Ενα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί

Αυτόν τον καιρό εκδόθηκε ένα βιβλίο της Σούζαν Σίμαρντ, καθηγήτριας στην έδρα της Δασοπονίας στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά, με τίτλο: «Finding the Mother Tree: Uncovering the Wisdom and Intelligence of the Forest», τα συμπεράσματα μιας ζωής στην έρευνα για τα δάση. Η γυναίκα αυτή το 1997 με μια εργασία μόλις τριών σελίδων στο περιοδικό «Nature» (S. Simard et al. Nature388, 579-582; 1997), πασίγνωστο για την επιλεκτικότητά του ως προς τις επιστημονικές εργασίες, το ανάγκασε να αφιερώσει ακόμη και το εξώφυλλό του στα ευρήματά της. Συγκεκριμένα για την αποκάλυψη, μετά από πολύ προσεκτικές παρατηρήσεις, ότι στα δάση, μεταξύ των δέντρων αντί για το στερεότυπο «αέναος ανταγωνισμός για τροφή-νερό-χώρο-φως» υπάρχει κάτι πιο βαθύ που τα ενώνει. Υπάρχει και κάτι που η ακριβής αλλά και εκπληκτική διατύπωση του ρόλου του είναι «συνειδητή συνεργασία». Τα δέντρα δεν διαθέτουν εγκέφαλο αλλά συνδέονται μεταξύ τους με κάτι που θυμίζει τα νευρωνικά δίκτυα, αποκαθιστώντας μεταξύ τους ένα είδος Διαδικτύου. Η Σίμαρντ το αποκάλεσε μάλιστα «www», από το «woodwideweb». Η επικοινωνία γίνεται συνήθως  με τη βοήθεια ενός υπόγειου δικτύου μυκήτων, που κάποιες φορές εμείς μόνο βλέπουμε επιφανειακά σημάδια του, τα «μανιτάρια», και με απληστία και βαρβαρότητα θερίζουμε όπως-όπως. (Στην Ελλάδα χρειάζεται σχετική νομοθεσία, με εκπαίδευση, έλεγχο,  πιστοποίηση των εδώδιμων μανιταριών, κάτι που προτάθηκε από το 2015 και ολοκληρώθηκε μετά από εξαντλητικό διάλογο 3 ετών. Το πόρισμα είναι στα χέρια του υπουργείου Περιβάλλοντος από το 2019 και μπορεί να προχωρήσει άμεσα με πολλά κέρδη τόσο για τους κατοίκους των ορεινών περιοχών και της αλυσίδας παραγωγής όσο και για την πάταξη της λαθρο-συλλογής.)

Η Σίμαρντ απέδειξε ότι στα δάση υπάρχουν τα δέντρα-μητέρες, τα γηραιότερα συνήθως δέντρα, που όχι μόνο με τις βαθιές ρίζες τους φέρνουν νερό στην επιφάνεια και επωφελούνται από αυτό νεαρότερα δέντρα, αλλά απέδειξε και ότι για παράδειγμα ένα έλατο που προσβλήθηκε από το σκουλήκι Choristoneura occidentalis μέσα από το δίκτυο των μυκήτων «σήμανε συναγερμό» εκκρίνοντας κάποιες ουσίες, ειδοποιήθηκαν τα γύρω δέντρα και άρχισαν να παράγουν ένζυμα κατά του επίδοξου εχθρού! Επίσης κάποια λειτουργούν ως πραγματικές μητέρες προς τα «μικρά» τους, στέλνοντας σάκχαρα, νερό, ωφέλιμα συστατικά και πληροφορίες για πιθανούς κινδύνους.

Ακολούθησε το Βήμα στο Google news και μάθε όλες τις τελευταίες ειδήσεις.