Το 2013 με την «Κίνηση των 58» καταβλήθηκε μια συντονισμένη προσπάθεια για την ενοποίηση της Κεντροαριστεράς, η οποία ναυάγησε. Το 2017 διεξήχθησαν εκλογές για την ανάδειξη του επικεφαλής ενός νέου φορέα της Κεντροαριστεράς, αλλά λίγο αργότερα το Ποτάμι αποχώρησε από το εγχείρημα, επειδή η κατάσταση εξελισσόταν σε ΠαΣοΚ plus. Ηταν η εποχή της ανόδου και της ακμής του ΣΥΡΙΖΑ, τίποτα δεν ευδοκιμούσε στον περίγυρό του. Τώρα, μετά τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών, που ενίσχυσαν το ΠαΣοΚ και απογύμνωσαν τον ΣΥΡΙΖΑ, άνοιξε ξανά η συζήτηση για τις προοπτικές σύγκλισης των δύο κομμάτων, σε μια εποχή που τίποτα δεν ανθίζει στον περίγυρο της Νέας Δημοκρατίας.
Υπέρμαχοι και πολέμιοι
Τα ερωτήματα που τίθενται είναι τα ακόλουθα: Μπορούν δύο μικρά κόμματα της αντιπολίτευσης που ανταγωνίζονται μεταξύ τους να απειλήσουν την πολιτική κυριαρχία της κυβέρνησης; Μήπως αν με κάποιον τρόπο συμπορευτούν δώσουν διέξοδο στους ψηφοφόρους προσφέροντας μια εναλλακτική πρόταση εξουσίας;
Τα ζητήματα αυτά έχουν υπέρμαχους και πολέμιους, και ο διάλογος προς το παρόν εξελίσσεται ως εξής:
Στ. Κασσελάκης: Οι εκλογές ήταν το πρώτο βήμα για μια νέα προοδευτική παράταξη. Υπάρχουν ευκαιρίες από εδώ και πέρα για να τη χτίσουμε.
Ν. Ανδρουλάκης: Σήμερα πετύχαμε μια καθαρή νίκη του ΠαΣοΚ και της Δημοκρατικής Παράταξης.
Στ. Κασσελάκης: Σήμερα είναι μια γιορτή του δημοκρατικού, προοδευτικού κόσμου, ο οποίος σήκωσε ανάστημα και έδειξε ότι είμαστε η πλειοψηφία.
Ν. Ανδρουλάκης: Η στρατηγική μας είναι προγραμματικές συμφωνίες στη βάση της κοινωνίας και όχι παζάρια σε επίπεδο κορυφής.
Στ. Κασσελάκης: Συμμαχία με τις προοδευτικές δυνάμεις όταν και όπου χρειάζεται, αλλά στρατηγικός μας στόχος είναι ο σχηματισμός αυτοδύναμης προοδευτικής κυβέρνησης.
Το χάος στον ΣΥΡΙΖΑ δεν αφήνει περιθώρια
Αλλα λόγια να αγαπιόμαστε, δηλαδή. Ο καθένας διεκδικεί για τον εαυτό του ολόκληρη την πίτα της αντιπολίτευσης. Η συγκυρία μοιάζει να ευνοεί το ΠαΣοΚ, το οποίο αναδείχθηκε δεύτερο κόμμα στις τοπικές και περιφερειακές εκλογές, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη είναι tabula rasa. Τα προγνωστικά δείχνουν διάσπαση, την οποία ο νέος πρόεδρος δεν την προκαλεί και μάλλον δεν τη φοβάται, κρίνοντας από τις δηλώσεις στελεχών που βρίσκονται κοντά του.
Σε αυτή τη φάση ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ενιαίος σε τίποτα. Από τη φυσιογνωμία του μέχρι την πολιτική συνεργασιών, εκφράζεται μια πανσπερμία απόψεων, που καθιστούν δύσκολη τη συνεννόηση μαζί του. Απουσιάζει ένα πολιτικό κέντρο διαχείρισης των καταστάσεων, το οποίο θα έδινε τη βαρύτητα που λείπει από τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο.
Τι λόγο έχει το ΠαΣοΚ να σπεύσει να συνομιλήσει με τον ΣΥΡΙΖΑ που ίσως αρχίσει να φυλλορροεί τους επόμενους μήνες; Το άθροισμα δύο κομμάτων σε παρακμή μπορεί να γεννήσει κάτι καινούργιο και ελπιδοφόρο; Θα πρόκειται για πραγματική σύγκλιση ή για μια ευκαιριακή ένωση, η οποία θα διαλυθεί στην πρώτη δυσκολία; Οι προβληματισμοί αυτοί απασχολούν κάποια στελέχη των δύο κομμάτων που είναι δεκτικά σε μια τέτοια προσπάθεια, γιατί πολλά άλλα δεν θέλουν ούτε να ακούσουν τη σχετική σεναριολογία. Η βάση του ΠαΣοΚ εξακολουθεί να είναι αντιΣΥΡΙΖΑ και ο παραδοσιακός ΣΥΡΙΖΑ εχθρεύεται το ΠαΣοΚ. Ακόμα είναι ανοιχτές οι πληγές από την επιχείρηση λεηλασίας του ΠαΣοΚ από τον Αλέξη Τσίπρα και μέχρι πριν τις βουλευτικές εκλογές ακόμα τσακώνονταν για την κληρονομιά του Ανδρέα Παπανδρέου.
Η ιδιαίτερη περίπτωση του Κασσελάκη
Ο Στ. Κασσελάκης δεν έχει σχέση με αυτούς τους καβγάδες. Αλλά ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί και η σχέση του με τον ΣΥΡΙΖΑ. Εξελέγη πρόεδρος ενός αριστερού κόμματος, όμως η κοσμοθεωρία του, όπως εκφράζεται στις δημόσιες τοποθετήσεις του, π.χ. στην ομιλία του στον ΣΕΒ, τον τοποθετεί στα αριστερά της Δεξιάς του Κυριάκου Μητσοτάκη και όχι στα αριστερά του πολιτικού φάσματος. Ο Κασσελάκης δεν ορθώνει τείχος απέναντι στον Πρωθυπουργό, μοιάζει σαν να επιδιώκει να ψαρέψει στην ίδια δεξαμενή με εκείνον παράλληλα με τις ομολογίες πίστης στην Αριστερά. Ο ΣΥΡΙΖΑ με τον Κασσελάκη θα μεταλλαχθεί, αν θα επιβιώσει κιόλας είναι ένα στοίχημα για τη νέα ηγετική ομάδα του.
Το εσωτερικό του ΠαΣοΚ είναι σαφώς πιο ομοιογενές και τώρα που βλέπει ένα παράθυρο ευκαιρίας να υποσκελίσει τον ΣΥΡΙΖΑ θα το αξιοποιήσει. Τα αποτελέσματα στους τρεις μεγάλους δήμους, σε πρωτεύουσες νομών και σε δύο Περιφέρειες, στη Θεσσαλία και στην Κρήτη, έδειξαν ότι έχει ακόμα βάθος στην κοινωνία και ενίσχυσαν τις προσδοκίες των στελεχών του. Ο Ανδρουλάκης δεν έχει κανέναν λόγο να βάλει συνέταιρο στα κέρδη του και μάλιστα τον σπαρασσόμενο ΣΥΡΙΖΑ. Το είπε άλλωστε και ο ίδιος, «ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μπει σε περιδίνηση. Δεν θέλω να μπω στα εσωτερικά του και ούτε θα σηκώσουμε εμείς τα προβλήματά του» δήλωσε.
Ο διάλογος για σύγκλιση μεταξύ παπανδρεϊκών
Είναι πιο λογικό, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, ο Ανδρουλάκης να επιχειρήσει να διεμβολίσει τον ΣΥΡΙΖΑ και να προσελκύσει στο κόμμα του τα πρόσωπα που τον ενδιαφέρουν. Οχι ομάδες και μηχανισμούς και όχι στελέχη και πρώην υπουργούς του ΠαΣοΚ που στη δύσκολη ώρα το εγκατέλειψαν για να ικανοποιήσουν προσωπικές φιλοδοξίες. Την πρόταση του Χρήστου Σπίρτζη για να υπάρξει κοινό ψηφοδέλτιο ΣΥΡΙΖΑ – ΠαΣοΚ στις ευρωεκλογές την πήρε ο αέρας, αφού και ο Γιώργος Παπανδρέου έκλεισε τη χαραμάδα που πήγε να ανοίξει μετά την κατακραυγή από το εσωτερικό του ΠαΣοΚ. Αυτή τη στιγμή, ο διάλογος για σύγκλιση των δύο κομμάτων φαίνεται ότι διεξάγεται μεταξύ των παπανδρεϊκών που είναι σκορπισμένοι ανάμεσά τους. Κανένας άλλος δεν συμμετέχει.
Η συζήτηση για την Κεντροαριστερά, όμως, δεν αφορά δύο. Αφορά τρεις. Ο Μητσοτάκης κατάφερε να γίνει προνομιακός συνομιλητής του Κέντρου και μέχρι τώρα αυτή η σχέση έχει διαταραχθεί μόνο από δικά του λάθη. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠαΣοΚ δεν απέκτησαν ερείσματα σε αυτό το απαιτητικό κομμάτι των ψηφοφόρων, που όμως το χρειάζονται για να βρεθούν ξανά σε τροχιά εξουσίας. Ιδίως το ΠαΣοΚ, γιατί δικοί του ψηφοφόροι ήταν κάποτε και στήριξαν τα πιο τολμηρά εκσυγχρονιστικά του σχέδια.
Η στάση στην εκδήλωση τιμής για τον Σημίτη
Θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον αν παρευρεθεί ο Πρωθυπουργός στην εκδήλωση τιμής για τον Κώστα Σημίτη που διοργανώνουν στις 6 Νοεμβρίου το Δίκτυο της Αννας Διαμαντοπούλου, το Ινστιτούτο Ζακ Ντελόρ και το περιοδικό «Μεταρρύθμιση» με την υποστήριξη του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. Στην εκδήλωση θα παραστεί η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ενώ έχει σταλεί πρόσκληση στους αρχηγούς της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠαΣοΚ, του ΚΚΕ και σε πρώην πρωθυπουργούς. Ο Κ. Μητσοτάκης διεκδικεί τη μεταρρυθμιστική κουλτούρα της Κεντροαριστεράς, έχει στην κυβέρνησή του δύο υπουργούς της διακυβέρνησης Σημίτη και ενέταξε στο έργο του, χωρίς καμία δυσκολία, το ειδικό πρόγραμμα για την πρόληψη καρκίνου του μαστού «Φώφη Γεννηματά». Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταφέρει να ορθοποδήσει, η μεγάλη μάχη των επόμενων εκλογών, που ενδέχεται να είναι οι ευρωεκλογές, θα διεξαχθεί ανάμεσα στη ΝΔ και στο ΠαΣοΚ, με έναν όχι πλέον αήττητο Μητσοτάκη και με έναν όχι τόσο καινούργιο Ανδρουλάκη. Τα στοιχήματα έχουν μεγαλώσει και για τους δύο, ειδικά για τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ αν θέλει να εκφράσει τη μεγάλη κεντροαριστερή παράταξη.
