Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφεύγει να μιλάει με συγκεκριμένους όρους για την επόμενη κυβέρνηση, την οποία εκτός απροόπτου θα κληθεί να σχηματίσει, και ο λόγος είναι προφανής: δεν επιθυμεί να δείξει ότι προεξοφλεί το αποτέλεσμα της εκλογικής αναμέτρησης της 25ης Ιουνίου και θέλει με κάθε τρόπο να αποφύγει κάθε ένδειξη έπαρσης ή αλαζονείας.

Παρά ταύτα, υπαινίσσεται με σαφήνεια, και στις δημόσιες παρεμβάσεις του και όποτε ερωτάται σχετικώς, ότι ο σχεδιασμός για την επόμενη κυβέρνηση υπάρχει ήδη και σε επίπεδο προσώπων και σε επίπεδο δομής και λειτουργίας.

Κατά τούτα, περιορίζεται στο να δηλώνει ότι, εφόσον ο στόχος της αυτοδυναμίας επιτευχθεί, η επόμενη θητεία του στο Μέγαρο Μαξίμου θα έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά. Μεταξύ αυτών η εναλλαγή προσώπων στα υπουργεία, οι δομικές παρεμβάσεις εφόσον κάτι τέτοιο κριθεί αναγκαίο και η παρουσία περισσότερων γυναικών στο Υπουργικό Συμβούλιο. Και πάντως, εμμέσως πλην σαφώς έχει υπαινιχθεί ότι οι ανασχηματισμοί σε μια επόμενη κυβερνητική θητεία θα είναι περισσότερο τολμηροί και με διαφορετικά κριτήρια.

Οι λεπτομέρειες θα κάνουν τη διαφορά

Σε ό,τι αφορά τη δομή του κυβερνητικού σχήματος, η αλλαγή που έχει ήδη εξαγγελθεί είναι η σύσταση ενός νέου υπουργείου Στέγασης και Κοινωνικής Πολιτικής. Ακούγεται επίσης ότι εξετάζεται η συγχώνευση των υπουργείων Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Εσωτερικών. Αν κάτι τέτοιο αποφασιστεί, το πιθανότερο και προφανέστερο ενδεχόμενο είναι να τεθεί επικεφαλής ο Κυριάκος Πιερρακάκης.

Κατά τα λοιπά, διαμορφώνεται η γενική αίσθηση ότι η κυβέρνηση και το Μέγαρο Μαξίμου θα έχουν κατά 80% την ίδια εικόνα και υπό αυτή την έννοια, μάλλον οι λεπτομέρειες θα κάνουν τη διαφορά.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο σχεδιασμός για τη διάρθρωση της επόμενης κυβέρνησης και της μετεξέλιξης της δομής του επιτελικού κράτους περιλαμβάνει τη δημιουργία τριών κύκλων, στους οποίους επικεφαλής θα βρίσκονται ατύπως τρεις αντίστοιχοι υπερυπουργοί. Τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα είναι ήδη έτοιμα και ο πρώτος κύκλος θα αφορά την οικονομία, ο δεύτερος τις μεταρρυθμίσεις και ο τρίτος τη διαχείριση/καθημερινότητα.

Κατά τις ίδιες πηγές και κατά τρόπο αντίστοιχο με την πρώτη κυβερνητική θητεία του 2019, έχουν ήδη ετοιμαστεί προς άμεση ψήφιση και εφαρμογή περί τα 10 νομοσχέδια και ένας ανάλογος αριθμός προεδρικών διαταγμάτων.

Τι αλλαγές (δεν) θα γίνουν στο Μαξίμου

Σημαντικές αλλαγές στα πρόσωπα του στενού πρωθυπουργικού επιτελείου δεν θα πρέπει να αναμένονται. Προεξοφλείται ότι στο Μέγαρο Μαξίμου θα παραμείνουν οι Ακης Σκέρτσος και Γιάννης Μπρατάκος, ενώ δεν αποκλείεται έναν ρόλο εκεί να διατηρήσει και ο Γιώργος Γεραπετρίτης, αν και ακούγεται εντόνως ότι μπορεί να αναλάβει το υπουργείο Εσωτερικών ή Εξωτερικών (με λιγότερες πιθανότητες) ή το Δικαιοσύνης και σε μεταγενέστερο χρόνο να μετακινηθεί στις Βρυξέλλες, στη θέση του Επιτρόπου, το 2025.

Στις θέσεις τους στην Ηρώδου Αττικού αναμένεται ότι θα παραμείνουν και ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου Δημήτρης Τσιόδρας, η σύμβουλος Επικοινωνίας Κύρα Κάπη, ο εξ απορρήτων του Κυριάκου Μητσοτάκη Γιάννης Βλαστάρης και ο οικονομικός σύμβουλος Αλέξης Πατέλης. Στη νευραλγική θέση του και με τις ίδιες αρμοδιότητες αναμένεται ότι θα παραμείνει και ο γενικός γραμματέας Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων Στέλιος Κουτνατζής. Πιθανότατα ως αναπληρώτρια εκπρόσωπος θα συνεχίσει και η Αριστοτελία Πελώνη.

Το νέο πρόσωπο στο Μαξίμου αναμένεται να είναι ο Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος είχε πάντως ενταχθεί ατύπως στο επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη τους τελευταίους μήνες. Το αν θα αναλάβει κάποια θέση και έναν ρόλο με την ιδιότητα του υπουργού Επικρατείας ή αν θα έχει περισσότερο παρασκηνιακή δραστηριότητα ως γενικός γραμματέας του Πρωθυπουργού και διευθυντής του Πρωθυπουργικού Γραφείου είναι μεταξύ των εκκρεμοτήτων οι οποίες θα διευθετηθούν προσεχώς.

Οι γυναίκες στο παιχνίδι

Ως προς τα πρόσωπα της επόμενης κυβέρνησης, κάποιες ενδείξεις μπορούν ήδη να θεωρούνται ασφαλείς για τις διαθέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Προεξοφλείται ότι πολλές γυναίκες, και ειδικότερα εκείνες οι οποίες σημείωσαν καλές εκλογικές επιδόσεις, θα αναβαθμιστούν ή θα τοποθετηθούν επικεφαλής υπουργείων.

Για το Υγείας ακούγεται έντονα το όνομα της επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας Ειρήνης Αγαπηδάκη. Διετέλεσε γραμματέας στο ίδιο υπουργείο τα προηγούμενα χρόνια και η θητεία της αξιολογήθηκε ως ιδιαιτέρως θετική.

Για υπουργοποίηση εκτιμάται ότι προορίζεται και η Σοφία Ζαχαράκη, η οποία πρώτευσε σε σταυρούς στην Ανατολική Αττική στις εκλογές της 21ης Μαΐου. Ο «φυσικός» της χώρος αρμοδιοτήτων είναι η Παιδεία, ωστόσο πιθανολογείται ότι επικεφαλής στο συγκεκριμένο υπουργείο θα τοποθετηθεί ο πρώην πρύτανης του ΑΠΘ Νικόλαος Παπαϊωάννου, ο οποίος είναι υποψήφιος σε μη εκλόγιμη θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας.

Σε υπουργική θέση αναμένεται να τοποθετηθεί και η Δόμνα Μιχαηλίδου (πιθανώς στο νεοσύστατο υπουργείο Στέγασης και Κοινωνικής Πολιτικής), ενώ φημολογείται ότι αντίστοιχα καθήκοντα (ή κάποια θέση υφυπουργού) θα ανατεθούν και στην Ελενα Ράπτη.

Υπό ανάλογο πρίσμα, θεωρείται εξαιρετικά πιθανό ενδεχόμενο να μη βρεθεί και πάλι στη θέση της υπουργού Παιδείας η Νίκη Κεραμέως, η οποία ακούγεται ότι θα μπορούσε να τοποθετηθεί στο υπουργείο Δικαιοσύνης (είναι νομικός) ή ακόμα και στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας.

Τι θα γίνει με τους «κορυφαίους»

Ενα από τα ενδιαφέροντα στοιχεία ως προς τη σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης θα είναι οι αρμοδιότητες κορυφαίων υπουργών και στελεχών. Μεταξύ αυτών ο Νίκος Δένδιας και ο Αδωνις Γεωργιάδης. Για τον μεν πρώτο έχει συζητηθεί η θέση του Προέδρου της Βουλής, όμως εκτιμάται βασίμως ότι ο ίδιος δεν θα επιθυμούσε κάτι τέτοιο και ότι πάντως θα είναι δύσκολο να βρεθεί σε κάποιο άλλο υπουργείο αν δεν συνεχίσει στο υπουργείο Εξωτερικών.

Ο μέχρι πρότινος υπουργός Ανάπτυξης λέγεται ότι μάλλον δεν θα συνεχίσει με το ίδιο χαρτοφυλάκιο και ότι πιθανό είναι να αναλάβει το υπουργείο Υποδομών. Για το υπουργείο Ανάπτυξης θεωρείται πιθανή η αναβάθμιση του πρώην αναπληρωτή υπουργού Νίκου Παπαθανάση, ο οποίος πάντως επίσης αναφέρεται ως μία από τις πλέον ενδεδειγμένες επιλογές για το Υποδομών.

«Ενός κόμματος, αλλά όχι ενός χρώματος»

Αλλαγές, ενδεχομένως με την αξιοποίηση εξωκομματικών στελεχών και τεχνοκρατών, αναμένονται σε υπουργεία όπως το Ενέργειας (το όνομα του Γιάννη Μανιάτη θα αρχίσει να ακούγεται και πάλι), ενώ ανάλογες αποφάσεις αναμένονται και για τη θέση του υφυπουργού με αρμοδιότητα τον Αθλητισμό. Δίχως να επιβεβαιώνονται σχετικές φήμες, ένα πρόσωπο στο οποίο έχει στραφεί η προσοχή είναι αυτό του Γιώργου Φλωρίδη, ο οποίος διαθέτει σχετική εμπειρία από το παρελθόν και τη θητεία του στην κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη.

Με κυβερνητικές αρμοδιότητες αναμένεται ότι θα επιστρέψει και ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, είτε στο Προστασίας του Πολίτη είτε και σε άλλη θέση, καθώς διαθέτει εμπειρία και από προηγούμενες θητείες του σε παραγωγικά υπουργεία σε κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ.

Δεδομένων πάντως των όσων έχει ήδη αναφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, βέβαιη θεωρείται η αλλαγή στην ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης, στο πεδίο της οποίας έχουν εξαγγελθεί συνολικές μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις.

Στοιχεία τα οποία να παραπέμπουν σε θεαματικές αλλαγές στο οικονομικό επιτελείο δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή και, πάντως, η ήδη δρομολογημένη επιστροφή στα δημοσιονομικά πλεονάσματα ενισχύει την εντύπωση ότι το δίδυμο Χρήστου Σταϊκούρα – Θεόδωρου Σκυλακάκη είναι η ενδεδειγμένη και ασφαλής επιλογή.

Το εύρος της νίκης και οι εσωκομματικές ισορροπίες

Καθοριστική παράμετρος για όλες τις αποφάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη ως προς τη σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης θα είναι το εύρος της εκλογικής νίκης, η οποία βασίμως προεξοφλείται λόγω και του αποτελέσματος της 21ης Μαΐου.

Στον βαθμό κατά τον οποίο στις προσεχείς εκλογές θα επαναληφθεί κάτι αντίστοιχο, ο πρόεδρος της ΝΔ θεωρείται βέβαιο ότι θα αξιολογήσει με πολύ διαφορετικό τρόπο τις ανάγκες τήρησης εσωκομματικών ισορροπιών. Εκτιμάται ότι θα προτάξει τον σχηματισμό κυβέρνησης δίχως τις παραδοσιακές δεσμεύσεις και τους περιορισμούς και των μικροκομματικών συμβιβασμών και ότι θα έχει την ευχέρεια για περισσότερο τολμηρές επιλογές.

Θα είναι άλλωστε, υπό τους διαφαινόμενους όρους και τις πιθανολογούμενες προϋποθέσεις, ένα από τα πεδία στα οποία θα φανεί πώς εννοούσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης την προεκλογική του δέσμευση για τον σχηματισμό κυβέρνησης «ενός κόμματος, αλλά όχι μόνο ενός χρώματος».

Ο τεχνοκράτης εκπρόσωπος που σχολιάζει με… παροιμίες

Η επιλογή του Ακη Σκέρτσου για τη θέση του κυβερνητικού εκπροσώπου (αρχικώς) και του εκπροσώπου Τύπου της ΝΔ (στη δεύτερη προεκλογική περίοδο) είχε ληφθεί πολλούς μήνες νωρίτερα στο Μέγαρο Μαξίμου.

Επειτα από την κατά γενική ομολογία θετική παρουσία του Γιάννη Οικονόμου στη συγκεκριμένη θέση (από την οποία ήταν εκ του νόμου αναγκασμένος να αποχωρήσει, λόγω της υποψηφιότητάς του στη Φθιώτιδα), η συνθήκη και οι απαιτήσεις της προεκλογικής αντιπαράθεσης διαμόρφωναν εκ των πραγμάτων πολύ διαφορετικές προδιαγραφές για τον ρόλο του εκπροσώπου.

Στο διάστημα πριν από την 21η Μαΐου απαιτούνταν μια ισορροπία μεταξύ του κυβερνητικού και του κομματικού, ενώ μετά τον διορισμό της υπηρεσιακής κυβέρνησης και της μετακόμισης του Κυριάκου Μητσοτάκη και του επιτελείου του στην Πειραιώς τα καθήκοντα του εκπροσώπου θα ήταν εκ των πραγμάτων σχεδόν αποκλειστικά και κατά προτεραιότητα κομματικά.

Αποδείχθηκε ότι ο Ακης Σκέρτσος ήταν μια ενδεδειγμένη επιλογή και για τις δύο συνθήκες, δεδομένου και ότι δεν απέβλεπε και στην εκλογή του, ούτε καν ως υποψήφιος Επικρατείας.

Αφενός, επειδή είναι το πρόσωπο που (μαζί με τον Γιώργο Γεραπετρίτη) έχει την καλύτερη εικόνα και γνώση για το σύνολο της κυβερνητικής δραστηριότητας την προηγούμενη τετραετία, τα επιτεύγματα και τις παραλείψεις, τα αδύναμα σημεία και τα προνομιακά πεδία.

Αφετέρου, επειδή η εκ χαρακτήρος νηφαλιότητα και μετριοπάθεια συνέπιπτε απολύτως με την εκλογική στρατηγική του Κυριάκου Μητσοτάκη, την αποφυγή των ακροτήτων, την πιστή τήρηση της σχεδιασμένης τακτικής, τη μετάδοση των σαφών μηνυμάτων και τη στοιχειοθετημένη ακύρωση των όσων εξαγγέλλονταν από την αντιπολίτευση ή την αντίστοιχη απόκρουση των ακραίων επιθέσεων.

Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Ακης Σκέρτσος, ο οποίος έχει προσωπική πολιτική αναφορά στον Κυριάκο Μητσοτάκη, προσέδωσε έναν ιδιότυπο τεχνοκρατικό χαρακτήρα στη θέση του εκπροσώπου Τύπου. Την ίδια στιγμή η κατάρτιση και η συγκρότησή του αποδείχθηκε ότι προσέφεραν ένα συντριπτικό πλεονέκτημα στη σύγκριση με την επιλογή της Πόπης Τσαπανίδου στον αντίστοιχο ρόλο εκ μέρους του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ. Κατά τον τρόπο αυτόν και ειδικά στο πεδίο της οικονομίας, ο στενός συνεργάτης του προέδρου της ΝΔ έδειξε ότι δεν είναι απλώς ένα πρόσωπο το οποίο μελετά και αναλύει «σκληρά» τεχνικά δεδομένα και παραμέτρους, αλλά διαθέτει και τα αναγκαία αντανακλαστικά για μια εκλογική αντιπαράθεση, προτιμώντας κάποιες φορές τον σχολιασμό των πολιτικών αντιπάλων με λαϊκές παροιμίες, που για τον έναν ή τον άλλον λόγο προσδίδουν μια διαφορετική νότα στην προεκλογική σύγκρουση.

Πολιτικά ο Ακης Σκέρτσος προέρχεται από το ΠαΣοΚ και υπήρξε ένας από τους στενούς συνεργάτες του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στην πρώτη, δύσκολη περίοδο των μνημονίων. Εχει διατελέσει διευθυντής του γραφείου του Γιάννη Στουρνάρα στο υπουργείο Οικονομικών και διευθυντής του γραφείου του υπηρεσιακού Πρωθυπουργού Παναγιώτη Πικραμμένου. Από το 2014 έως το 2019 ήταν γενικός διευθυντής του ΣΕΒ.