Δεν έχει ούτε τρεις μήνες ζωής. Σε αυτό το χρονικό διάστημα έχει ανατρέψει βεβαιότητες, έχει κυριαρχήσει επικοινωνιακά, έχει προκαλέσει φόβους σε όσους φοβούνται απροσδιόριστα ένα τεχνολογικά «σκοτεινό» μέλλον και έχει δώσει ελπίδες σε όσους προσβλέπουν στις ανέσεις μιας «Εποχής των ρομπότ».

Το περίφημο ChatGPT (το νέο σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης) είναι αλήθεια ότι μας ανάγκασε να «τρέξουμε» μπροστά. Με έναν τρόπο ωστόσο που σχεδόν συνηθίσαμε τα χρόνια της πανδημίας. Κι αυτό γιατί ήδη τα προηγούμενα 3 χρόνια μεταφέραμε σχεδόν ολόκληρη τη ζωή μας στο Διαδίκτυο.

Κατ’ επέκταση με έναν τρόπο ήταν ήδη… εδώ οι εντυπωσιακές εξελίξεις στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης που βιώνουμε από τον Νοέμβριο, ειδικά για όσους από εμάς μεγάλωσαν με τον Ισαάκ Ασίμοφ, τους νόμους της Ρομποτικής του, το «Matrix», το «ΑΙ», το «Westworld», το «Blade Runner» και όλες τις προσφιλείς κινηματογραφικές αναφορές που μας έμαθαν να λατρεύουμε (και στη ζοφερή του εκδοχή να φοβόμαστε) ένα προηγμένο μέλλον στο οποίο οι μηχανές… τα αναλαμβάνουν όλα.

Χτίζει γνώσεις και αυτοδιορθώνεται

Πέραν της επιστημονικής φαντασίας όμως, πόσα από όσα διαβάζουμε τους τελευταίους μήνες είναι επιστημονικά στιβαρά, και κυρίως πού θα οδηγήσουν το επόμενο χρονικό διάστημα; Το ChatGPT χτίζει σταθερά γνώσεις και αυτοδιορθώνεται. Ετσι, τη μια ημέρα απαντάει λάθος στις ερωτήσεις σου, για να απαντήσει την επομένη απολύτως σωστά. Μας αγχώνει αυτό;

Οι επιστήμονες που ασχολούνται με το πεδίο της Πληροφορικής απαντούν με βεβαιότητα: πιο πολύ πρέπει να φοβούνται μεγάλες επιχειρήσεις και περιζήτητες μηχανές διαδικτυακής αναζήτησης ότι θα χάσουν την πελατεία τους ή οι πρυτάνεις των πανεπιστημίων ανά τον κόσμο ότι οι φοιτητές και φοιτήτριές τους θα το χρησιμοποιούν μαζικά για να παραδίδουν «κλεμμένες» εργασίες από ό,τι οι πολίτες ότι θα χάσουν εξ αυτού την ηρεμία τους. Το νέο λογισμικό ναι, μπορεί να αυτοεξελίσσεται, να αυτοδιορθώνεται, αλλά ως εκεί.

«Χτίζει γνώσεις αλλά δεν χτίζει ανεξέλεγκτα» απαντούν στη σχετική ερώτηση του «Βήματος». «Πάντα υπάρχει ένα όριο που δεν μπορεί να ξεπεραστεί, και αυτό το προγραμματίζει ένας άνθρωπος» συνεχίζουν. «Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να παίρνει αποφάσεις βάσει των σεναρίων που θα της δώσουμε, αλλά δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από τα πληκτρολόγια και να επανασχεδιάσει όλο το τοπίο…».

Θετικά αλλά και αρνητικά στοιχεία

Οπως εξηγούν άλλωστε επιστήμονες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η νέα εκδοχή της Τεχνητής Νοημοσύνης που όλοι παρακολουθούμε το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει περισσότερα θετικά στοιχεία, αλλά έχει και μερικά αρνητικά. Για παράδειγμα από τον κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της Τεχνητής Νοημοσύνης στα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας τα σχετικά στοιχεία ερευνών αναφέρουν ότι 400.000 ζωές σώζονται ετησίως, ενώ εξοικονομούνται επίσης σε ετήσια βάση 200 δισ. ευρώ.

Παράλληλα όμως υπάρχει και το κόστος ενέργειας που απαιτείται για να «εκπαιδευτούν» τα προηγμένα μοντέλα ΑΙ το οποίο συχνά είναι πολύ μεγάλο, ενώ ένα μέτριο μοντέλο, όπως αναφέρουν οι επιστήμονες, απελευθερώνει στο περιβάλλον όσο διοξείδιο του άνθρακα απελευθερώνει ένα αυτοκίνητο στη διάρκεια όλης της ζωής του…

«Σήμερα κατασκευάζουμε μηχανισμούς που μπορούν να ερμηνεύουν και να τεκμηριώνουν τις αποφάσεις και τις επιλογές των συστημάτων, δεν μένουμε στην κατασκευή έξυπνων μαύρων κουτιών» λέει ο καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Κωνσταντίνος Καραντζάλος.

«Πέρα από τη νοημοσύνη, οι προηγμένες μηχανές αποκτούν σιγά-σιγά και μια τεχνητή συνείδηση. Μπορούν να αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους, να κατανοούν τη θέση τους στον χώρο και τη θέση τους ως μέλη μιας ομάδας, να εκτιμούν και να αντιλαμβάνονται ποιοτικά και ποσοτικά τον αντίκτυπο των αποφάσεων και πράξεών τους.Ούτε αυτό πρέπει να μας τρομάζει και να καλπάζει ανεξέλεγκτα η φαντασία μας δίνοντας χώρο στις φοβίες μας. Μήπως αντιθέτως τρομάξουμε όλοι μας περισσότερο αν μείνουμε χωρίς αυτές, π.χ. χωρίς ρεύμα για έναν μήνα…» καταλήγει.

Το πρόβλημα με τις αντιγραφές

Παρά τους φόβους ή τις ελπίδες ωστόσο, εκείνο που έχει γίνει άμεσα αντιληπτό με τη χρήση υπολογιστικών συστημάτων όπως το chat GPT είναι οι… μικροαπατεώνες. Στις ΗΠΑ τα κρούσματα αντιγραφών στις εξεταστικές περιόδους των πανεπιστημίων ήδη διαδέχονται το ένα το άλλο, ενώ οι αναγκαστικές ανατροπές που φέρνει η ΑΙ στην εκπαιδευτική διαδικασία προαναγγέλλουν σαρωτικές αλλαγές στη διδασκαλία των νέων.

Σήμερα στις ΗΠΑ πολλά ανώτατα Ιδρύματα σχεδιάζουν από την αρχή τα μαθήματα που διδάσκουν, αυξάνουν τις προφορικές εξετάσεις, αναθέτουν ομαδικές εργασίες και ζητούν χειρόγραφα κείμενα αντί των τυπωμένων.

INFO

  • 10 φορές κάθε πέντε χρόνια πολλαπλασιάζεται η ισχύς της τεχνολογίας, οπότε αντίστοιχα μοιάζει να πολλαπλασιάζεται και η εξάρτησή μας από αυτήν. Σε αυτή την «εξίσωση», αναζητούνται πλέον – από επιστήμονες αλλά και επιχειρηματίες – οι σωστοί… αριθμοί, ώστε να δημιουργηθούν βαθύτερες συνεργασίες ανθρώπου-μηχανής οι οποίες ως το 2030 δεν θα δημιουργούν πλέον φόβους ή προβληματισμούς, αλλά θα εξυπηρετούν τις ανάγκες για ανάπτυξη των κοινωνιών και διόρθωσης των μεγάλων προβλημάτων τους. Μεγάλο κομμάτι αυτού του σχεδιασμού αποτελούν τα θέματα Ηθικής που σχετίζονται με την ευρεία χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης.
  • 1 εκατ. σε λιγότερο από μία εβδομάδα ήταν οι χρήστες του ChatGPT, το οποίο άνοιξε τον Νοέμβριο του 2022.
  • 100 λέξεις ανά λεπτό πληκτρολογούν τα νέα συστήματα που κτίζονται, αποκωδικοποιώντας τη νευρική δραστηριότητα που είναι αφιερωμένη στην ομιλία.