Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τον Μητσοτάκη ότι πέρασε έναν ανέφελο πρώτο χρόνο διακυβέρνησης. Με κορωνοϊό, Ερντογάν, Μεταναστευτικό και ύφεση, μόνο την πανούκλα και τις ακρίδες γλιτώσαμε.
Από την άλλη, κανείς δεν μπορεί να του προσάψει πως δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Κατά τις περιστάσεις και τις δυνατότητές του.
Απλώς έχω την εντύπωση πως τώρα αρχίζουν τα δύσκολα – για την ακρίβεια, τα πιο δύσκολα…
Τα οποία όμως μπορεί να αποδειχθούν στην πορεία περισσότερο ή λιγότερο δυσβάσταχτα από όσο φανταζόμαστε.
Για παράδειγμα, κανείς δεν περίμενε πέρυσι τέτοια εποχή μια τόσο ταχεία επιστροφή σε τόσο μεγάλη ύφεση. Από την άλλη όμως προέκυψε το μεγάλο πακέτο ανόρθωσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης αλλά και η διαφαινόμενη απαλλαγή από τον δημοσιονομικό βραχνά έως και το 2022.
Ο κορωνοϊός και η γενικευμένη κρίση έλυσαν εκ των πραγμάτων το βάρος των πιεστικών πλεονασμάτων του 3,5%!
Δεν υπάρχει λοιπόν αμφιβολία ότι οδεύουμε σε έναν δύσκολο οικονομικά χειμώνα. Αλλά καλούμαστε να τον αντιμετωπίσουμε σε σχετικά καλή δημοσιονομική κατάσταση (ήδη από την προηγούμενη κυβέρνηση…) και με μερικά όπλα στη φαρέτρα μας.
Το δεύτερο μέτωπο, το υγειονομικό, είναι αναμφισβήτητα σοβαρό αλλά υπόκειται σε έναν ανεξέλεγκτο για (κάθε) κυβέρνηση παράγοντα. Το εμβόλιο.
Σε αυτό δεν έχει να πεις τίποτα – μόνο να περιμένεις, να προσέχεις και να εύχεσαι…
Το τρίτο μέτωπο είναι η Τουρκία. Κανείς δεν μπορεί να κάνει μαντεψιές με τον Ερντογάν. Είναι βέβαιο όμως ότι το σύνολο του πολιτικού συστήματος και του ελληνικού λαού έχει αντιληφθεί και συνειδητοποιήσει το μέγεθος της απειλής.
Αν λοιπόν αφήσουμε στην άκρη τα επιμέρους και τις αστειότητες για τις πιτζάμες, η κυβέρνηση δεν βρίσκεται σε δύσκολη θέση στο εσωτερικό πεδίο.
Αφενός δεν έχει κάνει σοβαρά λάθη ή λάθη που να στοιχίζουν…
Και αφετέρου βγαίνει έως τώρα από την κρίση περισσότερο ενισχυμένη παρά αποδυναμωμένη. Παρουσιάζει μια αναμφισβήτητη ενεργητικότητα και αποφασιστικότητα.
Ούτως ή άλλως, μια εξωτερική απειλή λειτουργεί κατά κανόνα υπέρ της εκάστοτε κυβέρνησης και της εθνικής συνοχής. Ακόμη περισσότερο όταν η κυβέρνηση ακολουθεί μια πολιτική σε αντιστοιχία και με τους κινδύνους αλλά και με το κοινό αίσθημα.
Κάνει λάθος λοιπόν όποιος νομίζει ότι σε τέτοιες συνθήκες μπορεί να κάνει αντιπολίτευση. Δεν υπάρχει χώρος.
Οπως είναι επίσης αλήθεια ότι η αντιπολίτευση (πλην ανεγκέφαλων εξαιρέσεων…) δεν έχει κινηθεί σε ακραία επιθετικό κλίμα, ούτε φαίνεται να επιλέγει την αναμέτρηση. Ισως επειδή έχει κάποια αίσθηση των συσχετισμών.
Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση έχει αναμφισβήτητα ανήφορο μπροστά της. Αλλά ούτε βρίσκεται «με την πλάτη στον τοίχο» όπως θέλει να ισχυρίζεται ένα τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε έχει σοβαρό πρόβλημα απομείωσης του πολιτικού κεφαλαίου της.
Καμία κυβέρνηση δεν έπεσε ποτέ, ούτε καν κλυδωνίστηκε, επειδή μερικές δεκάδες συνδικαλιστές εκπαιδευτικοί ή πενήντα τρολ στο Διαδίκτυο της κήρυξαν τον πόλεμο.
Ξέρετε γιατί; Επειδή οι κυβερνήσεις δεν πλήττονται από τα προβλήματα ή τις αντιξοότητες που αναπόφευκτα κάθε διακυβέρνηση αντιμετωπίζει. Κρίνονται από τον τρόπο που τα χειρίζονται.
Η κυβέρνηση Παπανδρέου επλήγη θανάσιμα όχι επειδη αντιμετώπισε μια μεγάλη οικονομική κρίση. Αλλά από την ασυναρτησία με την οποία την αντιμετώπισε.
Και η κυβέρνηση Τσίπρα πλήρωσε ακριβά όχι τόσο το Μνημόνιο ή τις Πρέσπες, όσο την πολιτική μεθόδευση με την οποία περιέβαλε και το ένα και το άλλο.
Εκεί λοιπόν θα κριθεί και η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Παρθενώνες
Τέτοιες μέρες σε όλη την Ευρώπη ανοίγουν τα σχολεία. Αλλά πουθενά στην Ευρώπη δεν τσακώνονται τα κόμματα με την κυβέρνηση για το πώς θα ανοίξουν τα σχολεία. Ανοίγουν όπως λένε οι γιατροί, με τα μέτρα που ζητούν οι γιατροί και με τις προφυλάξεις που απαιτούν οι γιατροί. Είναι αλήθεια ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν υπάρχει Φίλης, ούτε ΟΛΜΕ ούτε ΟΙΕΛΕ, που διαπραγματεύονται αν και πώς θα ανοίξουν τα σχολεία. Και φυσικά μόνο κάτι βλαμμένοι κινητοποιούνται στην Ευρώπη για να μη φορέσουν μάσκες τα βλαστάρια τους, όταν όλα τα επιστημονικά σωματεία διαβεβαιώνουν ότι είναι και επιβεβλημένη και ακίνδυνη. Αλλά έτσι είναι η Ευρώπη. Οταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες, εκείνοι έτρωγαν βελανίδια.
Εσφιξαν οι ζέστες
Η άνοδος της θερμοκρασίας τις τελευταίες μέρες είχε αναμφισβήτητες επιπτώσεις.
Τις οποίες και σημειώνω.
Πρώτον, ο ηθοποιός και βουλευτής Κλέων Γρηγοριάδης ενημέρωσε τους ενδιαφερομένους ότι «είμαι εδώ για να μην πάει ο λαός στον φασισμό» («ΕφΣυν», 22/8).
Ευτυχώς, να προσθέσω. Από το ολότελα, καλός κι ο Κλέων.
Απλώς μου γεννήθηκε η απορία. Από πού προκύπτει ότι το δίλημμα του λαού είναι «φασισμός ή Κλέων Γρηγοριάδης»;
Γιατί δεν είναι, για παράδειγμα, «φασισμός ή Πέτρος Φιλιππίδης»; Και γιατί δεν είχε προηγηθεί το αποστομωτικό «φασισμός ή Κώστας Χατζηχρήστος»;
Χρειάζεται μια διευκρίνιση.
Δεύτερον, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς προειδοποίησε πως «θα απαντώ όταν χρειάζεται σε όσους υπερασπίζονται τον μητσοτακισμό» (24/8).
Καλοδεχούμενος και αυτός. Οσοι περισσότεροι απαντούν τόσο καλύτερα, ακόμη κι όταν δεν τους ρωτάει κανείς.
Απλώς γεννιέται μια άλλη απορία. Τι είναι ο μητσοτακισμός;
Κάτι σαν τον Μαρξισμό-Λενινισμό που είχε υπηρετήσει ο πρώην υπουργός; Ή μήπως κάτι σαν τον Ευαγγελισμό, τώρα που έμπλεξε κι ο Τσίπρας με τις Θεοτόκους;
Διότι αν ο Μητσοτάκης πρόλαβε σε έναν χρόνο εξουσίας να ιδρύσει προσωποπαγές πολιτικό ρεύμα στο οποίο θα απαντά μη ερωτώμενος ο Κοτζιάς, τι να πουν κι οι παλιότεροι.
Τι να πει δηλαδή ο Τσόρτσιλ που δεν κατάφερε να αποκτήσει «Τσορτσιλισμό» ή ο Ρούσβελτ που δεν γνώρισε «Ρουσβελτισμό» ή ο Μιτεράν που δεν άκουσε για «Μιτερανισμό».
Και εξαιρώ τον Χέλμουτ Κολ του οποίου ένας ενδεχόμενος «Κολισμός» θα μπορούσε να παρεξηγηθεί.
Μπράβο του Κυριάκου λοιπόν που το κατάφερε. Αλλά ευτυχώς που θα απαντά ο Κοτζιάς.
Ξεκινώντας (είμαι βέβαιος) από το ερώτημα: τι είναι ο μητσοτακισμός.
Ασφαλώς το γνωρίζει. Αποκλείω κοτζάμ πρώην υπουργός τέτοιων προδιαγραφών, όπως έχει αυτοανακηρυχθεί ο Κοτζιάς, να μην ξέρει σε τι απαντάει, ούτε σε ποιον απαντάει – ακόμη κι αν δεν τον ρωτάει κανείς.
Τέτοια πάντως κάνει ο καύσωνας. Και γι’ αυτό προειδοποιούσε ο αείμνηστος Μποστ:
«Ημεθα λαός πτοχός,
έπιασαν κι οι ζέσται,
μην ανήγομεν δουλειαί,
με τους πυροσβέσται».
