου στη συνέχεια να αποκαλύψει τα μυστικά της λειτουργίας του. Το πλέον πρόσφατο επίτευγμα του προγράμματος αυτού είναι η αποκάλυψη (με τη βοήθεια υπολογιστών φυσικά) της δομής ενός τμήματος του εγκεφαλικού φλοιού ποντικών: στην εικονική αποκατάσταση του 500.000 κυβικών μικρομέτρων εγκεφαλικού ιστού χαρτογραφήθηκαν περί τις 400.000 συνάψεις. Πρόκειται για το μεγαλύτερο σε έκταση τμήμα του εγκεφαλικού φλοιού που έχει χαρτογραφηθεί και οι ερευνητές σκοπεύουν να το αξιοποιήσουν ως βάση για συγκριτικές μελέτες μεταξύ ειδών, αλλά και για τα αναπτυξιακά στάδια του ιδίου είδους καθώς επίσης και για τη μελέτη νευροεκφυλιστικών ασθενειών. Ι.Σ.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Έχετε ήδη συνδρομή;Μπορείτε να συνδεθείτε από εδω
Είσοδος
