Με σχετικά υψηλές προσδοκίες, σκέψεις για κάποιες αλλαγές και με στόχο την αναζωογόνηση της κυβέρνησης και τη διατήρηση των ρυθμών που «ανέβηκαν» τις τελευταίες εβδομάδες του 2023, αναμένεται να υποδεχθεί το νέο έτος ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Τα πεδία στα οποία η κυβέρνηση χωλαίνει είναι γνωστά και εντοπισμένα. Πρώτα στην ιεράρχηση των προβλημάτων είναι η έξαρση της βίας και της παραβατικότητας σε όλα τα πιθανά επίπεδα, σε μία παράλληλη πορεία με τις αδυναμίες της αστυνομίας και της πολιτικής ηγεσίας του αρμόδιου υπουργείου Προστασίας του Πολίτη να αντιμετωπίσουν τα φαινόμενα, και – φυσικά – η επίμονη ακρίβεια, η οποία στο κοινωνικό πεδίο μοιάζει να ροκανίζει τα όποια ίχνη της οικονομικής ανάπτυξης διαχέονται και φτάνουν στους οικονομικά ασθενέστερους πολίτες.
Πέραν αυτών, στην κυβερνητική ιεράρχηση των προβλημάτων της καθημερινότητας φαίνεται πως ανεβαίνει το κυκλοφοριακό και η ανάγκη αναβάθμισης των συγκοινωνιακών υποδομών.
Το αν όλα αυτά θα οδηγήσουν σε αλλαγές εκ μέρους του Πρωθυπουργού και αν αυτές θα είναι εκτεταμένες, αν θα περιλάβουν πρόσωπα και δομές ή αν θα είναι στοχευμένες και μάλλον περιορισμένης κλίμακας, είναι ένα από τα θέματα συζήτησης των ημερών.
Και πάντως, ανάμεσα σε όλα αυτά, εξετάζεται και η μεταφορά κάποιων υπηρεσιών της προεδρίας της κυβέρνησης από τα στριμωγμένα γραφεία του Μεγάρου Μαξίμου στο ανακαινισμένο Μέγαρο Μποδοσάκη επί της Λεωφόρου Αμαλίας.
Ο ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Ανοιχτές πληγές, η ασφάλεια και η ακρίβεια
Οτι το 2024 θα είναι έτος ανασχηματισμού είναι μια σχετικά εύκολη και ασφαλής πρόβλεψη, όμως ο ακριβής χρόνος για μια τέτοια κίνηση του Πρωθυπουργού παραμένει απροσδιόριστος. Με βάση τα όσα διακινούνται από το περιβάλλον του Κυριάκου Μητσοτάκη, οι αλλαγές στην κυβέρνηση δεν είναι αυτή την περίοδο και η κυρίαρχη προτεραιότητά του. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τον απασχολεί το θέμα και δεν αποκλείεται οι αποφάσεις του να ληφθούν σύντομα.
Εδώ και μήνες αιωρείται η συζήτηση και έχει εντοπιστεί το πολυδιάστατο πρόβλημα στο πεδίο της ασφάλειας και σε διάφορες εκδοχές. Ηταν άλλωστε ένα από τα σημεία στα οποία είχε δώσει έμφαση ο Πρωθυπουργός κατά την ομιλία του στη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο, δίχως όμως να έχει διαπιστωθεί πρόοδος έπειτα από εκείνες τις εξαγγελίες, σε κανένα πεδίο παραβατικής εκδήλωσης, είτε μιλώντας για τη βία στις γειτονιές και στα γήπεδα είτε για τις τροχαίες παραβάσεις και τα δυστυχήματα στα αστικά δίκτυα και – λιγότερο – στους αυτοκινητοδρόμους.
Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Οικονόμου είναι γνωστό ότι δέχεται μεγάλες πιέσεις από το ίδιο το έργο το οποίο έχει επωμιστεί. Μέχρι σήμερα ο Πρωθυπουργός έχει επιλέξει να συντηρήσει την αίσθηση ότι εξακολουθεί να τον εμπιστεύεται
Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Οικονόμου είναι γνωστό ότι δέχεται μεγάλες πιέσεις από το ίδιο το έργο το οποίο έχει επωμιστεί. Μέχρι σήμερα ο Πρωθυπουργός έχει επιλέξει να συντηρήσει την αίσθηση ότι εξακολουθεί να τον εμπιστεύεται, όμως οι επιδόσεις της κυβέρνησης στο πεδίο της ασφάλειας είναι ένα από τα πιο αδύναμα σημεία της. Υπό αυτό το πρίσμα ορισμένες πηγές εκτιμούν ότι η αλλαγή ηγεσίας στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη θα είναι ένα από τα «σίγουρα» του ανασχηματισμού.
Οι ίδιες πηγές όμως επισημαίνουν ότι μια τέτοια παρέμβαση δεν θα είναι επαρκής αν δεν συνδυαστεί με αλλαγές στην ηγεσία της Αστυνομίας και στις λειτουργικές της δομές. Κατά την ίδια γραμμή πληροφόρησης, πολλές από τις πληγές στη λειτουργία της Αστυνομίας χρονολογούνται από την εποχή του διδύμου Τάκη Θεοδωρικάκου – Λευτέρη Οικονόμου στην ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και δεν έχουν θεραπευτεί.
Αν οι αλλαγές τις οποίες θα αποφασίσει ο Πρωθυπουργός στη σύνθεση της κυβέρνησης ακολουθήσουν την ιεράρχηση των προβλημάτων από τους πολίτες, αυτό θα πρέπει να σημάνει και τη μετακίνηση του Κώστα Σκρέκα από το υπουργείο Ανάπτυξης.
Σε αντίθεση με τα όσα είχαν συμβεί – έστω και σε περιορισμένη κλίμακα – επί των ημερών του Αδωνη Γεωργιάδη, η ηγεσία του υπουργείου έπειτα από τις εκλογές του Ιουνίου διαπιστώνει καθημερινώς το πρόβλημα της ακρίβειας και επιβάλλει με καθυστέρηση κάποια πρόστιμα τα οποία περισσότερο επικοινωνιακό (και περιορισμένο) αντίκτυπο έχουν παρά ουσιαστικό αποτέλεσμα.
ΤΑ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΑ
Σκέψεις για αυτόνομο υπουργείο Συγκοινωνιών
Ο τομέας των μεταφορών και συγκοινωνιών, σε συνδυασμό με τις πολλές διαστάσεις του κυκλοφοριακού, στο οποίο συναντώνται τα προβλήματα στα πεδία της αστυνόμευσης και των υποδομών, είναι ένα ακόμα από τα σημεία στα οποία διαμηνύεται ότι η κυβέρνηση θα εστιάσει στο προσεχές διάστημα. Τα εν εξελίξει μεγάλα έργα υποδομής σε περιφερειακό επίπεδο, σε συνδυασμό με την υπό κατασκευή Γραμμή 4 του μετρό στην Αθήνα και την ολοκλήρωση του μετρό της Θεσσαλονίκης, είναι κάποια από τα μεγάλα στοιχήματα της τρέχουσας περιόδου διακυβέρνησης και εκτιμάται ότι όταν αυτά ολοκληρωθούν θα διαπιστωθούν και κάποιες βελτιώσεις σε καθημερινή βάση.
Παραμένουν ωστόσο τα μεγάλα προβλήματα στις αστικές συγκοινωνίες, όπου η προμήθεια νέου στόλου οχημάτων έχει μεν δρομολογηθεί, όμως δεν μπορεί να θεωρείται βέβαιο ότι θα σημάνει και αναβάθμιση των συγκοινωνιακών υπηρεσιών, η οποία είναι μια πολυπαραμετρική υπόθεση.
Παραμένουν τα μεγάλα προβλήματα στα αστικές συγκοινωνίες, όπου η προμήθεια νέου στόλου οχημάτων έχει μεν δρομολογηθεί, όμως δεν μπορεί να θεωρείται βέβαιο ότι θα σημάνει και αναβάθμιση των συγκοινωνιακών υπηρεσιών
Στο πεδίο αυτό δεν υπάρχουν πάντως πληροφορίες ότι τίθεται ζήτημα ηγεσίας του υπουργείου και μετακίνησης του Χρήστου Σταϊκούρα.
Υπάρχει όμως σε εξέλιξη μια συζήτηση σε τεχνοκρατικό επίπεδο, για το κατά πόσον θα είχε νόημα το «σπάσιμο» των αρμοδιοτήτων και η δημιουργία ενός αυτόνομου υπουργείου Μεταφορών και Συγκοινωνιών. Με βάση το αντικείμενο ευθύνης και το βάρος του, οι ίδιες πηγές θεωρούν ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν έως και επιβεβλημένη. Από πολιτική άποψη όμως, υπάρχει η επιφύλαξη του γραφειοκρατικού πισωγυρίσματος και των καθυστερήσεων, οι οποίες πάντοτε προκαλούνται σε τέτοιες περιπτώσεις. Κυβερνητικές πηγές δεν επιβεβαιώνουν πάντως κάποια πολιτική συζήτηση σε αυτή την κατεύθυνση. Οπως λέγεται χαρακτηριστικά, αν υπήρχε τέτοια σκέψη θα έπρεπε να έχει υλοποιηθεί ήδη από την προηγούμενη τετραετία, κατά τη διάρκεια της οποίας και επί υπουργίας Κώστα Αχ. Καραμανλή είχαν διαπιστωθεί πολλαπλά προβλήματα στον τομέα των συγκοινωνιών.
ΤΟ ΜΑΞΙΜΟΥ
Ποιες υπηρεσίες μετακομίζουν
Η αποσυμφόρηση των υπηρεσιών του Πρωθυπουργικού Γραφείου οι οποίες σήμερα συνωστίζονται στη νεοκλασική έπαυλη της Ηρώδου Αττικού ήταν κάτι που ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε θέσει από τις αρχές της πρώτης περιόδου διακυβέρνησης, αμέσως μετά τις εκλογές του 2019. Με το πρόβλημα έχουν έρθει αντιμέτωποι σχεδόν όλοι οι πρωθυπουργοί της τελευταίας 20ετίας και πάντως η δομή της σημερινής κυβέρνησης και η συγκέντρωση αρμοδιοτήτων και υπηρεσιών υπό τον Πρωθυπουργό έχουν προκαλέσει ένα – χωροταξικό τουλάχιστον – βραχυκύκλωμα στο Μέγαρο Μαξίμου.
Στα λιγοστά γραφεία και στους εξ ανάγκης διαμορφωμένους χώρους συγκεντρώνονται, στον μεν πρώτο όροφο οι δύο υπουργοί Επικρατείας, Σταύρος Παπασταύρου και Ακης Σκέρτσος, και τα επιτελεία τους, κατά περίσταση ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, ο οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης, γραμματείς, συνεργάτες κ.ά. Στο ισόγειο δίπλα στο γραφείο του Κυριάκου Μητσοτάκη εδρεύει ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Γιάννης Μπρατάκος και οι συνεργάτες του, κατά περίπτωση η διπλωματική σύμβουλος του Πρωθυπουργού Αννα Μαρία Μπούρα και στα υπόγεια στριμώχνονται οι υπηρεσίες του γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού υπό τον Δημήτρη Τσιόδρα, ο σύμβουλος επικοινωνίας Γιάννης Βλαστάρης, οι υπηρεσίες ασφαλείας και διάφορες υποστηρικτικές δομές.
Παράλληλα, κάποιες υπηρεσίες εδρεύουν ή μετακινούνται καθημερινώς από και προς το κτίριο του παλαιού υπουργείου Εσωτερικών επί της οδού Βασιλίσσης Σοφίας και στο Μέγαρο Σταθάτου, επί της Ηροδότου.
Αφότου η Βουλή μίσθωσε το Μέγαρο Μποδοσάκη επί της λεωφόρου Αμαλίας, από όπου μεταφέρθηκαν τα κεντρικά γραφεία της Eurobank στο νέο κτίριο της οδού Σταδίου, φαίνεται πως έχει ωριμάσει η σκέψη της μεταφοράς και συγκέντρωσης εκεί των υποστηρικτικών υπηρεσιών της γενικής γραμματείας του Πρωθυπουργού. Ο σχεδιασμός βρίσκεται σύμφωνα με πληροφορίες σε προχωρημένο στάδιο και εν όψει της ολοκλήρωσης των εργασιών ανακαίνισης και αναμόρφωσης, οι οποίες πιθανολογείται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί την άνοιξη, εκτιμάται πως ένα μεγάλο μέρος των υπηρεσιών υποστήριξης του Πρωθυπουργικού Γραφείου θα μεταφερθεί στην Αμαλίας. Οι σκέψεις αυτές συνδυάζονται και με το γεγονός ότι απαιτούνται κάποιες εργασίες συντήρησης και στο ίδιο το Μέγαρο Μαξίμου.
Η μετακόμιση πάντως σε αυτή τη φάση εκτιμάται ότι δεν θα περιλάβει το Πρωθυπουργικό Γραφείο και τον στενό πυρήνα των συνεργατών. Αυτό σχετίζεται, αφενός, με τη λειτουργικότητα και τη διευκόλυνσή της από τη στιγμή κατά την οποία το Μέγαρο Μαξίμου θα αποσυμφορηθεί και, αφετέρου, με λόγους ασφαλείας, καθώς στο Μέγαρο Μποδοσάκη θα στεγάζονται και δεκάδες άλλα γραφεία και υπηρεσίες της Βουλής, ενώ θα προκαλείται και τεράστιο κυκλοφοριακό βραχυκύκλωμα σε κάθε μετακίνηση του Πρωθυπουργού.
ΤΟ «ΠΑΡΚΟ»
Γεφύρι της Αρτας στην πρώην ΠΥΡΚΑΛ
Η – έστω μερική – μετακόμιση του Μαξίμου υπό κανονικές συνθήκες θα συνδυαζόταν με τη δημιουργία του λεγόμενου κυβερνητικού πάρκου «Ανδρέας Λεντάκης», στις εγκαταστάσεις της πρώην ΠΥΡΚΑΛ, σε μια έκταση 155 στρεμμάτων, στον Δήμο Δάφνης – Υμηττού. Εκεί σχεδιάζεται να μετεγκατασταθούν, όταν ολοκληρωθεί το έργο, εννέα υπουργεία.
Οι εξαγγελίες είχαν γίνει ήδη από την άνοιξη του 2021 από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη, όμως η πρόοδος είναι αργή. Μόλις προσφάτως, τον Σεπτέμβριο του 2023, δόθηκε η πρώτη έγκριση του σχετικού Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τα επόμενα στάδια εκτιμάται ότι θα απαιτήσουν χρόνο και… τύχη, αφού πάντα υπάρχουν τα εμπόδια των ενστάσεων και των αντιδράσεων τοπικών φορέων και δημοτικών αρχών.
Επειτα από συντονισμένη συνεργασία της διοίκησης των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (διαδόχου σχήματος της ΠΥΡΚΑΛ, το οποίο έχει την κυριότητα των εγκαταστάσεων) και του ΤΑΙΠΕΔ, στο προσεχές διάστημα αναμένεται να προκηρυχθεί ο πρώτος διαγωνισμός, με αντικείμενο τη συντήρηση και αναμόρφωση των υποδομών της εταιρείας στον περιαστικό ιστό της Αττικής, ώστε να μεταφερθούν εκεί οι υπηρεσίες και τα γραφεία που βρίσκονται σήμερα στον Υμηττό. Εφόσον αυτός ο διαγωνισμός προκηρυχθεί και προχωρήσει κανονικά δίχως ενστάσεις, προσφυγές και άλλες χρονοτριβές, θα απομένει το κρίσιμο στάδιο για την υλοποίηση του έργου.
Αυτό είναι η προκήρυξη ενός δεύτερου διαγωνισμού, με τη διαδικασία της Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), ο οποίος θα έχει ως αντικείμενο τις εργασίες ανακατασκευής και αναμόρφωσης των εγκαταστάσεων του Υμηττού, που προορίζονται για τη μεταφορά των εννέα υπουργείων. Βάσει του αρχικού σχεδιασμού και των εξαγγελιών, ο συγκεκριμένος διαγωνισμός επρόκειτο να προκηρυχθεί στις αρχές του 2022. Σύμφωνα πάντως με τις εκτιμήσεις (και τις ανησυχίες) ορισμένων από τους αρμοδίους, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να εξελιχθεί σε «γεφύρι της Αρτας» το κυβερνητικό πάρκο στις εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ, το οποίο κατά τα λοιπά περιλαμβάνεται στις εμβληματικές αναπλάσεις, όπως το Ελληνικό, το Κτήμα Τατοΐου, η μετεγκατάσταση των φυλακών Κορυδαλλού, κ.ά.
