Γέννημα της μεταπολεμικής Ελλάδας και παιδί της Μεταπολίτευσης, η λεγόμενη «μεσαία τάξη» αποτελεί πλέον την ευρύτερη ομάδα ψηφοφόρων.
Αυτή για την οποία ερίζουν τα κόμματα. Εκείνη που κρίνει τις εκλογές.
Την ορίζουν συνήθως με «μέσους όρους» εισοδηματικών κριτηρίων αλλά είναι ανεπαρκής και ατελής προσδιορισμός. Δεν είναι ζήτημα φορολογικών δηλώσεων.
Διότι τη μεσαία τάξη ως κοινωνικό υποκείμενο καθορίζουν επίσης περιουσιακά στοιχεία όπως η ακίνητη περιουσία, το μορφωτικό επίπεδο, πολιτισμικές παράμετροι, αξιακοί κώδικες, τρόποι ζωής, ταυτότητες και φυσικά προσδοκίες.
Και γι’ αυτό δεν ταυτίζεται με το «κέντρο» που θα λέγαμε παλιά ή τον «μεσαίο χώρο» των προηγούμενων δεκαετιών. Είναι ένα πιο σύνθετο μείγμα φιλελεύθερων ανησυχιών, συντηρητικών συμπεριφορών και πατριωτικού φρονήματος.
Κάπως έτσι λοιπόν η μεσαία τάξη διευρύνθηκε μετά το 1974 από πελατειακό εξάρτημα των κυβερνήσεων του ΠαΣοΚ και της ΝΔ και εξελίχθηκε σταδιακά σε ραχοκοκαλιά της κοινωνίας. Σε αναπόφευκτο πεδίο και τελικό κριτή κάθε εκλογικής μάχης.
Με ανάμεικτες επιδόσεις.
Μετά το σοκ του Μνημονίου και μέσα στο γενικό συμπούρμπουλο, η μεσαία τάξη μπάταρε αριστερά. Το ΠαΣοΚ πλήρωσε τον λογαριασμό.
Μετά τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, η ισορροπία επανήλθε σε κεντροδεξιά κατεύθυνση και ουσιαστικά έδωσε στον Μητσοτάκη την «τετραπλή νίκη» του 2019.
Το ζητούμενο είναι λοιπόν «ποιος πρέπει να φοβάται τη μεσαία τάξη» στις ερχόμενες εκλογές.
Όλες οι έρευνες που έχουμε στη διάθεσή μας πιστοποιούν ότι δεν υπάρχει ουσιαστική μεταβολή στις προθέσεις της.
Όχι μόνο επειδή ο Μητσοτάκης εξακολουθεί να ανταποκρίνεται πάνω-κάτω στις απαιτήσεις. Αλλά κυρίως επειδή στον χώρο της μεσαίας τάξης δεν έχει πραγματικό ανταγωνιστή.
Το ΠαΣοΚ, του οποίου υπήρξε προνομιακό πεδίο, δεν έχει καταφέρει να ανδρωθεί ώστε να τη διεκδικήσει ξανά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να φέρει το πλήγμα μιας διακυβέρνησης σε βάρος της αλλά κυρίως την ουσιαστική αδυναμία επικοινωνίας μαζί της.
Όσα εκείνη αγαπά, του είναι ξένα. Οσα εκείνος χαϊδεύει, της είναι αποκρουστικά.
Ακόμη περισσότερο που η πολιτική συμπεριφορά της προσδιορίζεται από παραμέτρους όπως η πολιτική σταθερότητα, η οικονομική ανάπτυξη ή η κοινωνική τάξη και ασφάλεια που δεν είναι απαραιτήτως τα δυνατά σημεία της αντιπολίτευσης.
Αλλά φυσικά όλα αυτά θα αποδειχθούν ή θα διαψευστούν στην κάλπη. Και φυσικά από τη μεσαία τάξη.
