Περισσότερα από τέσσερα χρόνια μετά τη δημοσίευσή της, η διαβόητη μελέτη που πρότεινε ένα φθηνό φάρμακο κατά της ελονοσίας ως θεραπεία για την COVID-19 αποσύρθηκε επίσημα λόγω επιφυλάξεων για τη μεθοδολογία και τη δεοντολογία της.
Η μελέτη της ομάδας του γάλλου μικροβιολόγου Ντιντιέ Ραούλ (εικόνα), η οποία δημοσιεύτηκε το 2020 στο «International Journal of Antimicrobial Agents», υποστήριζε ότι το φάρμακο υδροξυχλωροκίνη μειώνει το ιικό φορτίο σε ασθενείς του πανδημικού κορωνοϊού SARS-CoV-2, ειδικά όταν χορηγείται σε συνδυασμό με το αντιβιοτικό αζιθρομυκίνη.
Σχεδόν εν μία νυκτί ο Ραούλ έγινε γνώριμο πρόσωπο στην τηλεόραση και σύντομα βρήκε στήριξη από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εμφάνιζε την υδροξυχλωροκίνη ως λύση στην πανδημία.
Σε συνδυασμό με άλλες ενθαρρυντικές αναφορές για την υδροξυχλωροκίνη από την Κίνα, η μελέτη του Ραούλ οδήγησε στην εσπευσμένη χρήση του φαρμάκου στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Μεγαλύτερες έρευνες που ακολούθησαν διέψευσαν τελικά τα ευρήματα.
Η μελέτη είχε εξαρχής γίνει δεκτή με δυσπιστία από ανεξάρτητους ερευνητές, οι οποίοι εντόπιζαν κενά στη διαδικασία έγκρισης της έρευνας από επιτροπή βιοηθικής. Επισήμαναν επίσης ότι η έρευνα είχε μικρό δείγμα, μόλις 36 ασθενών, με τα χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων να διαφέρουν ανάμεσα στην ομάδα που έλαβε υδροξυχλωροκίνη και στην ομάδα ελέγχου.
Επιπλέον, η μελέτη δημοσιεύτηκε μόλις τέσσερις ημέρες μετά την υποβολή της, με τη συντακτική ομάδα να περιλαμβάνει και έναν αρχισυντάκτη της επιθεώρησης.
Πριν από λίγες μέρες ο εκδοτικός οίκος Elsevier και η Διεθνής Εταιρεία Αντιμικροβιακής Χημειοθεραπείας, οι δύο συνιδιοκτήτες της επιθεώρησης, ανακοίνωσαν ότι η μελέτη αποσύρεται. Μεταξύ άλλων, δεν ήταν δυνατό να τεκμηριωθεί ότι οι ασθενείς είχαν δώσει τη συγκατάθεσή τους ή ότι είχαν ενταχθεί στη μελέτη εγκαίρως για να συγκεντρωθούν τα επίμαχα δεδομένα. Τρία μέλη της ερευνητικής ομάδας ζήτησαν να απαλειφθούν τα ονόματά τους από τη δημοσίευση, ενώ πέντε διαφώνησαν με την ανάκλησή της.
Μέχρι την απόσυρση η μελέτη είχε συγκεντρώσει πάνω από 3.400 παραπομπές, κάτι που σημαίνει ότι είναι η πιο πολυσυζητημένη έρευνα για την COVID-19 που έχει ανακληθεί ως σήμερα.
Ο Ραούλ έχει πλέον πάρει σύνταξη από το Μεσογειακό Ινστιτούτο Λοιμωδών Νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο της Μασσαλίας, το οποίο βρίσκεται τώρα στο στόχαστρο των γαλλικών αρχών για άλλες ύποπτες περιπτώσεις. Μέχρι σήμερα έχουν ανακληθεί 32 μελέτες του Ινστιτούτου, από τις οποίες οι 28 ήταν του Ραούλ. Επιφυλάξεις εκφράζονται τώρα για ακόμα 230 έρευνες.
