Πόσο κοστίζει ο προεκλογικός αγώνας ενός υποψηφίου που θέλει να διεκδικήσει με αξιώσεις την είσοδό του στη Βουλή; Οι πρωτοεμφανιζόμενοι στον πολιτικό στίβο και κυρίως οι νέοι άνθρωποι, που παράλληλα εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα, έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο. Δίνουν το περίσσευμα του χρόνου τους, έχουν γίνει επισκέπτες στο σπίτι τους, έχουν επιστρατεύσει συγγενείς, φίλους και γνωστούς, αλλά αυτό δεν φτάνει.
Οι ανάγκες της προεκλογικής περιόδου απαιτούν πολύωρη, συστηματική απασχόληση και επαγγελματική υποστήριξη. Η πολιτική, ειδικά για τους υποψηφίους των μεγάλων αστικών κέντρων, έχει γίνει μια πολύ ακριβή υπόθεση.
Φιλικές τιμές με… πολλά μηδενικά
Το πρώτο θέμα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι νέοι υποψήφιοι των εκλογικών περιφερειών των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας (Αττική, Θεσσαλονίκη) είναι η αναγνωρισιμότητα και η πολιτική τους ταυτότητα. Σε εκλογικές περιφέρειες, όπως για παράδειγμα αυτή του Βόρειου Τομέα της Β’ Αθήνας με τους 14 δήμους και τους περίπου 600 χιλιάδες ψηφοφόρους, η προσφυγή σε επαγγελματίες της επικοινωνίας είναι μονόδρομος. Η «φιλική προσφορά» που δέχθηκε υποψήφιος στην Α’ εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης ήταν 25.000 ευρώ. Το «πακέτο» αφορούσε στρατηγική, παραγωγή περιεχομένου, τη διαχείριση των social media και την παραγωγή των εντύπων του υποψηφίου. Το κόστος μεγαλώνει αν σε αυτό προστεθεί η διενέργεια δύο ή και τριών δημοσκοπήσεων για να διαπιστωθεί ποια είναι η εικόνα του υποψηφίου στο εκλογικό σώμα έτσι ώστε να εκπονηθεί η τακτική που θα ακολουθηθεί. Το κόστος μιας τέτοιας δημοσκόπησης κυμαίνεται από 2.500 έως 3.000 ευρώ, ώστε να υπάρχει αξιόπιστο δείγμα.
Το πακέτο «επικοινωνία» είναι το πλέον δαπανηρό. Για την επιβεβλημένη παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αναγκαία η δημιουργία τουλάχιστον τριών βίντεο του υποψηφίου. Οπως, όμως, αναφέρει στέλεχος της αγοράς, «βίντεο φτιάχνεις με 500 ευρώ αλλά και με 5.000». Το ίδιο ισχύει και για το απαραίτητο έντυπο υλικό, οι περισσότεροι ψηφοφόροι είναι ηλικίας πάνω από 50 ετών και χρειάζεται να προσεγγιστούν με τους παραδοσιακούς τρόπους. Η ποιότητα των βίντεο και του έντυπου υλικού, για τους γνωρίζοντες, δείχνει και το ύψος της δαπάνης του υποψηφίου. Απαραίτητες για την προβολή των υποψηφίων είναι και οι καταχωρίσεις στα τοπικά μέσα ενημέρωσης. Είναι και αυτές ένα μεγάλο έξοδο.
Κεράσματα, βενζίνες ανεβάζουν το ποσό
Ο προεκλογικός αγώνας έχει ξεκινήσει, επί της ουσίας, από τον Οκτώβριο. Οι νέοι, κυρίως, υποψήφιοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα έξοδο το οποίο αν και δεν φαίνεται υπολογίσιμο, καθώς δίνεται σε «μικρά» ποσά, είναι τελικά πολύ μεγάλο. Η επαφή με τον κόσμο, το πηγαινέλα από περιοχή σε περιοχή και από καφενείο σε καφενείο, έχει το κόστος του. «Μέχρι στιγμής, και κινούμαι πολύ συγκρατημένα, έχω δαπανήσει γύρω στις 4 χιλιάδες ευρώ σε κεράσματα στα καφενεία και στη βενζίνη για τις μετακινήσεις μου» δηλώνει στο «Βήμα της Κυριακής» πρωτοεμφανιζόμενος υποψήφιος στον Βόρειο Τομέα της Β’ Αθηνών. Τους σχεδόν 4 μήνες που υπολογίζεται ότι απομένουν μέχρι να στηθούν οι κάλπες θα χρειαστούν πολύ περισσότερα. Δεν είναι, επίσης, λίγοι οι υποψήφιοι που για τις μετακινήσεις τους, προκειμένου να αποφύγουν την πολύωρη οδήγηση αλλά και το χάσιμο χρόνου σε ανεύρεση πάρκινγκ, αναγκάζονται να χρησιμοποιούν οδηγούς.
Υψηλό κόστος για ένα γραφείο-στρατηγείο
Καθώς οδεύουμε προς τις κάλπες, όλο και περισσότεροι υποψήφιοι ανοίγουν εκλογικά γραφεία. Θεωρούν ότι, εκτός των άλλων, θα περιορίσει το «κόστος του καφενείου», αφού στο γραφείο θα μπορούν να πραγματοποιούν ένα μέρος των επαφών τους. Ενα εκλογικό στρατηγείο είναι απαραίτητο αλλά έχει μεγάλο κόστος. Στα μεγάλα αστικά κέντρα η ενοικίαση ενός «αξιοπρεπούς χώρου» για 4 μήνες κοστίζει περί τις 3.000 ευρώ. Στο ενοίκιο θα πρέπει να προστεθεί το κόστος του εξοπλισμού. Επίσης τα λειτουργικά του έξοδα στα οποία θα πρέπει να προστεθεί η απασχόληση ενός υπαλλήλου ώστε το εκλογικό γραφείο να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες ανοιχτό. Η συνδρομή των φίλων που είναι διατεθειμένοι να κάνουν βάρδια, αφιλοκερδώς, δεν φτάνει. Ολα αυτά ανεβάζουν το κόστος του πακέτου «γραφείο» στο ύψος των 9-12.000 ευρώ.
Τα έξοδα του προεκλογικού αγώνα δεν σταματούν εδώ. Θα πρέπει να προστεθεί το κόστος των τηλεφωνημάτων και των μηνυμάτων που θα πρέπει να αποσταλούν στους ψηφοφόρους. Επίσης μικρά έξοδα όπως αυτό της καταβολής του εκλογικού παραβόλου, της εξασφάλισης εκλογικών αντιπροσώπων αλλά και μεγάλα έξοδα όπως αυτά που απαιτεί η κεντρική προεκλογική συγκέντρωση του υποψηφίου αλλά και οι μικρότερες συγκεντρώσεις που θα πραγματοποιηθούν σε κομβικούς δήμους της εκλογικής περιφέρειας.
Ενδεικτικό κόστος περί τις 80.000 ευρώ
Ενα ενδεικτικό κόστος μιας στοιχειώδους προεκλογικής εκστρατείας στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως το έχουν υπολογίσει τρεις νέοι υποψήφιοι στις περιφέρειες της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, κοστίζει περί τις 80.000 ευρώ. Το ποσό αυτό, που θεωρείται «αφετηρία εκστρατείας εκλογής και όχι απλής συμμετοχής στο ψηφοδέλτιο», υπερβαίνει το ανώτατο όριο των προεκλογικών δαπανών. Ο νόμος προβλέπει ανώτατο όριο δαπανών 70.500 ευρώ για την Α’ Αθηνών, 72.000 για τον Βόρειο Τομέα Αθηνών, 76.500 για τον Νότιο Τομέα Αθηνών, 66.000 για τον Δυτικό Τομέα Αθηνών, 52.500 για την Α’ Πειραιά, 61.500 για τη Β’ Πειραιώς και 64.500 για την Ανατολική Αττική. Το ανώτερο όριο δαπανών για την Α’ Θεσσαλονίκης είναι 73.500 ευρώ και για τη Β’ Θεσσαλονίκης 63.000.
Πώς μπορεί να συγκεντρωθεί όλο αυτό το ποσό; Το βέβαιο είναι ότι δεν φτάνουν τα 100 και τα 300 ευρώ που δίνουν συγγενείς και φίλοι «για τη βενζίνη ή για ένα κέρασμα στο καφενείο»…
Τι ανεβάζει την τιμή στα νησιά
Ιδιαίτερα δαπανηρή είναι η προεκλογική εκστρατεία και στους νομούς των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να επισκεφθούν από δύο φορές, το λιγότερο, τα μεγάλα νησιά των νομών αυτών επιβαρυνόμενοι με τη δυσκολία αλλά και το ακτοπλοϊκό κόστος μετακίνησης από νησί σε νησί. Υπολογίζεται ότι το κόστος της προεκλογικής μάχης στους νομούς αυτούς ξεπερνά τις 70 χιλιάδες ευρώ.
Λιγότερα στην ηπειρωτική Ελλάδα
Διαφορετική, σε σχέση με τα μεγάλα αστικά κέντρα και τους νησιωτικούς νομούς, είναι η εικόνα στους ηπειρωτικούς νομούς και ιδιαίτερα στους μικρούς σε πληθυσμό. Για μια πλήρη εκστρατεία απαιτείται ένα ποσό της τάξης των 15.000-20.000 ευρώ.
