Αυτοδιοικητικές εκλογές: Τα τελευταία στοιχήματα στον δρόμο για τις κάλπες

Των Αγγελου Κωβαίου, Αρη Ραβανού, Λάμπρου Σταυρόπουλου

Λίγα 24ωρα απομένουν για να «κλειδώσει» η κατάθεση συνδυασμών και υποψηφίων για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του Οκτωβρίου, με την ονοματολογία, τις κόντρες και τις καραμπόλες, ακόμα και στην τελευταία στροφή, να μη λείπουν.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της επικείμενης αυτοδιοικητικής μάχης που γίνεται με φόντο τις πρόσφατες διπλές εκλογές αποτυπώνουν σε μεγάλο βαθμό το νέο πολιτικό τοπίο που διαμορφώθηκε και τους νέους συσχετισμούς, καθώς και το πλαίσιο προγραμματικών συγκλίσεων και αποκλίσεων, τις ισορροπίες και τα πολιτικά προτάγματα για την επόμενη μέρα στις Περιφέρειες και στους δήμους της χώρας, χωρίς βεβαίως να απουσιάζουν οι τοπικοί διαγκωνισμοί και οι συγκρούσεις. «Θέλουμε να δώσουμε κομματικό χρώμα στις περιφερειακές εκλογές, όχι για να βάψουμε και πάλι τον χάρτη γαλάζιο. Αυτό το κάναμε τόσο στις εκλογές του Μαΐου όσο και στις εκλογές του Ιουνίου» έχει πει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δίνοντας το πολιτικό στίγμα του, διευκρινίζοντας ότι η κυβέρνηση θέλει «ανθρώπους που συμμερίζονται το όραμά της και με τους οποίους μπορεί να συνεργαστεί καλά».

Η ΝΔ προσέρχεται στη μάχη με τον «αέρα νίκης» που της έδωσαν οι εθνικές κάλπες, προσδοκώντας να επιβεβαιώσει την πολιτική κυριαρχία της, σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος μοιραία δίνει μάχη επιβίωσης στον ούτως ή άλλως προβληματικό για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπου τα ερείσματα που διαθέτει είναι περιορισμένα.

Η εκλογική συντριβή του κόμματος και η παραίτηση Τσίπρα επιδρούν αρνητικά, ενώ οι προσπάθειες για συμπόρευση με το ΠαΣοΚ, εκτός ελάχιστων περιπτώσεων (Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας), δεν απέδωσαν. Και όλα αυτά σε συνδυασμό με τον κακό σχεδιασμό που είχε προηγηθεί, τις λάθος επιλογές και τις παλινωδίες.

Από την πλευρά του το ΠαΣοΚ, παρά τις καθυστερήσεις και τις δυσκολίες όπου παρατηρήθηκε «διάχυση» των δυνάμεών του, όπως στον Δήμο Θεσσαλονίκης ή στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, δίνει το δικό του αυτοτελές πολιτικό παρών στην κρίσιμη αναμέτρηση, έχοντας τη δυναμική του θετικού εκλογικού αποτελέσματος του Ιουνίου.

Το «βουβό» περιβάλλον στο οποίο διεξάγονται οι εκλογές αυτές προξενεί προβληματισμό στο κομματικό επιτελείο της ΝΔ

Από την πλευρά του, με τους δικούς του υποψηφίους της «Λαϊκής Συσπείρωσης» κατέρχεται το ΚΚΕ σε όλη την Ελλάδα, καταγγέλλοντας τα άλλα κόμματα για «προσπάθεια εγκλωβισμού του λαού – μέσω ανακύκλωσης προσώπων – στη στήριξη μιας αντιλαϊκής πολιτικής που υλοποιείται και στην Τοπική Διοίκηση», προβάλλοντας τις υποψηφιότητές του ως τη «μοναδική αντιπολίτευση» στον αγώνα για την υπεράσπιση των λαϊκών συμφερόντων σε τοπικό επίπεδο. Η «μάχη των μαχών» που έχει να δώσει ο Περισσός είναι στον Δήμο Πατρέων για την επανεκλογή του «κόκκινου» δημάρχου Κώστα Πελετίδη, ο οποίος εκλέγεται εδώ και δύο θητείες και είναι αντιμέτωπος με τον Βασίλη Αϊβαλή, τον οποίο στηρίζουν ΣΥΡΙΖΑ και ΠαΣοΚ.

Οι υποψηφιότητες χωρίς αντίπαλο και οι κρίσιμες περιφέρειες

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει προσδώσει σαφή κομματικό χαρακτήρα στις περιφερειακές εκλογές. Υπό αυτήν την έννοια, οι αναμετρήσεις του Οκτωβρίου για τις Περιφέρειες της χώρας είναι το επόμενο πολιτικό του στοίχημα. Στις 12 από αυτές κατέρχονται κομματικοί υποψήφιοι, κατά μείζονα λόγο επιδιώκοντας την επανεκλογή τους, ενώ στην Κρήτη έχει δοθεί στήριξη στον Σταύρο Αρναουτάκη, ο οποίος «τρέχει» χωρίς αντίπαλο.

Παρά ταύτα, το «βουβό» περιβάλλον στο οποίο διεξάγονται οι εκλογές αυτές (παρότι έχουμε φτάσει λίγες μόνο εβομάδες από τη διεξαγωγή τους) προξενεί μια ανησυχία στο κομματικό επιτελείο της ΝΔ και στο Μέγαρο Μαξίμου. Η κόπωση των πολιτών και το περιορισμένο ενδιαφέρον λόγω και της διπλής εκλογικής μάχης, τον Μάιο και τον Ιούνιο, κρύβουν κάποιες παγίδες για την κυβέρνηση και η φιλοδοξία να βαφτεί γαλάζιος ο χάρτης της χώρας στις 8 και 15 Οκτωβρίου δεν συνοδεύεται από βεβαιότητες.

Ο εντονότερος προβληματισμός, κατά παραδοχή και κομματικών στελεχών, εκδηλώνεται για την Περιφέρεια Iονίων Νήσων. Η επανεκλογή της Ρόδης Κράτσα διαφαίνεται δύσκολη, καθώς απέναντί της έχει ίσως την πλέον αξιόμαχη υποψηφιότητα του ΣΥΡΙΖΑ, τον Θεόδωρο Γαλιατσάτο, αλλά και, κυρίως, τον πρώην δήμαρχο Κέρκυρας, προερχόμενο από τη ΝΔ, Γιάννη Τρεπεκλή.

Διασπασμένο είναι το εκλογικό σώμα της ΝΔ και στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Προσωπική επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι εκεί η υποψηφιότητα του στρατηγού ε.α. Αλκιβιάδη Στεφανή, όμως ισχυρή παραμένει η υποψηφιότητα του εν ενεργεία περιφερειάρχη Κώστα Μουτζούρη, ο οποίος έχει έλθει σε μετωπική ρήξη με το Μέγαρο Μαξίμου και προσωπικά με τον Πρωθυπουργό και έχει κατορθώσει να διατηρήσει τη στήριξη από ένα σημαντικό τμήμα ψηφοφόρων της ΝΔ.

Στοίχημα για το κομματικό επιτελείο της Νέας Δημοκρατίας είναι και η Περιφέρεια Πελοποννήσου, όπου αποφασίστηκε να μη στηριχθεί ο εκλεγμένος το 2019 περιφερειάρχης Παναγιώτης Νίκας και να δοθεί το χρίσμα στον Δημήτρη Πτωχό, πρώην στενό συνεργάτη του Αντώνη Σαμαρά. Ο απερχόμενος περιφερειάρχης έχει αποσυρθεί από την εκλογική κούρσα, όμως μένει να φανεί αν οι ψηφοφόροι θα συνταχθούν υπέρ του επίσημου υποψηφίου της ΝΔ ή αν ο Πέτρος Τατούλης θα κατορθώσει να κάνει τη ζημιά.

Προβληματική θεωρείται και η επανεκλογή του Γιώργου Κασαπίδη στη Δυτική Μακεδονία. Απέναντί του βρίσκεται ο πρώην βουλευτής της ΝΔ Γιώργος Αμανατίδης, ο οποίος έχει διαγραφεί από το κόμμα, έχει όμως κατορθώσει να διασπάσει τον συνδυασμό του περιφερειάρχη και στηρίζεται από πολλούς εκλεγμένους περιφερειακούς συμβούλους.

Κρίσιμη για τις εντυπώσεις και τις πολιτικές επιδιώξεις του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι προφανώς η Περιφέρεια Αττικής και η εκλογή του Νίκου Χαρδαλιά. Ζητούμενο παραμένει αν ο υποψήφιος περιφερειάρχης θα εξασφαλίσει τις ψήφους των οπαδών του Γιώργου Πατούλη, ενώ κρίσιμη παράμετρος για την τελική έκβαση της αναμέτρησης είναι το αν θα συνασπιστούν οι Γιάννης Σγουρός και Γιώργος Ιωακειμίδης στην περίπτωση κατά την οποία η εκλογή θα κριθεί σε δεύτερο γύρο.

Τροχοπέδη για Κουμουνδούρου η εσωκομματική διαδικασία

Η εσωκομματική διαδικασία εκλογής προέδρου στον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, σε συνδυασμό με την παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την αρχηγία και τη στρατηγική συντριπτική ήττα των βουλευτικών εκλογών του Μαΐου και του Ιουνίου, επιδρά αρνητικά μέχρι στιγμής για τις αυτοδιοικητικές εκλογές που έρχονται σε επτά εβδομάδες.

Σε αρκετές περιοχές τορπιλίστηκε από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ οποιαδήποτε προσπάθεια συνεννόησης και συνεργασίας με το ΠαΣοΚ

Το κλίμα σε πάρα πολλές περιοχές είναι αρνητικό και είναι ενδεικτικό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν έχει υποψηφίους σε αρκετούς δήμους, στοιχείο που δείχνει και την προβληματική κατάσταση που υπάρχει στο εσωτερικό του κόμματος. Παράλληλα αναδεικνύει τον τελείως ερασιτεχνικό τρόπο που λειτουργούσε το κόμμα το προηγούμενο διάστημα, καθώς επί της ουσίας δεν είχε γίνει καμία σοβαρή προεργασία για τη συγκρότηση αξιόμαχων ψηφοδελτίων.

Επίσης, σε αρκετές περιοχές τορπιλίστηκε από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ οποιαδήποτε προσπάθεια συνεννόησης και συνεργασίας με το ΠαΣοΚ, όχι σε κεντρικό επίπεδο, αλλά σε ορισμένες περιφέρειες και αρκετούς δήμους.

Ομως υπήρξαν και περιπτώσεις που καταβλήθηκε προσπάθεια και καταγράφηκε στοιχειώδης συνεννόηση και συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠαΣοΚ, όπως π.χ. στη Δυτική Μακεδονία με τη στήριξη της Γεωργίας Ζεμπελιάδου ή του Δημήτρη Κουρέτα στη Θεσσαλία.

Ενδεικτικό της αποδιοργάνωσης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι ότι ακόμα και στην Αρτα, τόπο καταγωγής του κ. Τσίπρα, περιοχή με ιδιαίτερο συμβολισμό για την Κουμουνδούρου, καθώς το κόμμα συγκράτησε ψηλά ποσοστά παρά την πανελλαδική κατάρρευση, δεν κατάφερε να συγκροτήσει ψηφοδέλτιο στον Δήμο Αρταίων. Το ίδιο κλίμα και στον Δήμο Ιωαννίνων όπου ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει αυτοδιοικητική παράταξη και δόθηκε γραμμή για ψήφο κατά συνείδηση.

Στις προηγούμενες εκλογές η ΝΔ κέρδισε τις 12 από τις 13 περιφέρειες. Σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση ο ΣΥΡΙΖΑ δεν περιμένει και πολλά και ευελπιστεί σε καλύτερα αποτελέσματα, λόγω της εσωτερικής σύγκρουσης στη ΝΔ, καθώς σε μερικές περιφέρειες υπάρχουν αντάρτικα ψηφοδέλτια, όπως π.χ. στην περιφέρεια Ιονίων Νήσων.

Στην Κουμουνδούρου αναμένουν να πάνε καλά στη Δυτ. Ελλάδα με τον Κώστα Καρπέτα, ανεξάρτητο υποψήφιο που έχει τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ, υποστηρίζεται και από στελέχη του ΠαΣοΚ, καθώς προέρχεται από την παράταξη του πρώην περιφερειάρχη Απόστολου Κατσιφάρα που είχε υποστηριχθεί από το ΠαΣοΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ το 2019.

Η περίπτωση της Αχαΐας είναι σημαντική καθώς και στον Δήμο Πατρέων έγινε κίνηση από τα κάτω και υποστηρίζεται ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτ. Ελλάδος Βασίλης Αϊβαλής τόσο από δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ όσο και του ΠαΣοΚ. Πολλά επενδύουν στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και στον Κώστα Ζαχαριάδη στον Δήμο Αθηναίων, ενώ ελπίδες να ηττηθεί το κυβερνητικό μπλοκ δυνάμεων έχουν στην Περιφέρεια Αττικής όπου στηρίζεται ο ανεξάρτητος Γιώργος Ιωακειμίδης με μακρά και θετική πολυετή πορεία στην αυτοδιοίκηση. Στην Περιφέρεια Κρήτης στηρίζεται ο Σταύρος Αρναουτάκης που έχει και τη στήριξη της ΝΔ και του ΠαΣοΚ, ενώ ενδεικτικά αμιγώς συριζαϊκές υποψηφιότητες είναι στην Κεντρική Μακεδονία με τον καθηγητή του ΑΠΘ Γιάννη Μυλόπουλο και τον πρώην βουλευτή Γιάννη Στέφο στην Ηπειρο, αλλά και στην Πελοπόννησο με τον γιατρό Μανώλη Μάκαρη. Ελπίδες για καλή παρουσία υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη με τον Σπύρο Πέγκα, ενώ στον Πειραιά στηρίζεται ο Γιώργος Γαβρίλης.

Στο Λεκανοπέδιο Αττικής ρίχνει το βάρος η Χαριλάου Τρικούπη

Με τον χρόνο να κυλά αντίστροφα ως τα μεσάνυχτα της Πέμπτης 31 Αυγούστου, οπότε λήγει η προθεσμία δήλωσης των υποψηφιοτήτων για τις αυτοδιοικητικές εκλογές της 8ης Οκτωβρίου, το ΠαΣοΚ προχώρησε στο «κλείσιμο» των εκκρεμοτήτων, παρά τις καθυστερήσεις που σημειώθηκαν και τις δυστοκίες, σε ορισμένες περιπτώσεις, στην επιλογή προσώπων προς στήριξη.

Με αιχμή του δόρατος τη μάχη σε Περιφέρεια Αττικής και Δήμο Αθηναίων, η Χαριλάου Τρικούπη προσέρχεται με αξιώσεις στην αναμέτρηση με «φόντο» τη θετική εκλογική επίδοση του Μαΐου και του Ιουνίου, έχοντας ως στόχο το κόμμα να καταγράψει το δικό του αυτόνομο πολιτικό στίγμα στις τοπικές αυτοδιοικήσεις, όπου αυτό κρίθηκε εφικτό. Ετσι, στη μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας στηρίζει τον συνδυασμό του έμπειρου Γιάννη Σγουρού, παρότι είχαν πέσει και άλλα ονόματα στο τραπέζι, και στον Δήμο Αθηναίων τον καθηγητή Ενεργειακής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΕΜΠ Χάρη Δούκα, η υποψηφιότητα του οποίου σηματοδοτεί την έμφαση που δίνει το ΠαΣοΚ για δυναμική παρουσία στα τεκταινόμενα του μεγαλύτερου δήμου της χώρας, με διακριτό προφίλ και προτάσεις για την αναβάθμιση της ζωής στην πόλη και με ξεκάθαρο μέτωπο κατά της Ακροδεξιάς και των φορέων της (Κασιδιάρης κ.λπ.).

Στον Δήμο Θεσσαλονίκης η «διάχυση» υποψηφίων του χώρου (Στέλιος Αγγελούδης, Σπύρος Πέγκας) ωθεί το ΠαΣοΚ στην επιλογή της «ουδετερότητας» μεταξύ των δυο υποψηφίων. Στον εξίσου εμβληματικό Δήμο Πειραιά το τοπίο είναι πιο ξεκάθαρο για το ΠαΣοΚ, το οποίο στηρίζει την υποψηφιότητα του νυν δημάρχου Γιάννη Μώραλη, ο οποίος έχει και τη στήριξη της ΝΔ, όπως αντιστοίχως και ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, την επανεκλογή του οποίου υποστηρίζει η Χαριλάου Τρικούπη.

Οι εκκρεμότητες του ΠαΣοΚ για τους δήμους θα κλείσουν άμεσα παρά τις τοπικές διαφοροποιήσεις και τους διαγκωνισμούς

Στην Περιφέρεια Ηπείρου τάσσεται υπέρ της υποψηφιότητας του προερχόμενου από το ΠαΣοΚ Στέφανου Ζούμπα και όσον αφορά την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στηρίζει εκ νέου τον Χρήστο Παπαστεργίου, ενώ για την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης τον Δαμιανό Καγγελίδη, για τη Δυτική Μακεδονία τη Γεωργία Ζεμπιλιάδου, η οποία έχει και τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και ο υποψήφιος που στηρίζει η Χαριλάου Τρικούπη για την Περιφέρεια Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας.

Στη Στερεά Ελλάδα το ΠαΣοΚ κατέρχεται με τον πρώην υφυπουργό του Λουκά Αποστολίδη, στο Βόρειο Αιγαίο στηρίζει την υποψηφιότητα της Βάσως Χοχλάκα, υποψήφιας βουλευτού με το ΠαΣοΚ στις πρόσφατες εκλογές, την οποία στηρίζει και ο ΣΥΡΙΖΑ, στο Νότιο Αιγαίο τον Νικηφόρο Παπανικόλα, στην Περιφέρεια Πελοποννήσου τον Δημήτρη Κουτσούλη και στη Δυτική Ελλάδα τον Σπύρο Σκιαδαρέση.

Οι εκκρεμότητες σε δήμους θα κλείσουν άμεσα παρά τις τοπικές διαφοροποιήσεις και τους διαγκωνισμούς. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της υποψηφιότητας του νυν δημάρχου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Ζέρβα, που έχει λάβει το χρίσμα της ΝΔ και με τον οποίο έχουν συνταχθεί και παράγοντες του ΠαΣοΚ, αλλά και αλλού, όπως στην Πελοπόννησο όπου κάποιοι «πράσινοι» δεν συντάχθηκαν με τον υποψήφιο του κόμματος, κάτι που προκάλεσε τη δημόσια παρέμβαση του βουλευτή Αρκαδίας Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου, ο οποίος ζήτησε «όσοι συμμετέχουν σε ψηφοδέλτια που δεν έχουν τη στήριξη της παράταξης να διαγράφονται οριστικά από το ΠαΣοΚ».