Η κυβέρνηση κινείται πλέον σε τροχιά εκλογών, παρά τις πολλές πρωθυπουργικές διαβεβαιώσεις περί εξάντλησης της τετραετίας. Δεν υπάρχει μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου που να εργάζεται με ορίζοντα τον προσεχή Οκτώβριο. Απαντες θεωρούν ότι ο διαθέσιμος πολιτικός χρόνος είναι περιορισμένος και ενεργούν ωσάν να εξαντλείται στους πρώτους μήνες του 2019.
«Διευθετήσεις» και κάλυψη ευθυνών
Χαρακτηριστική η μαζική και επείγουσα κατάθεση τροπολογιών την περασμένη Πέμπτη στη Βουλή, όπου ήταν εμφανής η προσπάθεια διευθετήσεων της τελευταίας στιγμής και κάλυψης ευθυνών σε διάφορους τομείς της κυβερνητικής δραστηριότητας, ιδιαιτέρως των υπουργείων Μεταναστευτικής Πολιτικής και Εθνικής Αμυνας.
Αλλά και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης δείχνει να κινείται αναλόγως. «Ο ωφέλιμος χρόνος για εμάς τελειώνει σε δύο μήνες» δήλωνε προ ημερών σε κλειστό κύκλο ανώτερο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, σπεύδοντας να διευκρινίσει ότι «μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου θα έχουμε καλύψει τις εναπομείνασες λίγες εκκρεμότητες, θα έχουμε επί της ουσίας τελειώσει τη δουλειά μας».
Οπως εξηγούσε το ίδιο στέλεχος, οι εκκρεμότητες της οικονομικής πολιτικής είναι συγκεκριμένες και συνδέονται κυρίως με την αύξηση του κατώτατου μισθού, το ζήτημα της επαναφοράς του θεσμού των συλλογικών συμβάσεων, τα «κόκκινα» δάνεια και την προστασία της πρώτης κατοικίας και την εκπόνηση του δανειακού προγράμματος για το 2019, που συνδέεται με τις όποιες απόπειρες εξόδου στις αγορές.
Το θέμα του κατώτατου μισθού και των συλλογικών συμβάσεων αναμένεται να κριθεί εντός του πρώτου διμήνου του 2019, όπως και το ζήτημα της προστασίας της πρώτης κατοικίας, καθώς οι διαδικασίες για την πώληση στεγαστικών δανείων προχωρούν με ταχύτητα από τις πολλαπλώς πιεζόμενες τράπεζες.
Οσον αφορά τη θρυλούμενη έξοδο στις αγορές, ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους έχει εκπονήσει σχετικό σχέδιο και επρόκειτο να το παραδώσει στους κ.κ. Τσακαλώτο και Χουλιαράκη την περασμένη Παρασκευή. Το οικονομικό επιτελείο θεωρεί ότι θα έχει ευκαιρίες και πως κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει εφικτό ακόμη και με τα παρόντα επιτόκια στη ζώνη μεταξύ 4,25%-4,40%, τα οποία είναι ανάλογα εκείνων που δανειζόμασταν το 2005 και το 2006, πολύ πριν δηλαδή από τη χρεοκοπία.
Επιπλέον οι δανειακές ανάγκες δεν είναι τόσο υψηλές και άρα ως έναν βαθμό ελεγχόμενες. Εκείνο που απασχολεί τους κ.κ. Τσακαλώτο και Χουλιαράκη στην παρούσα φάση είναι πώς θα δώσουν ένα ξεχωριστό σήμα στις αγορές, ικανό να βεβαιώσει τους πάντες ότι η Ελλάδα κινείται πραγματικά προς την κατεύθυνση μείωσης του δημόσιου χρέους.
Η έξοδος στις αγορές και η αποπληρωμή του ΔΝΤ
Αντιμετωπίζουν έτσι το ενδεχόμενο να προβούν σε αποπληρωμή των οφειλών προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τόσο για το 2019 όσο και για το 2020. Οπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, τα ταμειακά διαθέσιμα του ελληνικού Δημοσίου υπολογίζονται αυτή τη στιγμή κοντά στα 26 δισ. ευρώ, γεγονός που προσφέρει σχετική άνεση στους χειριστές των δημόσιων οικονομικών.
Από αυτά, τα 16 δισ. ευρώ συγκροτούν το «κλειδωμένο» ταμειακό απόθεμα, το λεγόμενο «μαξιλάρι ασφαλείας» για αντιμετώπιση τυχόν έκτακτων συνθηκών, και τα υπόλοιπα 10 δισ. μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την απομείωση του δημόσιου χρέους.
Θετικό σήμα της Αθήνας προς το ΔΝΤ
Η ιδέα λοιπόν είναι να αποπληρωθεί νωρίτερα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ώστε να δοθεί ένα σήμα τις διεθνείς αγορές για τις ελληνικές διαθέσεις αποπληρωμής του χρέους και μαζί να συγκροτηθεί ένα προεκλογικό επιχείρημα στο εσωτερικό ότι η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα απαλλάσσει τη χώρα από το απεχθές νεοφιλελεύθερο Ταμείο του Πόουλ Τόμσεν και της Κριστίν Λαγκάρντ.
Πράγμα που εκτιμούν ότι θα επιδράσει στο πολιτικό κλίμα στον δρόμο προς τις κάλπες. Επιπροσθέτως, πηγές του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι σχετικές εισηγήσεις έχουν γίνει στον ίδιο τον Πρωθυπουργό, χωρίς ωστόσο να έχουν λάβει απάντηση. Ωστόσο εξηγούν ότι ο Πρωθυπουργός εκ της θέσεως και του ρόλου του δεν μπορεί να λέει τίποτε άλλο παρά να δηλώνει ότι θα εξαντλήσει την τετραετία. Διατηρεί το προνόμιο του αιφνιδιασμού για τον εαυτό του.
Γιατί προτιμούν το σενάριο του Μαρτίου
Ανεξαρτήτως πάντως των πρωθυπουργικών σημάτων και μηνυμάτων, όλο το κυβερνητικό σύστημα από τους πρώτους μήνες του νέου έτους θα «βλέπει» μόνο εκλογές, οι οποίες σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις δεν θα αργήσουν.
Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ επιμένουν ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν τον Μάρτιο, πριν δηλαδή από τις ευρωεκλογές, γιατί απλούστατα η χαλαρή ψήφος της ευρωκάλπης πιθανώς να αναδείξει ανεπιθύμητους για τον κ.Τσίπρα παίκτες και εν πολλοίς ανεξέλεγκτους και αποδιοργανωτικούς του πολιτικού συστήματος. Τους οποίους ο Πρωθυπουργός δεν θα ήθελε να τους έχει στα πόδια του στο εθνικό Κοινοβούλιο, είτε κερδίσει, είτε χάσει τις εκλογές.
Την ίδια εκτίμηση πάντως για τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών έχουν και οι πρεσβείες των ισχυρών χωρών στην Αθήνα. Ολες αναμένουν εκλογές το αργότερο τον Μάιο, αλλά θεωρούν πιθανότερο το σενάριο του Μαρτίου και για τους προαναφερόμενους λόγους. Οι ξένοι πάντως και ειδικότερα οι επενδυτές θα ήθελαν να δουν μετά τις εκλογές μια κυβέρνηση μακράς πνοής, δηλαδή μια κυβέρνηση που θα έχει αδιατάρακτη τετραετία μπροστά της. Ετσι αντιλαμβάνονται την έννοια της πολιτικής σταθερότητας στην Ελλάδα.
Ο Κ. Μητσοτάκης και η προεδρική εκλογή
Οπως μεταφέρουν επενδυτικοί και επιχειρηματικοί παράγοντες, για να αναπτυχθεί ατμόσφαιρα εμπιστοσύνης για την Ελλάδα, θα προτιμούσαν να δουν μια κυβέρνηση κατά το δυνατόν ισχυρή και ικανή να εκλέξει με τους δυνητικούς συμμάχους της νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Ιανουάριο του 2020.
Πράγμα που σημαίνει ότι ο κ. Μητσοτάκης, που φιλοδοξεί να κερδίσει τις προσεχείς εκλογές και να απολαύσει ένα ισχυρό επενδυτικό κύμα που θα τον απαλλάξει από την κρίση, θα πρέπει, πέραν των άλλων, να προετοιμάζεται από τώρα να βρει υποψήφιο ικανό να προσελκύσει και να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες 180 ψήφους. Η αλήθεια είναι ότι ο κ. Μητσοτάκης απασχολείται ήδη με το πρόβλημα που πιθανόν να αντιμετωπίσει στα πρώτα βήματα της διεκδικούμενης πρωθυπουργικής θητείας του και σύμφωνα με πληροφορίες βολιδοσκοπεί και βολιδοσκοπείται από ορισμένους πρόθυμους που δεν είναι κατ’ ανάγκην πολιτικά συγγενείς του.
Ωστόσο, δεν είναι το μόνο βάσανο και η μόνη περιπλοκή που μπορεί να αντιμετωπίσει όχι μόνο ο κ. Μητσοτάκης, αλλά και συνολικά το πολιτικό σύστημα.
Τρομάζει η «βόμβα»των αναδρομικών
Πιθανότατα να αναδειχθεί πολύ σύντομα το μέγα βάρος των υποχρεώσεων που γεννά η διεκδίκηση των αναδρομικών από συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους έναντι της περικοπής των δώρων που επιβλήθηκε σε συνθήκες εκτάκτου ανάγκης προς αποφυγήν της άτακτης χρεοκοπίας το 2012. Η κήρυξη των σχετικών νόμων του 2012 ως αντισυνταγματικών γεννά θηριώδες δημοσιονομικό βάρος, ικανό να αναιρέσει τα αποτελέσματα του δεύτερου μνημονίου και να θέσει υπό αμφισβήτηση τη βάση ρύθμισης του χρέους.
Το θέμα ετέθη εμφαντικά την περασμένη Πέμπτη στον Πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση από τον διοικητή της Τράπεζας Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα. Ο τελευταίος χαρακτηρίζει νάρκη στα θεμέλια της δημοσιονομικής εξυγίανσης τη διεκδίκηση των αναδρομικών και προειδοποίησε μέσω του Προέδρου της Βουλής τόσο την κυβέρνηση όσο και τα κόμματα της αντιπολίτευσης για τους κινδύνους που περικλείει η ανακίνηση του όλου θέματος. Σημείωσε μάλιστα ότι χρειάζεται κατεπείγουσα νομοθετική ρύθμιση που θα ακυρώνει τη διεκδίκηση των αναδρομικών, γιατί αλλιώς η χώρα κινδυνεύει να διολισθήσει σε νέα κρίση πριν καν προλάβει να βγει από την τρέχουσα.
