Περισσότερα από 150 πανεπιστημιακά τμήματα ανά τη χώρα συνεχίζουν να τελούν υπό κατάληψη εν αναμονή της κατάθεσης στη Βουλή του νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας το οποίο θέτει το πλαίσιο για τη λειτουργία των μη κρατικών πανεπιστημίων. Η ψήφισή του από τα κοινοβουλευτικά κόμματα αναμένεται μέχρι το τέλος του μήνα, με τους φοιτητικούς συλλόγους να εμφανίζονται αποφασισμένοι για κλιμάκωση των κινητοποιήσεών τους.
Σε αυτό το κλίμα, όμως, πρέπει να «τρέξει» μια εξεταστική, η οποία σε πολλές σχολές βρίσκεται στον αέρα, καθώς οι καταλήψεις έχουν παγώσει την ακαδημαϊκή διαδικασία. Αν και οι πρυτάνεις συμφώνησαν στην πλειονότητά τους με τη λύση της τηλε-εξεταστικής, πολλοί πανεπιστημιακοί εκφράζουν την αντίθεσή τους, προτάσσοντας το ζήτημα της διαβλητότητας της διαδικασίας.
Οι ενστάσεις
Η λύση αυτή προτάχθηκε μαζικά κατά την περίοδο της πανδημίας σε σχολεία και πανεπιστήμια, καθώς τα μέτρα περιορισμού της COVID-19 δεν επέτρεπαν τη διενέργεια εξετάσεων με φυσική παρουσία. Ετσι, για αρκετούς μήνες, οι εξετάσεις πραγματοποιούνταν διαδικτυακά σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο. Τι έχει αλλάξει έκτοτε και γιατί σήμερα εκφράζονται ενστάσεις; Οι διαφωνούντες με την τηλε-εξεταστική υπογραμμίζουν τις προκλήσεις που παρουσιάζει η τεχνολογική πρόοδος, ιδιαίτερα των δύο τελευταίων χρόνων, και ειδικότερα η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη – δηλαδή, οι πλατφόρμες τύπου ChatGPT. «Επί COVID-19 δεν είχαμε ChatGPT» λέει στο «Βήμα» ο Νίκος Μπελαβίλας, καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
«Στην πανδημία, υπολογίζω εμπειρικά ότι ένα 20% των φοιτητών χρησιμοποιούσε τη δουλειά άλλων στις εξετάσεις, ενώ υπό κανονικές συνθήκες το ποσοστό αυτό (σ.σ. μέσω «αντιγραφής») είναι γύρω στο 5%. Με το ChatGPT το ποσοστό φοιτητών που θα χρησιμοποιήσει εξωτερική βοήθεια μπορεί να φτάσει ακόμα και το 80%-90%» εκτιμά ο καθηγητής του ΕΜΠ. Μάλιστα, προσφάτως ο ίδιος προέβη σε μια σειρά από πειράματα για να δοκιμάσει τις δυνατότητες του εργαλείου και τα αποτελέσματα τον κατέπληξαν – οι απαντήσεις που έλαβε, τόσο στην Αρχιτεκτονική όσο και σε άλλα γνωστικά αντικείμενα, θα «περνούσαν» εύκολα τη βάση, ενώ με λίγη παραπάνω προσοχή και χρόνο, το ChatGPT θα μπορούσε να αγγίξει ακόμα και το «Αριστα».
Η πιστοποίηση
Σε επιστολή τους 200 πανεπιστημιακοί που τοποθετούνται κατά των διαδικτυακών εξετάσεων υπογραμμίζουν ότι καθίσταται «αδύνατη η ασφαλής πιστοποίηση της γνώσης». «Ως πανεπιστημιακοί, έχουμε ορκιστεί ότι θα πιστοποιούμε, εκ μέρους της πολιτείας και υπό συνθήκες αμεροληψίας, τη γνώση των φοιτητριών/τών στα γνωστικά μας αντικείμενα. Ομως η πιστοποίηση της γνώσης είναι αδύνατη μέσω των διαδικτυακών εξετάσεων» αναφέρουν χαρακτηριστικά στην επιστολή τους. Η Σύγκλητος του Παντείου Πανεπιστημίου, του οποίου όλα τα τμήματα τελούν υπό κατάληψη, συνεδρίασε την περασμένη Τετάρτη και αποφάσισε τη διενέργεια της εξεταστικής εξ αποστάσεως, δίνοντας μια μικρή παράταση στην έναρξή της. Η Σύγκλητος του Παντείου δεν αγνοεί, ωστόσο, το ζήτημα διαβλητότητας και αποφάσισε τη σύσταση Επιτροπής Υποστήριξης Εξ Αποστάσεως Εξετάσεων, η οποία θα θέσει το πλαίσιο της τηλε-εξεταστικής και θα συνδράμει τους καθηγητές σε πιθανές τεχνικές δυσκολίες.
Η πρύτανης του Παντείου Χριστίνα Κουλούρη σημειώνει από την πλευρά της ότι το προσωπικό του ιδρύματος κάνει «ό,τι μπορεί για να μη χαθεί το εξάμηνο», αν και αναγνωρίζει τις δυσκολίες που ενέχει η τηλε-εξεταστική. «Είναι μια λύση ανάγκης. Το γεγονός ότι οι διαδικτυακές εξετάσεις δεν προβλέπονται υπό κανονικές συνθήκες, κάτι λέει» τονίζει. Θεωρεί, παρ’ όλα αυτά, ότι μπορεί να διασφαλιστεί σε ικανοποιητικό βαθμό το αδιάβλητο της διαδικασίας, ακόμα κι αν δεν γίνεται να μηδενιστεί ο κίνδυνος. «Εχουμε την πλατφόρμα e-class που χρησιμοποιούμε για εργασίες και σημειώσεις, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα των προφορικών εξετάσεων μέσω του Microsoft Teams» καταλήγει.
Το αδιάβλητο
Στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το 81% των θεματικών ενοτήτων αξιολογούνται εξ αποστάσεως, μέσω της ειδικά διαμορφωμένης πλατφόρμας του. Σύμφωνα με το ΕΑΠ, το αδιάβλητο της διαδικασίας εξασφαλίζεται με τους εξής τρόπους: (α) Διενέργεια της εξέτασης μέσω Webex, (β) υποχρεωτική ταυτοποίηση και μονίμως ανοιχτά μικρόφωνα και κάμερες κατά τη διάρκεια της εξέτασης, (γ) αποκλεισμός από τις εξετάσεις αν χαθεί η οπτική σύνδεση, (δ) διενέργεια υποχρεωτικών προσομοιώσεων πριν από την εξέταση προκειμένου οι φοιτητές να εξοικειωθούν με τη διαδικασία και (ε) τεχνική υποστήριξη του συστήματος καθ’ όλη τη διάρκεια της εξέτασης.
Αλλωστε, υπάρχουν και τεχνολογικά εργαλεία που προστατεύουν το ακέραιο της εξεταστικής διαδικασίας, όπως είναι τα λογισμικά proctoring, τα οποία επί της ουσίας παρακολουθούν τη συσκευή που χρησιμοποιείται για την εξέταση και απαγορεύουν το άνοιγμα διαδικτυακών ή άλλων εφαρμογών. Ομως, σύμφωνα με μεγάλη μερίδα πανεπιστημιακών, αυτό δεν αρκεί, καθώς μπορεί ο ίδιος φοιτητής να έχει δίπλα του μια άλλη συσκευή η οποία δεν ελέγχεται.
Ο Νίκος Μπελαβίλας υπογραμμίζει, πάντως, ότι δεν πρέπει να υπάρχει φόβος για την ανάπτυξη της τεχνολογίας και εφαρμογών παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης, τύπου ChatGPT. «Θα κάνουμε άλματα», λέει, αλλά συμπληρώνει ότι χρειάζεται χρόνος για να βρεθούν οι τρόποι ώστε τέτοια εργαλεία να χρησιμοποιούνται προς όφελος των φοιτητών και ταυτόχρονα να εξασφαλίζεται το αδιάβλητο της εξεταστικής διαδικασίας – ακόμα και με τη χρήση του ChatGPT.
Συντονισμός: Αγγελος Σκορδάς
Επιμέλεια: Παναγιώτης Σωτήρης
