Η δημιουργία κατά την Αχελαία Περίοδο συνδέεται με προγονικά είδη του ανθρώπου, τους Homo ergaster, Homo erectus και Homo heidelbergensis. Τα είδη αυτά έχουν μεγαλύτερους εγκεφάλους και ανατομικές και συμπεριφορικές προσαρμογές πιο προηγμένες σε σχέση με τους Αυστραλοπιθήκους. Η σύλληψη της συμμετρίας, η γεωμετρική σκέψη, η αφαίρεση, η συστηματοποίηση της τεχνικής πράξης για την επίτευξη της συμμετρίας καθώς και η μεταφορά της τεχνικής γνώσης είναι πολύπλοκες διανοητικές διεργασίες που για πρώτη φορά αποτυπώνονται στο εμβληματικό εργαλείο της αχελαίας, τον χειροπέλεκυ (και πάλι). Που όμως παύει να είναι μόνο λειτουργικό εργαλείο και γίνεται μέσο εξωτερίκευσης της σκέψης, όπως αναφέρεται σε κάποιο σημείο της έκθεσης. Επιτρέπει την επίδειξη δεξιοτήτων, μεταφέρει μηνύματα. Στη συμμετρία του ανιχνεύονται η γένεση της γεωμετρικής σκέψης, οι απαρχές του οπτικού συμβολισμού και η αισθητική αφύπνιση των ειδών αυτών. Ιδιαίτερα συγκινητικά είναι τα εκθέματα όπου υπάρχουν επάνω στο λίθινο εργαλείο ασυνήθιστα «εγκλείσματα», όπως ένα απολιθωμένο σαλιγκάρι, ένα άλλο μικρό κρυσταλλικό «ελάττωμα», ακόμη και κάποιες οπές που δίνουν στο εργαλείο μια ιδιαίτερη υπόσταση και «ατομικότητα». Και αυτό ας το συνδέσουμε με την παρατήρηση πως από μια χρονική στιγμή και πέρα πιστεύεται πως οι πρόγονοι των προγόνων μας δεν τα πετούσαν αυτά μετά τη χρήση τους, αλλά τα κουβαλούσαν πλέον και ως προσωπικά τους αντικείμενα ή τα άφηναν να τους «αντιπροσωπεύουν» όταν οι ίδιοι απουσίαζαν! Εφτασαν μάλιστα να φτιάχνουν τόσο ογκώδη, άρα δύσχρηστα, λίθινα εργαλεία που είναι ν’ απορείς. Γιατί κάτι τέτοιο;
Το ερώτημα παραμένει ανοιχτό. Και είναι εξαιρετικά δύσκολο να απαντηθεί με βεβαιότητα μια και βασιζόμαστε αποκλειστικά σε υλικά κατάλοιπα για την όποια ερμηνεία. Εν προκειμένω σε λίθινα εργαλεία. Μέσα από την έρευνα προκύπτουν διάφορες υποθέσεις εργασίας: Προσπάθεια διάκρισης μέσα στην ομάδα, μέσω της πρόκλησης οπτικής εντύπωσης; Επίδειξη των τεχνικών δεξιοτήτων; Απόδοση μιας προσωπικής ταυτότητας; Μια ακόμη εκδοχή συνδέει το εντυπωσιακό οπτικό αποτέλεσμα με την προσπάθεια προσέλκυσης συντρόφων, ενώ άλλη υπόθεση υποστηρίζει ότι τα εξαιρετικά αυτά αντικείμενα μπορεί απλώς να δημιουργήθηκαν για τη χαρά και την ικανοποίηση που προκαλεί στον δημιουργό η ίδια η αισθητική δημιουργία. Κάτι που το θεωρούσαμε γνώρισμα μόνον του Εμφρονος Ανθρώπου.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
