«Το σύστημα της απλής αναλογικής απέτυχε. Ηταν εξαρχής δεδομένη η αποτυχία του» έλεγε προ ημερών στο «Βήμα» κεντρικός κυβερνητικός παράγοντας. Αυτή η φράση αποτυπώνει την αντίληψη που επικρατεί στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σήμανε την επιστροφή στην ενισχυμένη αναλογική, καθώς ήταν και προεκλογική του δέσμευση. Η επίσκεψή του στο υπουργείο Εσωτερικών στην αρχή της εβδομάδας ήταν και ένα σαφές σήμα στη νέα ηγεσία του, τον υπουργό Μάκη Βορίδη και τον αναπληρωτή του Στέλιο Πέτσα, ότι ο νόμος της απλής αναλογικής για την Τοπική Αυτοδιοίκηση θα αλλάξει και σύντομα. «Αποτελεί δέσμευσή μας να αλλάξουμε το σύστημα της απλής αναλογικής για να ευθυγραμμίζεται με καλύτερο τρόπο η βούληση των δημοτών με τις πλειοψηφίες στα δημοτικά συμβούλια» δήλωσε ο Πρωθυπουργός.
Σύντομα σε διαβούλευση
Είναι ζήτημα ημερών να κατατεθεί σε δημόσια διαβούλευση ο νέος νόμος, με το αιτιολογικό ότι θα υπάρξει από εδώ και πέρα ένα εκλογικό σύστημα που θα διασφαλίζει και την αναλογικότητα και την κυβερνησιμότητα στους δήμους και στις περιφέρειες. Αυτή θα είναι και η πρώτη μεγάλη νομοθετική παρέμβαση του κ. Βορίδη σε ένα από τα πιο κομβικά υπουργεία που, όπως λέει και ο ίδιος, είναι στον πυρήνα του κράτους. Η συγκεκριμένη παρέμβαση αναμένεται να αποτελέσει και εστία μεγάλης έντασης και σύγκρουσης με τον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, καθώς επί της διακυβέρνησής του νομοθετήθηκε η απλή αναλογική στους δήμους. Εξαρχής η απλή αναλογική στην Αυτοδιοίκηση συνάντησε πολλές αντιδράσεις και ενστάσεις, με επιχειρήματα ότι «καθίσταται αδύνατη η διοίκηση ενός δήμου» και αυτό διότι πρέπει να υπάρχει συνεχής πολιτική διαπραγμάτευση μεταξύ του δημάρχου και της μειοψηφίας.
«Προκειμένου να επιτευχθεί το παραμικρό, ο δήμαρχος πρέπει να βρίσκεται σε μια συνεχή διαπραγμάτευση με δυνάμεις που δεν ανήκουν στο δικό του ψηφοδέλτιο» είναι το επιχείρημα του υπουργού Εσωτερικών. Το σχέδιο της κυβέρνησης, που αναμένεται να παρουσιαστεί εντός των επόμενων ημερών στο Υπουργικό Συμβούλιο, προβλέπει στο πλαίσιο – κατά την κυβερνητική επιχειρηματολογία – της αποκατάστασης της εύρυθμης λειτουργίας της Αυτοδιοίκησης την εκλογή των περιφερειαρχών και των δημάρχων με ένα ποσοστό που θα κινείται στη ζώνη του 42%. Η βασική επιδίωξη είναι να υπάρχει η δυνατότητα εκλογής περιφερειαρχών και δημάρχων από τον πρώτο γύρο, με ό,τι αυτό σημαίνει για τους πολιτικούς συσχετισμούς στις τοπικές κοινωνίες.
Τα σενάρια και τα ποσοστά
Στο τραπέζι των συζητήσεων στην κυβέρνηση υπήρχε μέχρι και πριν από λίγες μέρες και το σενάριο για εκλογή του περιφερειάρχη ή του δημάρχου από τον πρώτο γύρο με ποσοστό 40%, αλλά με προϋπόθεση να υπάρχει διαφορά από τον δεύτερο υποψήφιο τουλάχιστον 5%. Το σενάριο του 40% δεν έχει πολλούς οπαδούς και στους κόλπους της Αυτοδιοίκησης, καθώς ήδη υπάρχει η προϊστορία με την εφαρμογή του ορίου του 42% επί κυβερνήσεως ΝΔ με πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή. Στην περίπτωση μη εκλογής από τον πρώτο γύρο θα διεξάγεται κανονικά ο δεύτερος γύρος την επόμενη Κυριακή μεταξύ των δύο πρώτων και η εκλογή θα γίνεται με 50%+1.
Με το νέο νομοσχέδιο θα ορίζεται και κατώτατο όριο για την είσοδο συνδυασμών στα περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια, καθώς ο στόχος είναι να μην υπάρχουν εκπροσωπήσεις με ποσοστά 0,3 ή 0,5%. Βέβαια είναι ακόμη ανοικτό με ποιο ποσοστό θα γίνεται η είσοδος σε περιφερειακό ή δημοτικό συμβούλιο, αν και μέχρι στιγμής υπάρχουν δύο σενάρια, η είσοδος με 3% ή με 5%, με το δεύτερο να κερδίζει πόντους.
Το παράδειγμα του Δήμου Θεσσαλονίκης
Στην κυβέρνηση στέκονται ιδιαίτερα στο παράδειγμα του Δήμου Θεσσαλονίκης, όπου ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας (φωτογραφία) αν και εξελέγη με ποσοστό άνω του 50% δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο Δημοτικό Συμβούλιο.
ΣΥΡΙΖΑ: Επαναφέρουν το δημαρχοκεντρικό μοντέλο
Η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αναμένεται να είναι έντονη, και σε αυτό το θέμα θα μπει μπροστά και ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας για να υπερασπιστεί την απλή αναλογική. Κατά την ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση πηγαίνει σε σειρά αντιδημοκρατικών αλλαγών στον εκλογικό νόμο και επαναφέρει το «ανέλεγκτο δημαρχοκεντρικό μοντέλο του παρελθόντος που οδήγησε σε επανειλημμένα φαινόμενα αυθαιρεσίας και κακοδιοίκησης». Η Κουμουνδούρου θεωρεί ότι στο πεδίο αυτό θα υπάρξει και πάλι κοινό μέτωπο τόσο με το ΚΚΕ όσο και με το ΜέΡΑ25 που είναι υπέρμαχοι της απλής αναλογικής.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πριν από έναν περίπου χρόνο κατά τη διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης είχε προτείνει την απλή αναλογική στις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, πρόταση που απέρριψε η ΝΔ. Για το ΚΙΝΑΛ, που έχει σημαντικές δυνάμεις στην Αυτοδιοίκηση, η απλή αναλογική είναι παραλυτική για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και πάρα πολλά στελέχη του είναι αρνητικά. Και όπως λένε στελέχη του, πρέπει να γίνει στάθμιση των σοβαρών μειονεκτημάτων της απλής αναλογικής, αλλά και του υφιστάμενου δημαρχοκεντρικού συστήματος των τεχνητών πλειοψηφιών.
