11 διηγήσεις, από το μηδέν έως το άπειρο

Εκδόσεις Αλεξάνδρεια

σελ. 307,τιμή 15.90 Ευρώ

Αν ήμουν εκδότης, το εξώφυλλο ενός βιβλίου όπως αυτό θα το είχα γεμίσει με ονόματα: Ρούντι Ράκερ, Aρμιν Ντόιτς, Ρόμπερτ Χαϊνλάιν, Λάρι Νίβεν, Τζορτζ Ζιμπρόφσκι, Aρθουρ Κλαρκ, Γκρεγκ Iγκαν, Χένρι Γκρος, Aλφρεντ Μπέστερ, Γκρέγκορι Μπένφορντ. Από την άλλη, αν ήμουν υποψήφιος αναγνώστης, όσο λιγότερα ονόματα θα αναγνώριζα από αυτά στο εξώφυλλο τόσο περισσότερο θα έπρεπε να σκεφθώ ότι είναι καιρός να διαβάσω και κάτι από αυτό. Αφού στην πραγματικότητα πρόκειται για τους αντίστοιχους Χεμινγκγουέι, Κερτ Βόνεγκατ και Φίλιπ Ροθ της science fiction, δηλαδή της λογοτεχνίας που έχει επιστημονική βάση. Και μάλιστα στο είδος που είναι γνωστό ως «σκληρή επιστημονική φαντασία». Μια… «ονομασία προέλευσης» που έχουν δικαίωμα να τη φέρουν όσα έργα βασίζονται σε γνωστούς και αποδεκτούς νόμους από τη Φυσική, τη Χημεία και τα Μαθηματικά.

Στο βιβλίο «Ιστορίες μαθηματικής φαντασίας» λοιπόν έχουμε 11 διηγήματα (μερικά είναι μάλλον νουβέλες, αφού φθάνουν και τις 40 σελίδες), με κοινό τους χαρακτηριστικό το ότι η κεντρική ιδέα για το καθένα δεν βασίζεται σε θέματα Φυσικής, Χημείας ή Βιολογίας αλλά σε κάτι γνωστό από τα Μαθηματικά. Ετσι έχουμε διηγήματα σχετικά με την ταινία του Μέμπιους, με την (υποθετική) ζωή σε χώρους των δύο αλλά και των τεσσάρων διαστάσεων, με το θεώρημα πληρότητας του Γκέντελ, με την τυχαία διάταξη των αριθμών στα ψηφία του π(=3,14…), με τη μετατροπή της σφαίρας σε κύβο (!).

Θα πρέπει βέβαια να εξηγηθούμε σωστά από την αρχή, προτού πάρει το βιβλίο στα χέρια του ο υποψήφιος αναγνώστης. Γιατί και ο εκδότης είχε την ευθύτητα να δίνει και τον χρόνο δημοσίευσης του κάθε διηγήματος. Με λίγη προσοχή λοιπόν βρίσκουμε ότι οι χρονολογίες είναι: 1941, 1947, 1950, 1959, 1984, 1985, 1987, 1995. Για παράδειγμα, από το 1941 είναι ένα διήγημα του Ρόμπερτ Χέινλαϊν, που πέθανε το 1988. Αρα ο συγγραφέας αυτός συνέχισε να γράφει για άλλα 45 τουλάχιστον χρόνια. Και όπως ξέρουμε, ο Χέινλαϊν άλλες ιδέες ξεκίνησε να προβάλλει μέσα από τα γραπτά του λίγο πριν από το 1940 και με άλλες κατέληξε, όταν στη δεκαετία του ’70 τον διάβαζαν με πολλή ευχαρίστηση και «τα παιδιά των λουλουδιών».

Επίσης ο Μάρτιν Γκάρντνερ, που μια ιστορία του από το 1947 είναι σταχυολογημένη στο βιβλίο, έκανε στη συνέχεια τεράστια καριέρα αλλά όχι στην επιστημονική φαντασία. Πέθανε το 2010 και έγραφε μέχρι την ηλικία των 95 ετών πολεμώντας κάθε είδους αντιεπιστημονική φαντασίωση. Μάλιστα σε ένα από τα τελευταία γραπτά πριν από τον θάνατό του έκανε σφοδρή επίθεση κατά της Οπρα Γουίνφρι για την προβολή εκ μέρους της μιας θεωρίας που υποστηρίζει ότι τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό. Εγραψε όμως μόλις δύο μυθιστορήματα και ελάχιστες σύντομες ιστορίες.

Γενικά στο βιβλίο αυτό έχουμε μια άποψη κάποιων αρκετά παλαιών ρευμάτων του είδους και αντίστοιχα πολύ κλασικών πια συγγραφέων. Αλλωστε και η παντελής απουσία γυναικών από τα περιεχόμενα του βιβλίου κάτι λέει και αυτή από μόνη της. Οι ιστορίες πάντως είναι αρκετά συναρπαστικές οι περισσότερες.

Στο βιβλίο υπάρχει ένας πρόλογος επτά σελίδων σχετικός με την εξέλιξη του είδους «επιστημονική φαντασία», ξεκινώντας φυσικά με τον Λουκιανό και τον «Ικαρομένιππο» από τον 2ο αιώνα μ.Χ., που έχει γραφτεί από τον κ. Τεύκρο Μιχαηλίδη, γνωστό μαθηματικό και συγγραφέα. Στο τέλος αφιερώνονται περίπου επτά-οκτώ γραμμές στα βιογραφικά των συγγραφέων, ενώ, όπου θεωρήθηκε ότι χρειαζόταν, υπάρχουν βοηθητικές υποσημειώσεις σχετικές με μαθηματικά θέματα, πρόσωπα της αμερικανικής σκηνής, οργανισμούς αλλά και υπαινιγμούς που θα συναντήσει ο αναγνώστης στα κείμενα.