Τα… spreads της λάσπης δεν πείθουν τις αγορές

Οταν ο Οδυσσέας έφτασε στην Ιθάκη, με απόφαση των θεών, έκλεισε ο κύκλος της δεκαετούς περιπλάνησής του και αφέθηκε στην κανονικότητα της προηγούμενης ζωής του. Με τον Αλέξη Τσίπρα ο μύθος έχει άλλη πλοκή, η Ελλάδα μετά την οκταετή μνημονιακή της περιπέτεια επιστρέφει εκεί από όπου ξεκίνησε, στην αρχή της κρίσης. Τότε που κάθε φράση η οποία έβγαινε από το στόμα του Πρωθυπουργού και αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν αποτιμάτο από το πολιτικό χρηματιστήριο αλλά από το χρηματιστήριο αξιών, και μάλιστα σε spreads. Η ιστορία επαναλαμβάνεται, με το spread να υπερβαίνει αυτό του Μαρτίου 2010, όταν η Ελληνική Δημοκρατία δανείστηκε για τελευταία φορά από τις αγορές. Ο Αλέξης Τσίπρας θα χρειαστεί να εξευμενίσει τις θεές που χλεύαζε, αλλά εκείνος, ακόμα και όταν έρχεται αντιμέτωπος με τους οδυνηρούς συμβιβασμούς του, εξακολουθεί να δίνει την ίδια απάντηση: Λάσπη, σκανδαλολογία, διχασμός. Και ένα πακέτο παροχών, το οποίο θα ωφελήσει λίγο τον ίδιο και θα βλάψει πολύ τη χώρα.

Ενδιαφέρονται οι αγορές για τον Γρηγόρη Δημητριάδη, τη Σοφία Ζαχαράκη, τα δάνεια της ΝΔ και ό,τι άλλο ρίχνει στην κοινή γνώμη για αντιπερισπασμό η κυβέρνηση; Προφανώς όχι, αλλά οι αγορές δεν είναι αδιάφορες για το πολιτικό κλίμα που διαμορφώνεται στη χώρα, επειδή επηρεάζει την οικονομία, τις επενδύσεις, την ανάπτυξη. Ενδιαφέρεται ο Πρωθυπουργός για αυτά που ενδιαφέρουν τις αγορές; Την απάντηση δίνει η ακραία αντιπαράθεση με τη ΝΔ, η έγνοια για το ποσοστό και τη συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ και όχι για τα επιτόκια δανεισμού της χώρας και τον γενικό δείκτη του Χρηματιστηρίου. Οσοι γνωρίζουν τη νοοτροπία των αγορών επισημαίνουν ότι θα αντιδράσουν αναλόγως αν δημιουργηθεί κλίμα πολιτικής αστάθειας σε συνδυασμό με την εξαγγελία παροχών που θα δίνουν την εντύπωση ότι ξηλώνονται οι μεταρρυθμίσεις και προκαλείται ονομική απειθαρχία.

Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να δανειστεί άμεσα, καθώς υπάρχει το μαξιλάρι των 24 δισ. ευρώ και δεν λήγουν σύντομα ομόλογα, ωστόσο, όπως σημειώνουν πολιτικοί που έζησαν από πρώτο χέρι την εμπειρία του Ιανουαρίου – Απριλίου 2010, όταν τα speads εκτοξεύθηκαν στη στρατόσφαιρα, «μπορείς να βγεις εκτός αγορών και χωρίς να δανειστείς». Αξιολογούνται επίσης, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η τοποθέτηση του Μιχάλη Καλογήρου στο υπουργείο Δικαιοσύνης και ο αντίκτυπος από το δημοσίευμα των «Financial Times».

Η κατάσταση της οικονομίας είναι αβέβαιη και ευαίσθητη, αυτό το αντιλαμβάνονται πολύ καλά οι υπουργοί του οικονομικού επιτελείου . Με ρυθμό ανάπτυξης θετικό αλλά όχι στα επίπεδα των άλλων χωρών τη στιγμή που έβγαιναν από τα μνημόνια και με προβληματική εξωτερική συγκυρία εξαιτίας της οικονομικής αναταραχής στην Ιταλία, στην Τουρκία, στην Αργεντινή, η επίμονη καλλιέργεια φιλοεπενδυτικού κλίματος θα ήταν η αποτελεσματικότερη λύση. Ο κ. Τσίπρας όμως επιλέγει τις ανθρωποθυσίες των αντιπάλων του, χάριν της επιβίωσης του ΣΥΡΙΖΑ και της δικής του επόμενης ημέρας. Η αμείωτα μεγάλη δημοσκοπική διαφορά του με τη Νέα Δημοκρατία θα έπρεπε να του επιβάλλει αλλαγή στρατηγικής· πόσους εσωτερικούς εχθρούς να επινοήσει σε μια μικρή χώρα σαν την Ελλάδα; Αναγκαστικά καταφεύγει στην ανακύκλωση ενόχων και σκανδάλων, τα οποία δεν καταλήγουν πουθενά γιατί είναι κατασκευασμένα: ΚΕΕΛΠΝΟ, Novartis, υπόθεση Ανδρέα Γεωργίου, «offshore της Μαρέβας», στις οποίες προστέθηκαν οι offshore του Αρη Φλώρου της Energa που τις έφτιαξε ο… «συνέταιρός» του Γρηγόρης Δημητριάδης, ανιψιός και πολύ στενός συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Ψήγματα αλήθειας συρράπτονται με σχετικά και άσχετα γεγονότα σε μια διαστρεβλωμένη εκδοχή της πραγματικότητας. Ενας μάρτυρας κατηγορίας μετατρέπεται σε συνέταιρο ενός καταδικασμένου απατεώνα, για να ακυρωθεί ο ρόλος του δίπλα στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και να υπηρετηθεί το σενάριο περί διεφθαρμένης ελίτ, στο οποίο επιχειρεί να χτίσει τον νέο διχασμό ο κ. Τσίπρας. Το Μέγαρο Μαξίμου έσπευσε να υιοθετήσει το δημοσίευμα της εφημερίδας «Documento» προτού στεγνώσει το μελάνι στις σελίδες της.

Γιατί ποιος είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Ενα «πολιτικό κατασκεύασμα των επιχειρηματικών ελίτ» που πορεύεται βάσει του δόγματος «όσο χειρότερα για τον λαό τόσο καλύτερα για εμάς», σύμφωνα με την περιγραφή του Πρωθυπουργού στη Βουλή. Αυτή την οικονομική και πολιτική ελίτ «η οποία νόμισε ότι η Ελλάδα είναι φέουδο και οι Ελληνες πειθήνιοι υπήκοοί της» κατήγγειλε στις 21 Αυγούστου ο κ. Τσίπρας ως υπεύθυνη για τη χρεοκοπία και προειδοποίησε ότι «δεν πρόκειται να αφήσουμε την Ιθάκη στα χέρια τους». Σε αυτόν τον αγώνα, η δημοκρατία και οι κανόνες της περνούν σε δεύτερη μοίρα.

Ο κ. Τσίπρας ανήκει, όπως διατείνεται, στα φτωχά λαϊκά στρώματα –την «εργατιά» κάλεσε ως ασπίδα δική της και του ΣΥΡΙΖΑ η 30χρονη Κατερίνα Νοτοπούλου, το νεότερο μέλος της κυβέρνησης. Το ανήκειν όμως δημιουργεί υποχρεώσεις τις οποίες ο Πρωθυπουργός δεν μοιάζει πρόθυμος να επωμιστεί για να στηρίξει τους αδυνάμους και κρύβεται πίσω από διχαστικό λόγο, αντιπερισπασμούς και αριστερά κλισέ. Τον Ιούλιο δήλωνε ότι «η Ελλάδα βγαίνει καθαρά, οριστικά, αμετάκλητα και με ασφάλεια από τα μνημόνια». «Το χρέος είναι βιώσιμο και οι αγορές ορθάνοιχτες για τα ελληνικά ομόλογα» διαβεβαίωνε. Δύο μήνες μετά, το διάγραμμα των επιτοκίων δανεισμού τον διαψεύδει οικτρά, αλλά εκείνος συνεχίζει να μοιράζει υποσχέσεις για μείωση της ανεργίας, αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης, επενδύσεις, φιλεργατική πολιτική. Προσπαθεί να αποφύγει την περικοπή των συντάξεων και κρύβει πίσω από τα διάφορα σενάρια το πραγματικό δίλημμα, τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν θα χρηματοδοτήσουν την επανεκκίνηση της οικονομίας, άρα στήριξη των συνταξιούχων ή στήριξη των νεότερων γενιών;

«Η ανήκουστη επιτυχία του θράσους», σε αυτή στηρίχτηκαν οι αντισυστημικοί πολιτικοί κάθε απόχρωσης στην Ευρώπη και στην Αμερική. Οπως γράφει ο Ερίκ Βιγιάρ στην «Ημερήσια διάταξη» (εκδόσεις Πόλις), «ακόμα και ο πιο σοβαρός, ο πιο ανυποχώρητος κόσμος, υποκύπτει μπροστά στην μπλόφα». Η μπλόφα όμως είναι τακτική επιβίωσης και όχι μέθοδος διακυβέρνησης. Αυτό έχει γίνει ορατό πια σε όσες χώρες κυριάρχησαν λαϊκιστές ηγέτες –και στην Ελλάδα. Η ΝΔ όμως, αφού παραδόθηκε παθητική και περιδεής στον ΣΥΡΙΖΑ, εξέλεξε έναν αρχηγό αντι-ΣΥΡΙΖΑ, και κατόπιν, αντί να εξηγήσει και να απογυμνώσει το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ, περιφέρεται ως «επαγγελματίας καλύτερη» απέναντι στον «επαγγελματία χειρότερο». Θα χρειαστεί κάτι παραπάνω για να πετύχει την πολιτική κυριαρχία που επιθυμεί.

Ο κ. Τσίπρας ξέρει να παίζει με τα σκοτεινά ένστικτα της ελληνικής κοινωνίας, πιστεύοντας ότι δεν θα τον κατασπαράξει το τέρας που δημιουργεί. Ο κ. Μητσοτάκης, παρότι προσπαθεί, δεν έχει καταφέρει να απαλλαγεί από τον θανάσιμο εναγκαλισμό του αντιπάλου του. Καμία σοβαρή συζήτηση δεν μπορεί να γίνει για τη χώρα, όταν το παρόν είναι βουτηγμένο στο δηλητήριο του παρελθόντος. Κάθε φορά που τα πράγματα δυσκολεύουν, το πρωθυπουργικό επιτελείο τροφοδοτεί την επικαιρότητα με έναν σκανδαλολογικό αντιπερισπασμό και μόνο μεγάλες τραγωδίες, όπως αυτή στο Μάτι, χαλούν πρόσκαιρα τον ρυθμό. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υδραργυρικό κόμμα, εύκολα μεταλλάσσεται αντιγράφοντας τον αντίπαλο για να τον εξουδετερώσει.