Ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης που ανακοινώθηκε την Παρασκευή ξεκίνησε πολύ νωρίτερα. Λίγο μετά τα Χριστούγεννα άρχισαν οι πρώτες συζητήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Κωστή Χατζηδάκη. Πολύ προτού εκλυθεί η κοινωνική δυσαρέσκεια με αφορμή τα Τέμπη, που έπιασε στον ύπνο το Μέγαρο Μαξίμου, ο Πρωθυπουργός, όπως μεταφέρουν συνεργάτες του, προβληματιζόταν για την απόδοση της κυβέρνησης και ήθελε να βελτιώσει τον συντονισμό της.

Οι αλλαγές ίσως να γίνονταν νωρίτερα, αλλά καθυστέρησαν λόγω των περιπλοκών που προκάλεσε η σύμπτωση της προεδρικής εκλογής με τα μεγάλα συλλαλητήρια για τα Τέμπη. Ο Πρωθυπουργός δεν ήθελε να εμφανιστεί ότι σύρεται σε έναν «ανασχηματισμό Τεμπών», αλλά υπήρχε ένα ακόμα εμπόδιο. Ο Κ. Χατζηδάκης δυσκολευόταν να πάρει μια απόφαση που ενδεχομένως να σημαίνει ότι βάζει οικειοθελώς το κεφάλι του στην γκιλοτίνα.

Το μήνυμα στους υπουργούς

Ελάχιστοι υπουργοί έχουν αυταπάτες για τη σημασία των αλλαγών που έγιναν στο κυβερνητικό σχήμα. Το μήνυμα του Πρωθυπουργού άλλωστε ήταν σαφές, τουλάχιστον σε όσους τηλεφώνησε προσωπικά για να τους ανακοινώσει τις αποφάσεις του, κυρίως στους νέους υπουργούς. «Θέλω δουλειά και αποτελέσματα» ήταν η πρώτη του προτροπή και «ξεχάστε τις διακοπές» η δεύτερη.

«Εχει σημασία πώς θα μπούμε στον Σεπτέμβριο» σχολιάζει έμπειρο στέλεχος της «γαλάζιας» παράταξης. Αυτή η κυβέρνηση ή θα αποδώσει μετρήσιμο έργο ως τότε ή από το νέο έτος θα εισέλθει σε περίοδο μεγάλης φθοράς, η οποία ενδεχομένως να επισπεύσει τις εκλογές. Το νέο σχήμα, παρότι ο Κ. Μητσοτάκης αξιοποίησε όποια υπολογίσιμη εφεδρεία διέθετε, δεν είναι βέβαιο ότι θα του δώσει τη χρονική ευχέρεια να φτάσει μέχρι τη λήξη της θητείας του το 2027.

Ωστόσο του δίνει το πλεονέκτημα να κάνει ακόμα έναν, εκλογικό ανασχηματισμό. Στον τωρινό, στα βασικά υπουργεία παρέμειναν οι ίδιοι υπουργοί και οι νέοι δεν διαθέτουν το ειδικό βάρος που απαιτεί το restart σε μια κρίσιμη συγκυρία, με εξαίρεση ίσως τον νέο υπουργό Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη, ο οποίος έχει χτίσει το προφίλ του αποτελεσματικού στελέχους.

Ο μπλε φάκελος με μόνο μία σελίδα

Τακτικοί συνομιλητές του Πρωθυπουργού μεταφέρουν ότι εκείνος διατηρεί ακόμα την πίστη ότι θα εξαντλήσει τη θητεία του. Ομως, η αντιπολίτευση και ειδικά έμπειρα πρώην κυβερνητικά στελέχη του ΠαΣοΚ παραλληλίζουν την κατάσταση με τους τελευταίους ανασχηματισμούς του Κώστα Σημίτη. «Βλέπουμε αδυναμία να βρει ανθρώπους και να εφαρμόσει πολιτικές» σχολιάζουν.

Ανεξάρτητα από τα σχόλια της αντιπολίτευσης, η οποία δεν είναι υποχρεωμένη να δικαιολογεί τις επιλογές του Κ. Μητσοτάκη, και στο εσωτερικό της ΝΔ αναφύονται διάφορα ερωτήματα, τα οποία επιχείρησε να απαντήσει ο Πρωθυπουργός στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο του Σαββάτου. Οι υπουργοί παρέλαβαν τον γνωστό από τον προηγούμενο ανασχηματισμό μπλε φάκελο, ο οποίος δεν ήταν τόσο ογκώδης όπως ο προηγούμενος. Για την ακρίβεια, περιείχε μόνο μία σελίδα με συγκεκριμένες βασικές προτεραιότητες, με στόχο να παραχθούν γρήγορα αποτελέσματα ώστε να φανεί ότι έργο παράγει η κυβέρνηση.

«Εφεξής δεν θα κρινόμαστε από τις εξαγγελίες αλλά από το παραδοτέο έργο» λένε συνεργάτες του Πρωθυπουργού και όπως συμπλήρωνε κυβερνητικό στέλεχος «σημασία δεν έχει πλέον τι λέμε, παρά μόνο τι κάνουμε και τι αντίκτυπο έχει αυτό στην καθημερινότητα των πολιτών». Η ΔΕΘ θα είναι εκ των πραγμάτων ένα ορόσημο για τον πρώτο απολογισμό του κυβερνητικού έργου μετά τον ανασχηματισμό, αλλά και για την περιγραφή των στρατηγικών επιλογών προς την ολοκλήρωση της δεύτερης θητείας.

Ο δύσκολος ρόλος του Κ. Χατζηδάκη

Μεγάλο βάρος αυτής της νέας προσπάθειας θα πέσει στις πλάτες του Κ. Χατζηδάκη. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών και νυν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης με ευρύτερο συντονιστικό ρόλο και εποπτεία των οικονομικών και παραγωγικών υπουργείων, είχε αρνηθεί παλαιότερα αντίστοιχη πρόταση, παρά τη στενή προσωπική σχέση που τον συνδέει με τον Πρωθυπουργό. Αυτή τη φορά, όμως, αισθάνθηκε ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε δύσκολη περίοδο και ότι δεν είχε το δικαίωμα να αρνηθεί την ευθύνη. Συμβουλεύθηκε στενούς φίλους του, οι οποίοι τον απέτρεψαν, αναλογίστηκε τα ξενύχτια και το κόστος που πλήρωσε για την Ολυμπιακή, τη ΔΕΗ και τον ΕΦΚΑ, αλλά στο τέλος άκουσε τη συνείδησή του και αποφάσισε, με πλήρη συναίσθηση των κινδύνων, να κάνει αυτό που περιγράφει ως «παραταξιακό και πατριωτικό καθήκον».

«Δεν μπορούσα σε μια τέτοια στιγμή να καθίσω άνετα στον καναπέ μου, ούτε σκοπεύω να γίνω ο master chef του Μεγάρου Μαξίμου» έλεγε σε όσους τον ρωτούσαν για τα νέα του καθήκοντα, τα οποία προσεγγίζει με απόλυτα τεχνοκρατικό τρόπο: Συντονισμός της οικονομικής πολιτικής, εποπτεία ειδικών πρότζεκτ όπως του σιδηροδρόμου και των λεωφορείων, χάραξη στρατηγικών κατευθύνσεων από το Μέγαρο Μαξίμου. Λέγεται ότι ο Πρωθυπουργός τού ζήτησε να ασχοληθεί με όλα αυτά τα καθήκοντα προκειμένου να απελευθερώσει ο ίδιος χρόνο και να τον αφιερώσει στις διεθνείς του υποχρεώσεις, εξαιτίας του ρευστού γεωπολιτικού περιβάλλοντος και των μεγάλων προκλήσεων που αφορούν την Ευρώπη και τη χώρα μας.

Από την άλλη πλευρά δεν λείπουν εκείνοι στην κυβερνητική παράταξη που έχουν την αίσθηση ότι η επιλογή του Πρωθυπουργού να τον αναβαθμίσει σε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης έχει ορίζοντα επόμενης ημέρας και ορισμένοι μάλιστα τον αντιμετωπίζουν ως αντίβαρο στον θεωρούμενο ως νούμερο ένα δελφίνο Νίκο Δένδια. Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας παρέμεινε στη θέση του, αλλά όλα τώρα κινούνται σε ένα λεπτό σκοινί τόσο για εκείνον όσο και για τον νέο αντιπρόεδρο. Η επιτυχία του ενός θα είναι η καταστροφή του άλλου.

Υπουργοί από τη νέα γενιά στελεχών

Η νέα κυβέρνηση, βέβαια, συνολικά κατέβηκε γενιά. Οκτώ νέοι υπουργοί και υφυπουργοί ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 30 και 40 ετών, συν τον υφιστάμενο υπουργό Εσωτερικών Θεόδωρο Λιβάνιο και τον 42χρονο υπουργό Οικονομικών. Ο Κ. Πιερρακάκης, που αποτέλεσε μια από τις εκπλήξεις του ανασχηματισμού, έλαβε απευθείας εντολές από τον Πρωθυπουργό να τηρήσει τη δημοσιονομική πειθαρχία του προκατόχου του, να ενισχύσει το κοινωνικό πρόσωπο του υπουργείου σε όλη την Ελλάδα και να αξιοποιήσει την τεχνολογία και τις καινοτόμες ιδέες που αφορούν τον τομέα του. Κυρίως, όμως, καλείται να καταστήσει αντιληπτό στους πολίτες ότι οι θετικές δημοσιονομικές επιδόσεις έχουν θετικό αντίκτυπο και στην προσωπική οικονομική τους κατάσταση.

Στην ίδια ομάδα περιλαμβάνεται και ο Γιάννης Κεφαλογιάννης, ο οποίος ανέλαβε το κρίσιμο υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, έχοντας προϋπηρεσία στη διαχείριση του αντίστοιχου τομέα των Ενόπλων Δυνάμεων. Ενα ακόμα χαρακτηριστικό του ανασχηματισμού ήταν το ισορροπημένο μείγμα πολιτικών και τεχνοκρατών, έτσι ώστε και η Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ να είναι ευχαριστημένη, αλλά και να μην ατονήσει η τεχνοκρατική πτέρυγα της κυβέρνησης, που αποτελεί μια από τις «σφραγίδες» της πολιτικής του κ. Μητσοτάκη.

Η επιστροφή του Σταύρου Παπασταύρου και μάλιστα στο νευραλγικό υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε μια συγκυρία που η ενέργεια έχει αποκτήσει γεωπολιτική διάσταση, ολοκληρώνει τον κύκλο παρεμβάσεων του Πρωθυπουργού ώστε η κυβέρνησή του να βλέπει προς τον κόσμο και να μην είναι στραμμένη μόνο στο εσωτερικό της χώρας. Οι νέοι παίκτες μπήκαν στο γήπεδο και έχουν στη διάθεσή τους έξι μήνες για να αποδείξουν την αξία τους.