«Σχέδιο για τα ράντζα με ενίσχυση από ΝΙΜΤΣ και ιδιωτικές κλινικές»

Με τη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα αλλά και με την υποστήριξη μικρότερων δημόσιων δομών, όπως το ΝΙΜΤΣ, θα επιχειρηθεί να σβηστεί από το ΕΣΥ το… μαύρο κεφάλαιο των ράντζων. Ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, σε συνέντευξη που παραχωρεί στο «Βήμα» επιμένει πως δεν υπάρχει καμία συζήτηση περί λήψης μέτρων παρά την αναμενόμενη περαιτέρω έξαρση των αναπνευστικών ιώσεων. Αναφορικά δε με τις ελλείψεις φαρμάκων, διαβεβαιώνει πως, παρότι πρόκειται για ένα παγκόσμιο πρόβλημα, τα μέτρα που έχουν ληφθεί διασφαλίζουν την επάρκεια στα νοσοκομεία, ενώ «πολύ γρήγορα θα ομαλοποιηθεί και η κατάσταση στα φαρμακεία». 

• Κραχ σε υγεία και νοσοκομεία

Κύριε υπουργέ, πόσο προετοιμασμένα είναι τα νοσοκομεία για ένα νέο κύμα, δεδομένου ότι αναμένεται έξαρση ιώσεων και COVID το επόμενο διάστημα;

«Αυτή τη στιγμή έχουμε έξαρση των ιώσεων και στα παιδιά αλλά και στους ενηλίκους, και μια πολύ ελεγχόμενη αύξηση των περιστατικών που συνδέονται με την COVID. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας τα προηγούμενα χρόνια ανταποκρίθηκε σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Πέρυσι είχαμε 710 διασωληνωμένους και σήμερα 120 έως 130 διασωληνωμένους από COVID. Η επιπλέον πίεση που υπάρχει από τις λοιμώξεις, και η οποία αναμένεται να κορυφωθεί τον Φεβρουάριο, είναι, κατά βάση, σε απλές κλίνες και είναι απόλυτα διαχειρίσιμη. Είμαστε σε συνεννόηση με τον ιδιωτικό τομέα, όπου χρειαζόμαστε ενίσχυση. Ηδη κλείσαμε 50 επιπλέον κλίνες ΜΕΘ από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Κλινικών».

Μια ενδεχόμενη πίεση στο ΕΣΥ πιθανόν να εντείνει σημαντικά προβλήματα, όπως είναι οι λίστες αναμονής για επεμβάσεις…

«Αυτή τη στιγμή παρατηρείται αύξηση στον παθολογικό τομέα. Πέρυσι αναγκαζόμασταν να αλλάζουμε λειτουργίες κλινικών. Σήμερα δεν υπάρχει τέτοιο σενάριο. Οι χρόνιοι ασθενείς εξυπηρετούνται και ακτινοθεραπείες ογκολογικών ασθενών δεν πρόκειται να πάνε πίσω. Στον χειρουργικό τομέα το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως σε κάποια νοσοκομεία που ούτως ή άλλως έχουν αυτή τη στιγμή μια μεγάλη λίστα αναμονής, και είναι το θέμα με την ύπαρξη αναισθησιολόγων. Υπάρχει το παράδειγμα με το Παίδων «Αγία Σοφία». Εκκρεμούσαν 2.900 χειρουργεία και σήμερα, μετά την εκκαθάριση της λίστας και των επεμβάσεων που διενεργούνται, έχουν μειωθεί στα 2.200. Εχει ανοίξει και άλλη χειρουργική κλινική, αλλά είμαστε και σε συνεννόηση να χρησιμοποιήσουμε αναισθησιολόγους από τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να λειτουργήσει άλλο κρεβάτι. Αρα, δεν θα πιεστεί αυτόν τον χειμώνα η λειτουργία του ΕΣΥ ως προς τα τακτικά του χειρουργεία, εφόσον δεν προκύψει ανατροπή με την COVID».

Η πίεση στα νοσοκομεία όμως, ιδίως στα κεντρικά, αυξάνει και τα ράντζα. Πώς θα λυθεί το πρόβλημα αυτό;

«Το πρόβλημα των ράντζων παρουσιάζεται σε συγκεκριμένα νοσοκομεία του Λεκανοπεδίου: «Ευαγγελισμός», «Γεννηματάς», Αττικόν και Λαϊκό. Κατά βάση είναι τα νοσοκομεία τα οποία έχουν τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και κυρίως, πάλι, πιέζεται ο παθολογικός τομέας. Ηδη εκπονούμε ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο θα έχουμε ενίσχυση στα συγκεκριμένα νοσοκομεία και από το ΝΙΜΤΣ και από δύο ιδιωτικές κλινικές. Θα δεσμεύονται κλίνες ώστε με το που ολοκληρώνεται η εφημερία τα ρυθμισμένα περιστατικά, εάν δεν μπορούν να απορροφηθούν από άλλες κλινικές του ΕΣΥ, να μεταφέρονται στις συγκεκριμένες δομές.
Παράλληλα εξετάζουμε προτάσεις για αλλαγές στις ομάδες εφημερεύσεων, διότι το πρόβλημα κατά βάση εντοπίζεται, όπως σας είπα, σε συγκεκριμένα νοσοκομεία.
Με τη συνδρομή μικρότερων δομών, είτε άλλων δημοσίων είτε και του ιδιωτικού τομέα, δεν λέμε ότι ξαφνικά αύριο θα λύσουμε μια χρόνια παθογένεια αλλά θα μπορούμε να διαχειριστούμε το θέμα της έξαρσης των περιστατικών. Παράλληλα συγκροτήθηκε και μια ομάδα παρακολούθησης των εφημεριών, η οποία αποτελείται από επικεφαλής των ΥΠΕ και άτομα του Εθνικού Συστήματος Υγείας και θα δίνουν αναφορά στον γενικό γραμματέα και στην αναπληρώτρια υπουργό Υγείας που έχει την αρμοδιότητα για τα νοσοκομεία. Με αυτόν τον τρόπο θα έχουμε και πλήρη παρακολούθηση όλων των εφημεριών».

Η πρόσφατη επικαιρότητα ανέδειξε και τις ελλείψεις σε κλίνες ΜΕΘ Παίδων στην επικράτεια.

«Οι ΜΕΘ Παίδων έχουν την εξής δυσκολία: οι κλίνες στη χώρα μας επαρκούν, είναι όμως ανεπτυγμένες σε συγκεκριμένα σημεία. Ηδη έχουμε κάνει παρεμβάσεις και έχει εγκριθεί να δημιουργηθούν κλίνες στο Πανεπιστημιακό της Λάρισας και έπεται και η ίδρυση του Νοσοκομείου Νιάρχος στη Θεσσαλονίκη. Χρειάζονται όμως χρόνο να υλοποιηθούν. Και στον ιδιωτικό τομέα υπάρχει ένα πρόβλημα, γιατί απουσιάζουν οι κλίνες ΜΕΘ παιδιών και δεν μπορεί να λειτουργήσει επικουρικά.
Καθώς δεν μπορούν να αναπτυχθούν άμεσα παιδικές κλίνες ΜΕΘ, βασιζόμαστε σε ένα σύστημα γρήγορων διακομιδών για να φτάνουν γρήγορα τα περιστατικά στις ΜΕΘ».

Υπάρχει περίπτωση να ληφθούν μέτρα στην περίπτωση που το σύστημα εμφανίσει σημάδια έντονης πίεσης;

«Η ανθρωπότητα ζούσε με τις ιώσεις και πριν από την COVID. Κανείς δεν είχε διανοηθεί στο παρελθόν είτε να κλείσει σχολεία είτε να υποχρεώσει να έχουμε μάσκες στα σχολεία λόγω των ιώσεων. Η έξαρση δε των ιώσεων σε μεγάλο βαθμό συνδυάζεται και με τα περιοριστικά μέτρα που υπήρχαν. Η μόνη περίπτωση ήταν αν είχαμε ένα τέτοιο γύρισμα της COVID όπου πραγματικά πλέον θα δημιουργούσε συνθήκες πίεσης όπως τα προηγούμενα χρόνια. Δεν υπάρχει τέτοιο πλαίσιο, συνεπώς δεν υπάρχει και καμία σχετική συζήτηση».

Κύριε υπουργέ, ελλείψεις φαρμάκων δεν προέκυψαν αιφνιδιαστικά. Κάνετε αυτοκριτική για ενδεχόμενη ολιγωρία;

«Πρώτα απ’ όλα από την ίδια την ερώτησή σας έχουμε το πρώτο σκέλος της απάντησης. Οταν είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, προφανώς θα το αντιμετωπίσεις και πρέπει να πάρεις μέτρα να το αντιμετωπίσεις, αλλά δεν θα λύσεις εσύ το θέμα της παγκόσμιας παραγωγής. Ηδη από το καλοκαίρι κάναμε τα εξής: Πρώτα απ’ όλα παρεμβάσεις στον τρόπο που καταμερίζεται το clawback στα φάρμακα, ώστε τα πολύ φθηνά φάρμακα και τα φάρμακα κατά βάση που σήμερα παρουσιάζουν έλλειψη να μην έχουν clawback.
Στα νοσοκομεία, λόγου χάρη, τα φάρμακα κάτω των 5 ευρώ τα εξαιρέσαμε από το clawback και αντιστοίχως κάναμε διαφορετικούς προϋπολογισμούς. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίσαμε ότι δεν έχουμε πρόβλημα στα νοσοκομεία και στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ.
Επιπλέον, εστιάζοντας στις ελλείψεις στα φαρμακεία προχωρήσαμε σε απαγόρευση στις παράλληλες εξαγωγές.
Η Ελλάδα είναι σε καλύτερη θέση, παρότι κατηγορούμασταν ότι κάναμε προστατευτικές πολιτικές για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Σήμερα βλέπουμε τη Γαλλία να λέει στους φαρμακοποιούς «φτιάξτε μόνοι σας φάρμακα και σταματάμε την πώληση παρακεταμόλης από το Διαδίκτυο». Τη Γερμανία να παραδέχεται πρόβλημα παραγωγής. Εμείς με τις πολιτικές μας μέχρι τώρα στηρίζαμε την παραγωγή».

Από τους ελέγχους σε εταιρείες και φαρμακαποθήκες, ποια είναι η μέχρι στιγμής εικόνα;

«Οι έλεγχοι γίνονται σε δύο επίπεδα. Το ένα κομμάτι είναι τα αποθέματα των βιομηχανιών, όπως προβλέπονται βάσει της νομοθεσίας. Είναι σύνθετη διαδικασία. Κατά βάση υπάρχουν αποθέματα. Οπου διαπιστώνεται κενό γίνεται ένας δεύτερος έλεγχος σχετικά με τις αιτίες. Αν πραγματικά για ένα φάρμακο υπάρχει παγκόσμια έλλειψη, αυτό που οφείλει να κάνει η μητρική εταιρεία είναι να τροφοδοτεί αναλογικά όλα τα κράτη-μέλη. Στο πλαίσιο αυτό ελέγχονται εννέα πολυεθνικές εταιρείες. Ηδη μας έχουν δώσει τα στοιχεία τους και αξιολογούνται από τον ΕΟΦ. Στο κομμάτι των φαρμακαποθηκών έγινε έλεγχος σε περίπου 15 φαρμακαποθήκες. Ηδη στις δύο υπήρξε αναστολή λειτουργίας. Θέλω όμως να τονίσω, γιατί βλέπω ότι η αντιπολίτευση εμμένει σε αυτό το κομμάτι, ότι οι ελλείψεις που παρουσιάζονται αυτή τη στιγμή κατά βάση δεν είναι σε εξαγώγιμα προϊόντα. Είναι σε φάρμακα που βρίσκονται σε παγκόσμια έλλειψη και άρα δεν μπορούμε να τα εισαγάγουμε στον βαθμό τον οποίο θέλουμε».

Πότε θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση στην αγορά; Πρόσφατα ο ΣΦΕΕ έθεσε ως προϋπόθεση να μην αυξηθεί περαιτέρω η ζήτηση.

«Ο αστερίσκος αυτός, να είμαστε ειλικρινείς, είναι λογικός, γιατί πάντοτε τους υπολογισμούς τούς κάνεις με τις ανάγκες που έχεις. Σε καμία περίπτωση δεν μιλάμε για λύση του προβλήματος, αλλά για μια σταδιακή ομαλοποίηση το επόμενο δεκαήμερο.
Οι εκτιμήσεις στηρίζονται στα εξής δεδομένα: Κατά την εορταστική περίοδο παραδοσιακά μειώνεται η παραγωγή παγκοσμίως, όπως και στην Ελλάδα, και δεν λειτουργούν οι φαρμακαποθήκες. Πλέον έχουμε μια καλύτερη τροφοδοσία της αγοράς. Επιπρόσθετα, έχουν δρομολογηθεί έκτακτες εισαγωγές από τον ΙΦΕΤ, ενώ ο ΕΟΦ έχει ενημερώσει για τα υποκατάστατα των ελλειπτικών φαρμάκων. Αρα ο πολίτης θα βρίσκει το φάρμακο που αναζητά. Αν όχι αυτό που του έχει συστήσει ο γιατρός, ένα αντίστοιχο επώνυμο φάρμακο. Και, τέλος, ένα ακόμα στοιχείο που δεν πρέπει να υποτιμούμε είναι ότι όπως φαίνεται στην Ευρώπη οι λοιμώξεις έχουν φτάσει ήδη στο στάδιο κορύφωσης. Καθώς συνεπώς σιγά-σιγά θα εισέρχεται σε φάση ύφεσης, αυτομάτως θα υπάρξει μεγαλύτερη απελευθέρωση από ποσότητες τις οποίες εμείς αναζητούμε».

Η συζήτηση για τη μεταφορά της παραγωγής φαρμάκων από τις ασιατικές χώρες στην Ευρώπη ξεκίνησε δυναμικά εν μέσω πανδημίας, για να «σπάσει» η εξάρτηση. Αυτό όμως δεν θα αύξανε σημαντικά και το κόστος των φαρμάκων; 

«Το θέμα που θέτετε είναι ακριβώς το πλαίσιο συζήτησης στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η COVID ανέδειξε δύο σημεία. Πρώτα απ’ όλα, ότι δεν πρέπει να υπάρχει εξάρτηση. Σκεφτείτε στην πρώτη φάση τι θα γινόταν αν εδώ δεν είχαμε εργοστάσια να μπορούν να παράγουν. Και, δεύτερον, ότι πρέπει να επενδύσουμε και στην καινοτομία αλλά και στην παραγωγή. Δεν είναι όμως μόνο θέμα καινοτομίας. Η σημερινή έλλειψη φαρμάκων σχετίζεται με παραδοσιακές δραστικές ουσίες που δεν έχουν καμία καινοτομία. Αν επιστρέψει η παραγωγή στην Ευρώπη, και το επιδιώκουμε γιατί η ελληνική φαρμακοβιομηχανία είναι ισχυρή, θα είναι άλλα τα κόστη και σε παραγωγή και σε εργατικό δυναμικό. Το όφελος όμως θα είναι μεγάλο. Η θέση της Ελλάδος είναι να μη μετακυλιστεί το όποιο οικονομικό βάρος στον πολίτη. Αντιθέτως, να υπάρξει στήριξη μέσω προγραμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ενωση, αντίστοιχων με το επενδυτικό clawback που εφαρμόζει η κυβέρνηση στη χώρα μας. Πρέπει τουλάχιστον στο κομμάτι του φαρμάκου και των ιατροτεχνολογικών προϊόντων να παραμείνει ένα τμήμα της παραγωγής και στη Δύση.
Αν αύριο το πρωί η Κίνα και η Ινδία αποφασίσουν να κρατήσουν όλες τις παρτίδες που βγαίνουν για τους δικούς τους πληθυσμούς, δεν θα μιλάμε για έλλειψη φαρμάκων, θα μιλάμε για κρίση».