Αν η πανδημία έχει μεγάλο ψυχικό κόστος για τον καθέναν μας, πόσο είναι άραγε το ψυχικό βάρος που μπορεί να σηκώνουν τα άτομα που έχουν ζήσει την COVID-19 (κυριολεκτικώς) στο πετσί τους; Μεγάλο και μακράς διαρκείας, όπως έδειξε μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιθεώρηση «The British Medical Journal» (BMJ). Με βάση τα ευρήματα της αμερικανικής αυτής μεγάλου εύρους μελέτης, οι αναρρώσαντες από COVID-19 – τόσο αυτοί που νοσηλεύθηκαν, ακόμη όμως και εκείνοι που είχαν σχετικώς ήπια συμπτώματα και δεν χρειάστηκαν νοσηλεία – αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο ψυχικών διαταραχών όπως το άγχος, η κατάθλιψη, η χρήση ουσιών, οι διαταραχές του ύπνου, ακόμη και ένα έτος μετά τη διάγνωσή τους.
Η μελέτη διεξήχθη από ειδικούς του Συστήματος Υγείας του Σεντ Λούις για τους Βετεράνους (VA St. Louis Health Care System) και περιέλαβε σχεδόν 154.000 άτομα που έλαβαν θετική διάγνωση για COVID-19 μεταξύ Μαρτίου 2020 και Ιανουαρίου 2021 (σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα προηγήθηκε της εμφάνισης των παραλλαγών Ομικρον και Δέλτα καθώς και της ευρείας διάθεσης εμβολίων για τον SARS-CoV-2).
Με χρήση εξελιγμένων στατιστικών μεθόδων οι ερευνητές συνέκριναν τα ιατρικά ιστορικά αυτών των ασθενών με εκείνα περισσότερων από 11 εκατομμυρίων ατόμων τα οποία δεν προσβλήθηκαν από COVID-19 (περίπου τα μισά από τα άτομα της ομάδας ελέγχου εξετάστηκαν κατά το ίδιο χρονικό διάστημα με τους νοσήσαντες ενώ τα υπόλοιπα πριν από την πανδημία).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν μολύνθηκαν με τον SARS-CoV-2, όσα διαγνώστηκαν με COVID-19 αντιμετώπιζαν 60% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κάποιας ψυχικής διαταραχής. Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορούσε επιμέρους ψυχικές διαταραχές κατεγράφη:
l 35% αύξηση του κινδύνου για εμφάνιση αγχώδους διαταραχής στην ομάδα της COVID-19.
l 39% αύξηση του κινδύνου για κατάθλιψη.
l 41% αύξηση του κινδύνου για διαταραχές του ύπνου.
l 76% αύξηση του κινδύνου για χρήση οπιοειδών.
l 20% αύξηση του κινδύνου για χρήση άλλων ναρκωτικών ουσιών.
Ηταν μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ψυχικές διαταραχές εμφάνιζαν όχι μόνο τα άτομα που είχαν νοσήσει με βαριά συμπτώματα με αποτέλεσμα να χρειαστούν νοσηλεία αλλά ακόμη και εκείνα που παρουσίασαν ηπιότερα συμπτώματα και ανέρρωσαν στο σπίτι – και στις δύο ομάδες οι ψυχικές διαταραχές μπορούσαν να διαρκέσουν ακόμη και πολλούς μήνες μετά τη λήξη της οξείας φάσης της νόσου.
Για ποιον λόγο όμως οι αναρρώσαντες από COVID-19 παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ψυχικών διαταραχών; Οπως εξήγησε σε σχετικό δελτίο Τύπου ο κύριος ερευνητής της νέας μελέτης δρ Ζιγιάντ Αλ-Αλι, επικεφαλής του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας και της Υπηρεσίας Ερευνας και Ανάπτυξης του VA St. Louis Health Care System, οι αιτίες δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως. «Είναι πιθανό να λαμβάνουν χώρα στον οργανισμό βιολογικές αλλαγές που επηρεάζουν τον εγκέφαλο. Συγχρόνως όμως και μη βιολογικές αλλαγές όπως η κοινωνική απομόνωση και το τραύμα ίσως παίζουν τον δικό τους ρόλο».
Σε κάθε περίπτωση, με δεδομένο τον τεράστιο αριθμό των ανθρώπων που έχουν ήδη μολυνθεί με τον SARS-Cov-2 (ο οποίος, ας μην ξεχνάμε, καθημερινά αυξάνεται), ο δρ Αλ-Αλι και οι συνεργάτες του υπογράμμισαν ότι το «αποτύπωμα» της πανδημίας στην ψυχική υγεία θα είναι πολύ μεγάλο παγκοσμίως, για αυτό χρειάζεται συνεχής επαγρύπνηση και έγκαιρη φροντίδα εκατομμυρίων ασθενών. «Είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπίσουμε τώρα το ζήτημα, προτού μετατραπεί σε ακόμη μεγαλύτερη κρίση για τη δημόσια υγεία στο μέλλον» κατέληξε ο επικεφαλής της μελέτης.
