«Fugit inreparabile tempus». Η φράση για τον «χρόνο που φεύγει ανεπιστρεπτί» είναι του Βιργιλίου και προσφέρθηκε για να εμπλουτίσει το σκωπτικό σχόλιο παλαιού αριστερού που σήμερα τηρεί αποστάσεις ασφαλείας: «Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, ο χρόνος φεύγει όχι απλά ανεπιστρεπτί αλλά και με ιλιγγιώδη ταχύτητα, αφήνοντας πίσω τις ηλιόλουστες μέρες στην εύφορη κοιλάδα της εξουσίας» παρατηρούσε.
Η αλήθεια είναι πως όσα τραγελαφικά συμβαίνουν με φόντο τις εκλογές για τον πρόεδρο του κόμματος ενισχύουν την κρίση, βαθαίνουν το χάσμα και φέρνουν τη διάσπαση όλο και πιο κοντά, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Η πέμπτη θέση του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις είναι ηχηρό καμπανάκι. Μένει να φανεί κατά πόσο θα επικρατήσει το ένστικτο της αυτοσυντήρησης σε μια εκλογή που μοιάζει με άλυτο σταυρόλεξο.
Σε αυτή την κρίσιμη εσωκομματική αναμέτρηση των επόμενων εβδομάδων, η σκιά του Αλέξη Τσίπρα πλανάται πάνω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρώην πρωθυπουργός μπορεί να μην έχει ενεργό ρόλο στο παρασκήνιο και να μην κινεί τα νήματα, παρά τα όσα περί του αντιθέτου πιστεύουν οι υποστηρικτές του Στέφανου Κασσελάκη, αλλά ενδιαφέρεται. Εχει την άποψη ότι το κόμμα δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει άλλο χρόνο σε άσκοπες σκιαμαχίες και ανέξοδες συγκρούσεις. Εξάλλου όλα κρέμονται από μια κλωστή στον ΣΥΡΙΖΑ και η νέα διάσπαση είναι προ των πυλών.
Καρφώματα
Τα όσα έχουν γίνει την τελευταία περίοδο, ακόμα και η συζήτηση για να τεθούν προϋποθέσεις και να μπλοκαριστεί επί της ουσίας η υποψηφιότητα Κασσελάκη, τα δημόσια καρφώματα μεταξύ πρώην υπουργών, όπως της Θεοδώρας Τζάκρη και του Γιάννη Ραγκούση ή της Κατερίνας Νοτοπούλου κατά Στ. Κασσελάκη, οι προειδοποιήσεις του Πέτρου Παππά, βουλευτή και στενού συνεργάτη του Στ. Κασσελάκη, ότι θα φύγει από τον ΣΥΡΙΖΑ εάν εκλεγεί ο Παύλος Πολάκης ή του Χρ. Σπίρτζη πως θα φύγει αυτός εάν εκλεγεί ο Στ. Κασσελάκης κ.ά. είναι μερικές πράξεις από το δράμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Ολα αυτά τα παρατηρεί προσεκτικά ο Αλ. Τσίπρας με θλίψη για το κόμμα που ανέβασε στην εξουσία και βλέπει ακόμα και υποστηρικτές του Στ. Κασσελάκη να τον επικρίνουν με δριμύτητα, θεωρώντας πως αυτός βρίσκεται πίσω από τις διαδικασίες υπονόμευσης του εκλεκτού τους.
Η μόνη του έγνοια, όπως προκύπτει από τις συνομιλίες που έχει, είναι να υπάρξει επιστροφή στην κανονικότητα μέσα από τις καταστατικές διαδικασίες και να επανέλθει το κόμμα στις πολιτικές ράγες, με ό,τι αυτό σημαίνει και για τη δημόσια εικόνα του, η οποία εσχάτως είναι αποκρουστική. Ενεργή του συμμετοχή όμως δεν θα υπάρξει και όπως είπε και ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, «ο Αλ. Τσίπρας έχει καεί και δεν θα βγει μπροστά», άποψη με την οποία συμφωνούν πολλοί.
Κλειδί η συμμετοχή
Παρατηρώντας όμως τα περισσότερα στελέχη το αδιέξοδο στο οποίο έχει φθάσει ο ΣΥΡΙΖΑ και μπροστά στον κίνδυνο της απόλυτης απαξίωσης έγινε προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι και να τρέξουν οι διαδικασίες για την εκλογή.
Γι’ αυτό και στην ΠΓ της περασμένης Πέμπτης δεν ετέθησαν όροι και προϋποθέσεις και η μάχη θα δοθεί με τους κανόνες της προηγούμενης φοράς. Παράλληλα το επόμενο διάστημα, αρχής γενομένης από σήμερα, με τη λήξη της Κεντρικής Επιτροπής, θα ξεκινήσει μια προσπάθεια να κινητοποιηθούν μέλη και ψηφοφόροι ώστε να υπάρξει και συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία.
Στο εκλογικό σταυρόλεξο του ΣΥΡΙΖΑ είναι κενά τα κουτάκια που αφορούν τον αριθμό των πολιτών που θα ψηφίσουν. Αναπόφευκτα θα γίνει σύγκριση και με τον αριθμό των πολιτών που θα συμμετάσχουν στις εκλογές στο ΠαΣοΚ. Το παιχνίδι των εντυπώσεων στο πλαίσιο της πολιτικής ψυχολογίας παίζει σημαντικό ρόλο, ειδικά όταν το ΠαΣοΚ εμφανίζεται δεύτερο στις δημοσκοπήσεις και ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει.
Το διακύβευμα
Και το ερώτημα που τίθεται από πολλές πλευρές είναι πόσο ομαλά θα κυλήσει η εσωκομματική διαδικασία. Διότι στην περίπτωση που υπάρξουν υψηλοί τόνοι, συγκρούσεις και μαχαιρώματα, κάτι που δεν φάνηκε δημόσια ιδιαίτερα στο ΠαΣοΚ – αν και στο παρασκήνιο γίνονται πολλά –, θα υπάρξει περαιτέρω απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ, με ό,τι αυτό σημαίνει.
Αρα βασικό μέλημα για πολλούς βουλευτές και μέλη της ΚΕ είναι να μην εκφυλιστεί η διαδικασία από προσωπικές συγκρούσεις και να κυριαρχήσει το πολιτικό διακύβευμα, ενώ την ίδια στιγμή ενισχύονται φωνές επί τη βάση της πρότασης του Διονύση Τεμπονέρα να εκκινήσει άμεσα διάλογος των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων.
Παύλος Πολάκης
Οι εμμονές, τα λάθη και οι μπαλοθιές
Κρίσιμος είναι ο ρόλος του Παύλου Πολάκη σε αυτή την εσωκομματική αναμέτρηση καθώς θα είναι υποψήφιος πρόεδρος. Ο πρώην υπουργός ήταν αυτός που στήριξε τον Στ. Κασσελάκη πέρυσι, αλλά φέτος βρίσκεται απέναντί του, παραδεχόμενος πως έκανε λάθος πριν από έναν χρόνο.
Ηθελε επιτάχυνση των διαδικασιών, με το σκεπτικό πως μια μακρόσυρτη διαδικασία δεν βοηθάει τον ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ ουσιαστικά συνέπιπτε με τον Στ. Κασσελάκη που ήθελε να γίνει γρήγορα η εκλογή του προέδρου για να εκμεταλλευτεί τους σημερινούς συσχετισμούς και το κλίμα που σε περίπου 70 μέρες μπορεί να έχει ανατραπεί.
Ο Π. Πολάκης βάζει έντονα το προγραμματικό πλαίσιο και σε συνομιλητές του λέει πως έξω από τον μικρόκοσμο του ΣΥΡΙΖΑ η κοινωνία αντιμετωπίζει οξυμμένα προβλήματα που οδηγούν ακόμα και βουλευτές της ΝΔ να αντιπολιτεύονται, σε αντίθεση με τους 87 που μέχρι στιγμής κινούνται πολύ μηχανιστικά και με οργανωτική λογική.
Εμμένει πως θα είναι στον δεύτερο γύρο και η πρόσφατη δημοσκόπηση της MRB τον κατέγραψε στο 31,5% που εάν επιβεβαιωθεί αυτό το ποσοστό, θα τον φέρει αντιμέτωπο στον δεύτερο γύρο με τον Στ. Κασσελάκη. Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι η απόλυτη ήττα των 87.
Νίκος Παππάς
Κωδικός «χρήσιμος σύμμαχος»
Ο Νίκος Παππάς θα προσπαθήσει να είναι «χρήσιμος σύμμαχος» στην εσωκομματική αναμέτρηση, αλλά πλέον απέναντι στον Στ. Κασσελάκη. Και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, όταν οι «κασσελίστας» τον κατηγορούν ως «Ιούδα, δολοπλόκο και Ρασπούτιν» και πως τους «πούλησε» στην πρόσφατη ΚΕ όπου ήρθη η εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του Στ. Κασσελάκη.
Ο νυν πρόεδρος της ΚΟ – στηριζόμενος από τους βουλευτές που είναι κοντά στον Στ. Κασσελάκη – θα επιδιώξει συμμαχία με τους 87, αν και πολλοί δεν θέλουν καμία πολιτική επικοινωνία μαζί του, πολύ δε περισσότερο συνεργασία.
Να βρεθεί με τον Π. Πολάκη στο ίδιο μετερίζι φαντάζει δύσκολο στην παρούσα φάση και υπό τις σημερινές συνθήκες. Γνωρίζοντας όμως πολύ καλά να ελίσσεται, θα επιδιώξει έως την ύστατη στιγμή να πάρει θέση στο κομματικό σύστημα με το βλέμμα στην επόμενη μέρα.
Δεν θα είναι υποψήφιος πρόεδρος, αν και υπάρχουν πρόσωπα που υποστηρίζουν το συγκεκριμένο σενάριο. Το έπραξε πέρυσι, καταγράφηκε, στήριξε στον δεύτερο γύρο τον Στ. Κασσελάκη και ήταν στον πυρήνα της κομματικής εξουσίας. Μέλημά του είναι πρωτίστως, όπως προκύπτει από τις κινήσεις του, η αποκατάσταση των σχέσεών του με τους 87 ώστε να έχει ρόλο την επόμενη μέρα.
Ολγα Γεροβασίλη
Οι πιέσεις και το χρίσμα στον Φάμελλο
Η Ολγα Γεροβασίλη σήκωσε στις πλάτες της το μεγαλύτερο φορτίο της αντιπαράθεσης με τον Στ. Κασσελάκη. Από το συνέδριο του περασμένου χειμώνα, όταν και βρέθηκε απέναντι στον Στ. Κασσελάκη, είχε μια διαρκή αντιπαράθεση μαζί του επί πολιτικών και όχι προσωπικών ζητημάτων.
Ως ένα από τα παλαιότερα στελέχη του κόμματος, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην έκπτωση του Στ. Κασσελάκη από την ηγεσία. Εχοντας την έξωθεν καλή μαρτυρία, αποδοχή από πολλούς και όντας σταθερή συνομιλήτρια του Αλ. Τσίπρα, φάνταζε ως ιδανική λύση για να ηγηθεί του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα μεταβατικό στάδιο ανασυγκρότησης. Δεν το ήθελε όμως πραγματικά, αν και υπήρξαν πολλές πιέσεις, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν θα έχει ενεργό ρόλο στην προσπάθεια να μην εκλεγεί ξανά ο Στ. Κασσελάκης.
Η απόφαση να μην είναι υποψήφια έφερε στο προσκήνιο τον Σωκράτη Φάμελλο, μέχρι πρότινος πρόεδρο της ΚΟ, με μια πετυχημένη πορεία εντός και εκτός Βουλής. Αν και υπήρχαν ενστάσεις από πολλούς της ομάδας των 87, προκρίνεται ως μια ιδανική λύση για να αντιπαρατεθεί με τον Στ. Κασσελάκη, από τη στιγμή που αποφάσισαν πως θα στηρίξουν μια υποψηφιότητα.
Υποψηφιότητα Χωρίς Ευνοϊκούς Συσχετισμούς
Η κίνηση υψηλού ρίσκου Κασσελάκη
Να πάρει την εκδίκησή του θα επιδιώξει ο Στέφανος Κασσελάκης μέσω της εκ νέου υποψηφιότητάς του. Οι συσχετισμοί δεν είναι όπως πριν από έναν χρόνο που τον ευνόησαν, ούτε έχει την παρασκηνιακή υποστήριξη πολλών εκ των 87 που εφέτος κάνουν πως δεν τον ξέρουν, ενώ απέναντί του είναι ο Παύλος Πολάκης που τον είχε βοηθήσει αρκετά.
Θα επιχειρήσει να εμφανιστεί ως η μόνη υποψηφιότητα που μπορεί να βάλει τον ΣΥΡΙΖΑ σε τροχιά εξουσίας πάλι, αν και υπάρχει το αρνητικό αποτέλεσμα των περασμένων ευρωεκλογών. Θα επικαλεστεί τις δύο διασπάσεις που έγιναν επί των ημερών του, τη συνεχή υπονόμευση από ομάδα βουλευτών και θα προβάλει τον εαυτό του ουσιαστικά ως το θύμα των εσωκομματικών δολοπλοκιών και μηχανορραφιών.
Ηδη, τα στρατηγικά λάθη των 87 με την απόφαση της ΚΕ να αρθεί η εμπιστοσύνη προς το πρόσωπό του και να εκπέσει του αξιώματος του προέδρου και η απόφαση της ΠΓ που επιβεβαίωσε ότι είναι «έκπτωτος» τον ηρωοποίησαν στα μάτια πολλών και γι’ αυτό και η υψηλή αποδοχή στις μετρήσεις.
Ο Στ. Κασσελάκης θα στηριχθεί και πάλι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και θα δώσει έμφαση σε μια προσωποκεντρική καμπάνια. Θα προσπαθήσει να γυρίσει όλη την Ελλάδα, προβάλλοντας το επιχείρημα πως αυτός πάλεψε για τον ΣΥΡΙΖΑ, όταν άλλοι τον υπονόμευαν.
Η εφετινή μάχη για τον ίδιο φαντάζει ως η πιο κρίσιμη εντός ΣΥΡΙΖΑ. Γνωρίζει ότι είναι η τελευταία του ευκαιρία, διότι εάν ηττηθεί πρέπει να μείνει και να συμβιβαστεί με όσοι συγκρούστηκε και τους επιτέθηκε, με πιο εκκωφαντική στιγμή τους χαρακτηρισμούς για «κουκούλες». Σε διαφορετική περίπτωση είναι μονόδρομος για τον ίδιο, εάν δεν μπορέσει να συμβιβαστεί, η έξοδος και η δημιουργία ενός νέου κόμματος, όπως ήθελε να μετεξελίξει τον ΣΥΡΙΖΑ και βρήκε τείχος. Θα στηριχθεί σε μια ομάδα περίπου 10 βουλευτών και τουλάχιστον 60-70 μελών της Κεντρικής Επιτροπής, ενώ έχει πυρήνες σε όλες τις νομαρχιακές επιτροπές.
Δύσκολη Συμβίωση
Οι δύο στρατοί στην ΚΟ
Τα όσα συμβαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ, που με βάση τα σημερινά δεδομένα δεν παραμένει κυβερνητικό κόμμα εξουσίας, παρά τα λεγόμενα του Ν. Παππά, έχουν επιφέρει διχασμό και στην ΚΟ. Οι ομάδες είναι δύο, και αυτό δείχνει πόσο δύσκολη έως αδύνατη θα είναι η συμβίωση την επόμενη μέρα των εκλογών. Ο Στ. Κασσελάκης έχει μια σκληρή ομάδα υποστηρικτών: Θεοδώρα Τζάκρη, Πέτρος Παππάς, Ευάγγελος Αποστολάκης, Ελενα Ακρίτα, Ραλλία Χρηστίδου, Αλέξανδρος Αυλωνίτης.
Μαζί του είναι και η Νίνα Κασιμάτη με πολιτικό σκεπτικό, ενώ θετικά στέκεται απέναντί του και ο Γιάννης Σαρακιώτης και η Κυριακή Μάλαμα και ο Βασίλης Κόκκαλης. Στην ΚΟ αρχίζει ήδη να διατυπώνεται κλίμα υπέρ του Σ. Φάμελλου από τους βουλευτές που είναι απέναντι στον Στ. Κασσελάκη, όπως π.χ. ο Χρήστος Γιαννούλης.
Πάντως ο διχασμός του ΣΥΡΙΖΑ φάνηκε ξεκάθαρα την περασμένη Πέμπτη στο Κοινοβούλιο, όταν η Θ. Τζάκρη ήταν υπέρ της ανανέωσης της θητείας του Ανδρέα Ποττάκη στη θέση του Συνηγόρου του Πολίτη – όπως και η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου και ο Θεόφιλος Ξανθόπουλος.
Πώς διαμορφώνονται οι συμμαχίες
Κυριαρχούν οι λυκοφιλίες
Στον δρόμο προς τις κάλπες για την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ, πέρα από τους ψιθύρους, τα μυστικά και τα χτυπήματα κάτω από τη μέση, καταγράφονται ενδιαφέρουσες κινήσεις, αλλάζουν συσχετισμοί και γίνονται νέες συμφωνίες. Επί της ουσίας οι παλαιοί φίλοι γίνονται εχθροί και το αντίστροφο με τις λυκοφιλίες να κυριαρχούν.
Διχασμός επικρατεί και σε επίπεδο νομαρχιακών επιτροπών, εκτός από την ΚΟ, ενώ αρχίζουν σιγά-σιγά να τοποθετούνται πολλά πρόσωπα. Π.χ. ο βουλευτής Ευβοίας, εκ των πρωταγωνιστών της ομάδα των «Ελβετών» του ΣΥΡΙΖΑ, Συμεών Κεδίκογλου, πήρε θέση κατά του Στ. Κασσελάκη, λέγοντας ότι αποδείχθηκε πως δεν ήταν ο Μεσσίας που θεωρούσε ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ. Στην εσωκομματική σκακιέρα έχει σημασία όμως ποιες κινήσεις θα κάνουν και άλλοι σοβαροί και υπολογίσιμοι παίκτες, όπως η Ρένα Δούρου, για την οποία πάρα πολλοί επιμένουν πως πρέπει να διεκδικήσει την ηγεσία.
Ο ευρωβουλευτής Νικόλας Φαραντούρης σκέφτεται αν θα είναι εν τέλει υποψήφιος, ενώ την πρόθεσή του δήλωσε και ο Απόστολος Γκλέτσος που προτιμά Πολάκη. Το πιο ενδιαφέρον είναι εάν μετά τις εξελίξεις και την εκκίνηση των διαδικασιών ενεργοποιηθεί και η βάση για να ψηφίσει. Πάντως μέχρι στιγμής σύμφωνα με τους υπολογισμούς που γίνονται, εάν ψηφίσουν περίπου 50.000-60.000 πολίτες θα είναι επιτυχία, αν και ο Στ. Κασσελάκης ποντάρει στην αυξημένη συμμετοχή.