Την επαναπροσέγγιση με τη Μόσχα, έπειτα από μια μακρά περίοδο ψυχρού κλίματος στις σχέσεις Ελλάδας και Ρωσίας, θα επιχειρήσει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με την επίσκεψή του την προσεχή Πέμπτη στη ρωσική πρωτεύουσα. Ο Πρωθυπουργός ευελπιστεί στις συναντήσεις του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον ομόλογό του Ντμίτρι Μεντβέντεφ να στηθούν εκ νέου γέφυρες μεταξύ Αθήνας και Μόσχας και να υπάρξει ουσιαστική αναθέρμανση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας.

Σε μια χρονική στιγμή που υπάρχει η μεγάλη εκκρεμότητα της συμφωνίας των Πρεσπών, για την οποία εκφράζει ισχυρές αντιρρήσεις η Μόσχα, αλλά η Αθήνα επιθυμεί διακαώς να εφαρμοστεί, παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα στα Βαλκάνια, η Τουρκία προκαλεί στο Αιγαίο και καταγράφεται μεγάλη ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, ο κ. Τσίπρας αναζητεί εκ νέου βοήθεια από τη Ρωσία.

Η δεύτερη επίσκεψη

Αυτή θα είναι η δεύτερη επίσκεψη Τσίπρα στη Μόσχα ως Πρωθυπουργού – η πρώτη ήταν στις αρχές Απριλίου του 2015, εν μέσω τότε των κρίσιμων συζητήσεων για το ελληνικό χρέος και τη δημοσιονομική κατάσταση. Για να φθάσουμε στην επικείμενη επίσκεψη υπήρξε έντονο παρασκήνιο, έγιναν οι αναγκαίες κινήσεις – παρά την πολύ καλή συνεργασία Ελλάδας και ΗΠΑ – από την πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου να λιώσουν οι πάγοι και να αποκατασταθεί η σχέση μεταξύ των δύο χωρών.

Εξάλλου, και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ τον περασμένο Σεπτέμβριο αναγνώρισε δημόσια ότι «το προηγούμενο διάστημα οι σχέσεις μας πέρασαν μια μικρή περιπέτεια, δώσαμε τα μηνύματα που έπρεπε να δώσουμε».

Η συμφωνία των Πρεσπών επέδρασε σημαντικά στη δημιουργία αρνητικού κλίματος μεταξύ Αθήνας και Μόσχας, καθώς η ρωσική πλευρά δεν επιθυμεί να υλοποιηθεί η συμφωνία την οποία συνδέει με την προσπάθεια διεύρυνσης της επιρροής των ΗΠΑ στα Βαλκάνια και την περαιτέρω ισχυροποίηση της νατοϊκής παρουσίας στην περιοχή. Επίσης, είχαν προηγηθεί οι απελάσεις των ρώσων διπλωματών το περασμένο καλοκαίρι και η ματαίωση της επίσκεψης του ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.

Στο στόχαστρο είχε τεθεί από την πλευρά της Μόσχας ο τότε υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, αλλά η αποχώρησή του επέδρασε στην ολοκλήρωση του προγραμματισμού για την επίσκεψη Τσίπρα.

Τα εκκλησιαστικά

Ρόλο σημαντικό στην επιδείνωση των σχέσεων Αθήνας – Μόσχας διαδραμάτισαν και τα ζητήματα που αφορούν τη σύγκρουση του Οικουμενικού Πατριαρχείου με το Πατριαρχείο Μόσχας με φόντο το Ουκρανικό, η οποία έχει και γεωπολιτική διάσταση.

Στη Μόσχα, μαζί με τον Πρωθυπουργό θα είναι ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γ. Κατρούγκαλος, ο γεν. γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του υπουργείου Εξωτερικών Γιάννης Μπράχος και υπηρεσιακοί παράγοντες.

Η επίσκεψη αναμένεται να επισημοποιήσει την περαιτέρω ανάπτυξη και εμβάθυνση της διμερούς συνεργασίας σε ζητήματα οικονομίας, διαλόγου επί περιφερειακών ζητημάτων, ενέργειας, πολιτισμού και άλλων θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, ενώ αναμένεται να υπογραφούν σειρά διμερών συμφωνιών και μνημονίων συνεργασίας στους τομείς εμπορικής ναυτιλίας, καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος, αθλητισμού, τυποποίησης κ.ά. Ακόμη, αναμένεται να συμφωνηθεί η κήρυξη του 2019 ως έτους γλώσσας και λογοτεχνίας για τις δύο χώρες. Επιπλέον, αναμένεται να συζητηθεί η προοπτική ρωσικών επενδύσεων στην Ελλάδα και οι δυνατότητες αύξησης των ελληνικών εξαγωγών στη Ρωσία.

Με βάση τον προγραμματισμό που έχει γίνει, θα συζητηθούν το Κυπριακό, οι εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας (προφανώς θα τεθεί προς συζήτηση ο αγωγός TurkStream, ο οποίος εγκαινιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στην Τουρκία) και ο ρόλος της Ελλάδας, οι σχέσεις ΕΕ – Ρωσίας και οι προοπτικές στη Συρία και στη Λιβύη. Προπομπός της επίσκεψης θα είναι ο Γ. Κατρούγκαλος, που την προσεχή Τετάρτη θα βρίσκεται στη Μόσχα, επικεφαλής αντιπροσωπείας που θα μετάσχει στη Μεικτή Διυπουργική Επιτροπή Ελλάδος – Ρωσίας. Πρόκειται για την 11η συνεδρίαση της επιτροπής, η οποία είχε αναβληθεί στη σκιά της επιδείνωσης των διμερών σχέσεων τον περασμένο Αύγουστο.

Το 2019 στην Αγκυρα

Μια άλλη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Αγκυρα μετατίθεται για το 2019, με άγνωστο ακόμη ορίζοντα. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών παραδέχθηκε προ ημερών στη Βουλή ότι υπαρκτοί αλλά προβληματικοί παραμένουν οι δίαυλοι επικοινωνίας, λόγω της τουρκικής προκλητικότητας των τελευταίων μηνών. Παρά το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός έχει δεχθεί πρόσκληση για συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει πριν από τον Ιανουάριο. Και αυτό θα συμβεί, όπως μεταδίδει η ελληνική πλευρά, εφόσον υπάρχουν οι όροι να αποδώσει, να προωθήσει δηλαδή περαιτέρω τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.