Η απορία της εβδομάδας είναι περίπου αυτονόητη.
l Για ποιον λόγο άραγε ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκε στα κάγκελα για τους προστατευόμενους μάρτυρες στην υπόθεση Novartis;
l Για ποιον λόγο ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ανακατεύτηκε αυτοπροσώπως σε μια προανάκριση και σε ένα σύνθετο ζήτημα ποινικής δικονομίας;
Η διαφωνία που είχε προκύψει θα αντιμετωπιζόταν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή (στην οποία εκπροσωπείται ο ΣΥΡΙΖΑ) και από τις δικαστικές αρχές. Ούτε ο Πρωθυπουργός ούτε άλλος πολιτικός αρχηγός έχουν εμπλακεί έως τώρα στην υπόθεση. Και ούτε θα μπορούσαν αφού δεν την ξέρουν και ούτε τους αφορά.
Τι συνέβη λοιπόν; Ομολογώ ότι έχω ακούσει πολλές ερμηνείες της στάσης του ΣΥΡΙΖΑ και του αρχηγού του.
Η πιο ακραία είναι ότι πιέστηκαν από τον Δ. Παπαγγελόπουλο, για τον οποίο τα πράγματα πάνε καταφανώς από το κακό στο χειρότερο. Δεν αποκλείω να συνέβη κάτι τέτοιο, αλλά η εξήγηση δεν με πείθει.
Οσοι γνώριζαν στοιχειωδώς πρόσωπα και πράγματα της υπόθεσης προεξοφλούσαν ότι δεν υπάρχει αίσιο τέλος για τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Δικαιοσύνης. Υποθέτω πως και ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ είχαν προετοιμαστεί γι’ αυτή την εξέλιξη. Και ότι η στοιχειώδης πολιτική άμυνά τους θα ήταν να αποκοπούν από τον πρώην συνεργάτη τους ήπια, με το μαλακό και με τη μικρότερη ζημιά. Αυτό τουλάχιστον υπολόγιζαν οι άλλοι.
Η πιο συνωμοτική ερμηνεία είναι ότι ο Τσίπρας πείστηκε να μην αφήσει ακάλυπτο ένα δικαστικό, πολιτικό και δημοσιογραφικό προσωπικό που τον είχε στηρίξει και τώρα ταλαιπωρείται.
Εχει μια λογική. Αλλά αυτό θα μπορούσε να γίνει με κάποιο μέτρο, χωρίς να εμφανίζεται η αξιωματική αντιπολίτευση ως προστάτης φυγάδων ή εκπρόσωπος κουκουλοφόρων και, κυρίως, χωρίς να επιστρατευτεί ο ίδιος.
Η πιο αφελής εξήγηση είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αιφνιδιάστηκε από τις εξελίξεις. Δυσκολεύομαι να το πιστέψω.
Οσα μαθαίνουμε ήταν λίγο ή πολύ γνωστά σε όλους τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ. Ενώ θα ήταν έσχατη αφέλεια να πιστέψει κανείς ότι θα μπορούσε ποτέ να ολοκληρώσει η Προανακριτική τις εργασίες της χωρίς την εξέταση των κουκουλοφόρων μαρτύρων. Να θυμίσω ότι οι μαρτυρίες τους ήταν το μόνο στοιχείο στο οποίο στηρίχτηκε η παραπομπή δέκα πολιτικών.
Είναι ποτέ δυνατόν να μην εξεταστούν τα κεντρικά πρόσωπα της υπόθεσης;
Εχω ακούσει και άλλες λιγότερο πειστικές ερμηνείες, αλλά ας τις αφήσουμε στην άκρη.
Αντιθέτως θα σταματήσω στην εκτίμηση ότι ο Τσίπρας αντέδρασε προσωπικά και έντονα επειδή υποψιάστηκε ή πείστηκε ότι ο ίδιος είναι ο πραγματικός στόχος της υπόθεσης.
Δεν ξέρω πώς κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα, διότι τίποτα δεν το τεκμηριώνει. Ολοι είχαμε αντιληφθεί ότι πρόθεση των άλλων κομμάτων είναι να αφήσουν τον Τσίπρα στην άκρη και να επικεντρωθούν μόνο στον Παπαγγελόπουλο. Ο πρώην πρωθυπουργός θα περιοριζόταν στην «πολιτική ευθύνη» των πραγμάτων και ούτε γάτα ούτε μεγάλη ζημιά.
Ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ έδειχνε να συμβιβαζόταν με τον συλλογισμό. Ούτως ή άλλως ο Παπαγγελόπουλος δεν είναι ακριβώς ο εκλεκτός της καρδιάς τους. Και ούτε είναι εύκολο για ένα αριστερό κόμμα να σηκώσει το βάρος του πρώτου παρακρατικού μηχανισμού μετά το 1974.
Τι συνέβη λοιπόν; Σίγουρα δεν προέκυψε, ούτε έγινε κάτι συγκεκριμένο. Καταγράφω όμως ένα σενάριο τερατολογίας σύμφωνα με το οποίο τα άλλα κόμματα θέλουν να ενοχοποιήσουν προσωπικά τον Τσίπρα, ώστε να εμποδιστεί να κατέβει στις επόμενες εκλογές. Κάτι δηλαδή σαν «σενάριο Λούλα».
Ανοησίες, θα μου πείτε. Προφανώς. Ούτε τέτοιες σκέψεις υπάρχουν ούτε τέτοια σχέδια. Αλλά η ανοησία αποτελεί ανέκαθεν μέρος της πολιτικής. Και όταν η ανοησία μετατρέπεται σε πολιτική, τότε ακόμη και οι πιο οξυδερκείς πολιτικοί δυσκολεύονται να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους.
Πληθυσμοί
Πρόσφατα διάβασα την εκτίμηση του Αντ. Λιάκου ότι «η Ελλάδα έχει ανάγκη ένα εκατομμύριο πρόσφυγες» (19/2).
Ομολογώ ότι δεν κατάλαβα τον υπολογισμό, ούτε πώς προκύπτει. Διότι αν οι πρόσφυγες είναι χρήσιμο πράγμα, τότε γιατί να κάνουμε τσιγκουνιές και να μείνουμε στο ένα εκατομμύριο; Γιατί δεν τους κάνουμε ενάμισι να περάσουμε καλύτερα;
Αλλά ούτε τον συλλογισμό κατάλαβα. Αν οι χώρες κατοικούνται απλώς από πληθυσμούς τους οποίους μαζεύουμε με αριθμητικά κριτήρια και όπως προκύψει κάθε φορά, τότε γιατί οι διαθέσιμοι πρόσφυγες να έλθουν στην Ελλάδα;
Τα νούμερα δεν βγαίνουν ούτε στη Φινλανδία ούτε στη Νορβηγία ούτε ενδεχομένως στην Ελβετία.
Ζυρίχη και πάλι Ζυρίχη, λοιπόν!..
Κουβέντα να γίνεται
Οφείλω να ομολογήσω ότι τα εκλογικά σενάρια που κυκλοφορούν δεν με πείθουν ιδιαίτερα. Ο λόγος είναι απλός: δεν γνωρίζω καμία κυβέρνηση με ευρεία πλειοψηφία, χωρίς σοβαρό εσωτερικό πρόβλημα, καθαρό πολιτικό ορίζοντα και τριάμισι χρόνια εξουσίας μπροστά της που ρισκάρει να εμπλακεί σε μια σύνθετη και μπελαλίδικη διαδικασία.
Μια διαδικασία που θα κρατήσει κανένα δίμηνο, και μάλιστα με άδηλο αποτέλεσμα – όσο σίγουρη κι αν αισθάνεται η κυβέρνηση για τον εαυτό της…
Ακόμη περισσότερο, όταν η ΝΔ έχει τη δυνατότητα να «κάψει» την απλή αναλογική όποτε κι αν γίνουν εκλογές.
Και αυτό επειδή η απλή αναλογική που έφτιαξε ο ΣΥΡΙΖΑ πολύ δύσκολα μπορεί να παρακάμψει τη ΝΔ, ακόμη κι αν είναι δεύτερο κόμμα. Αν υπολογίσουμε τα σημερινά κόμματα και αν δεχτούμε ότι ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και Βαρουφάκης θα συμφωνήσουν στον σχηματισμό κυβέρνησης (πράγμα μάλλον απίθανο…), φαντάζει σχεδόν ακατόρθωτο να αθροίσουν σε συνθήκες απλής αναλογικής 151 έδρες. Θα χρειάζονται τότε το 47%-48% των ψήφων.
Συνεπώς είτε ως πρώτο κόμμα είτε ως δεύτερο, η ΝΔ θα μπορέσει να οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές με το εκλογικό σύστημα που ψήφισε πρόσφατα εκείνη.
Πάμε παρακάτω. Αυτό σημαίνει ότι αποκλείεται να γίνουν εκλογές;
Στην πολιτική ποτέ δεν αποκλείεται τίποτε.
Μπορεί να βρει ο Μητσοτάκης μια ουρανόπεμπτη ευκαιρία που δεν θα την αφήσει να πάει χαμένη – δεν έχει πάρει και όρκο εξάντλησης τετραετίας!
Μπορεί ενδεχομένως να οδηγηθεί στις κάλπες σε συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής κατάρρευσης, όπως ο Παπανδρέου το 2011.
Μπορεί, τέλος, να βρεθεί αντιμέτωπος με μια εθνική κρίση.
Ολα μπορούν να συμβούν. Τίποτε από αυτά όμως δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Και άλλωστε οι εθνικές κρίσεις (που είναι το λιγότερο προβλέψιμο) συνήθως ενισχύουν τις κυβερνήσεις, δεν τις αποδυναμώνουν.
Ούτως η άλλως, η ελληνική πολιτική έχει τη συνήθεια να κινείται μονότονα γύρω από το διαρκές δίλημμα «εκλογές ή ανασχηματισμός». Πότε το ένα, πότε το άλλο, κουβέντα να γίνεται.
Για να επιστρέψω λοιπόν στο αρχικό μου ερώτημα, δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι υπάρχουν άνθρωποι που συζητούν σήμερα τέτοια σενάρια.
Οχι πως δεν υπάρχουν υποστηρικτές του «εκλογικού σεναρίου» στη ΝΔ. Υπάρχουν. Απλώς υποψιάζομαι πως το υποστηρίζουν εντονότερα εκείνοι που έχουν τη μικρότερη δυνατότητα να το αποφασίσουν.
Κουβέντα να γίνεται, δηλαδή.
