Θέμα χρόνου είναι η λήψη και η ανακοίνωση των επενδυτικών αποφάσεων από τα σχήματα των ενεργειακών ομίλων για τη διενέργεια των πρώτων διερευνητικών γεωτρήσεων στις πέντε θαλάσσιες παραχωρήσεις της Κρήτης και του Ιονίου Πελάγους, προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη αξιόλογων προς εκμετάλλευση κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Αυτό αναφέρουν οι πληροφορίες του «Βήματος», σύμφωνα με τις οποίες ExxonMobil, HELLENiQ ENERGY και ENERGEAN βρίσκονται στην τελική ευθεία για την εξαγωγή των συμπερασμάτων από τις σεισμικές έρευνες που διενήργησαν στα πέντε υπεράκτια blocks.
Καλά πληροφορημένες πηγές, προσδιορίζουν χρονικά την άφιξη του πρώτου γεωτρύπανου από την κοινοπραξία ExxonMobil – HELLENiQ ENERGY στα δύο οικόπεδα «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» εντός του 2025, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η πρώτη μετά από 20 χρόνια ερευνητική γεώτρηση για τον εντοπισμό ποσοτήτων φυσικού αερίου.
Αισιοδοξία
Τον Φεβρουάριο συμπληρώνεται ένας χρόνος από τότε που ολοκληρώθηκε το φιλόδοξο πρόγραμμα της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) με επτά διαδοχικές σεισμικές έρευνες στα θαλάσσια blocks:
- Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης (ExxonMobil – HELLENiQ ENERGY), εκτελέστηκαν εργασίες πρόσκτησης δισδιάστατων (2D) γεωφυσικών δεδομένων.
- Μπλοκ 10 – Κυπαρισσιακός Κόλπος (HELLENiQ ENERGY), εκτελέστηκαν εργασίες πρόσκτησης 2D και τρισδιάστατων (3D) γεωφυσικών δεδομένων.
- Μπλοκ Ιονίου (HELLENiQ ENERGY), εκτελέστηκαν εργασίες 2D και 3D πρόσκτησης γεωφυσικών δεδομένων.
- Μπλοκ 2 – ΒΔ της Κέρκυρας (ENERGEAN και HELLENiQ ENERGY), εκτελέστηκαν εργασίες πρόσκτησης 2D και 3D γεωφυσικών δεδομένων.
Μετά την ολοκλήρωση των γεωφυσικών ερευνών τον Φεβρουάριο του 2023, δεν υπήρξαν σημαντικές νέες ανακοινώσεις, καθώς απαιτείται τουλάχιστον ένα έτος για την επεξεργασία, ανάλυση και ερμηνεία των συλλεχθέντων δεδομένων. Η πρόοδος των εργασιών ωστόσο παρακολουθείται στενά από την ΕΔΕΥΕΠ, η οποία έχει κατά καιρούς εκφράσει συγκρατημένη αισιοδοξία για τις εξελίξεις.
Μήνυμα στη Λιβύη
Δίχως αμφιβολία το πλέον κρίσιμο ερευνητικό πρόγραμμα αφορούσε την εκτέλεση σεισμικών ερευνών στα Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης. Με μια τμηματική και προοδευτική δέσμευση περιοχών εκτελέστηκαν έρευνες για περισσότερο από 2 μήνες, προκειμένου να χαρτογραφηθούν τα υπεράκτια οικόπεδα που εκτείνονται ως τη μέση γραμμή με τη Λιβύη, καθώς και στο Βόρειο Ιόνιο έως τα όρια της ανακηρυγμένης ΑΟΖ με την Ιταλία. Η εξαγγελία των ερευνών μάλιστα έγινε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη τον Νοέμβριο του 2022.
Η ελληνική πλευρά, σεβόμενη το Διεθνές Δίκαιο και ακολουθώντας διεθνείς και διαφανείς διαδικασίες, προχώρησε στις έρευνες, σε συνεργασία με τις μισθώτριες εταιρείες (συμπεριλαμβανομένης της ExxonMobil, της μεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας του κόσμου), δεσμευόμενη να επιλύσει μέσω των αρμόδιων διεθνών δικαστηρίων όποιες διαφορές τυχόν προκύψουν, στέλνοντας ένα καθαρό μήνυμα στη γείτονα Λιβύη.
Αποφάσεις
Ακόμη μία ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσε και το γεγονός ότι η τεράστια αυτή πρόοδος συντελέστηκε μόλις τρεις μήνες αφότου η ExxonMobil ανέλαβε τη διαχείριση των θαλάσσιων οικοπέδων της Κρήτης και αφού νωρίτερα, τον Απρίλιο του 2022, ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός TotalEnergies είχε ανακοινώσει την αποχώρησή του από τη χώρα, έχοντας σημειώσει ελάχιστη πρόοδο στο διάστημα των προηγούμενων τριών ετών.
Οι πέντε από τις επτά σεισμικές έρευνες που οργάνωσε η ΕΔΕΥΕΠ ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 2022 και ολοκληρώθηκαν σε χρόνους-ρεκόρ τον Φεβρουάριο του 2023 από δύο ειδικά σκάφη τα οποία ήταν εξοπλισμένα με τελευταίας τεχνολογίας όργανα μέτρησης. Είχαν προηγηθεί δύο στις αρχές του 2022. Συνολικά από τις επτά έρευνες συλλέχθηκαν γεωφυσικά δεδομένα σχεδόν 13.000 χλμ.
Πλέον ο λόγος είναι στους τρεις ενεργειακούς ομίλους, οι οποίοι αναμένεται να λάβουν τις δεσμευτικές τους αποφάσεις.
Υπεράκτια πάρκα
Την περίοδο αναμονής προέκυψε μία ακόμη σημαντική εξέλιξη με την ανακοίνωση από την ΕΔΕΥΕΠ, τον Οκτώβριο του 2023, του Σχεδίου Εθνικού Προγράμματος για την ανάπτυξη του τομέα της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας. Το Πρόγραμμα απέσπασε εξαιρετικά σχόλια από την επενδυτική κοινότητα σε διεθνή δημόσια φόρουμ, όπως η COP28 στο Ντουμπάι.
Ακολουθώντας το παράδειγμα των πλέον προηγμένων ευρωπαϊκών κρατών αλλά και ενεργειακών κολοσσών για τον μετασχηματισμό τους στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης, η ελληνική κυβέρνηση έχει αναθέσει στην ΕΔΕΥΕΠ την ευθύνη να αναπτύξει έναν ακόμα τομέα υπεράκτιας δραστηριότητας, τη θαλάσσια αιολική ενέργεια. Το σχέδιο Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων περιλαμβάνει 25 περιοχές, συνολικής έκτασης 2,712 τετραγωνικών χιλιομλέτρων και εκτιμώμενης ελάχιστης ισχύος 12,4 GW (γιγαβάτ). Η πλειονότητα των προτεινόμενων θαλάσσιων περιοχών ενδείκνυται για πλωτής έδρασης τεχνολογία Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων.
«Εθνική ευκαιρία»
«Το Βήμα» απευθύνθηκε στον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΔΕΥΕΠ δρα Αριστοφάνη Στεφάτο καλώντας τον να σχολιάσει την πρόοδο εργασιών για τα δύο προγράμματα έρευνας υδρογονανθράκων και ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων: «Το πρόγραμμα έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων, εάν φυσικά επιβεβαιωθούν τα αισιόδοξα σενάρια για τα διαθέσιμα αποθέματα φυσικού αερίου, φέρει διαστάσεις μετασχηματισμού της εθνικής οικονομίας με περιφερειακές και ευρωπαϊκές προεκτάσεις. Από την άλλη, το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων συνιστά νέα εθνική ευκαιρία, καθώς η χώρα μας διαθέτει ισχυρό αιολικό δυναμικό με κρίσιμα χαρακτηριστικά για τη σταθεροποίηση του ποσοστού συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα. Το γεγονός αυτό επιτρέπει την ανάδειξη της χώρας σε εξαγωγέα πράσινης ενέργειας. Παράλληλα, η επιτυχία του Εθνικού Προγράμματος προϋποθέτει την ανάπτυξη σημαντικής εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας που δύναται να πολλαπλασιάσει έως και 10 φορές τα οικονομικά οφέλη για την Ελλάδα».
Είναι θέμα χρόνου να ανακοινωθούν οι αποφάσεις των επενδυτών για τις πρώτες, μετά από 20 χρόνια, διερευνητικές γεωτρήσεις υδρογονανθράκων. Το κλίμα στην αγορά είναι θετικό και δεν περνάει απαρατήρητη η συντονισμένη προσπάθεια εξεύρεσης χερσαίας εφοδιαστικής βάσης (λιμένες Πατρών, Χανίων, Αστακού).
Αντίστοιχα, στο μέτωπο των υπεράκτιων αιολικών πάρκων αναμένεται η έγκριση του Σχεδίου Εθνικού Προγράμματος και η ανακοίνωση των περιοχών που θα περάσουν στο επόμενο στάδιο μελετών.
Οι ανακοινώσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας δείχνουν ξεκάθαρη στήριξη και η αγορά εκφράζει υψηλές προσδοκίες εν αναμονή των ανακοινώσεων για τις περιοχές που θα προκριθούν και των συζητήσεων για επενδύσεις στην ανάπτυξη εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας. 50% επιπλέον αύξηση από τις δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει οι μισθώτριες εταιρείες σημείωσαν οι επενδύσεις για τις σεισμικές έρευνες με εφαρμογή των πλέον αυστηρών μέτρων περιβαλ-λοντικής προστασίας, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η ΕΔΕΥΕΠ.
