«Η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει τμήμα του Κέντρου και να προσελκύσει κεντρογενείς ψηφοφόρους μοιάζει σαν να θέλει να πέσει κάποιος από την Ακρόπολη και να μείνει όρθιος». Με αυτή τη φράση πρώην υπουργός των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ περιέγραφε στο «Βήμα» το ανέφικτο της προσπάθειας του κόμματος να κερδίσει ζωτικό χώρο στο πολιτικό Κέντρο.

Τις τελευταίες ημέρες τόσο ο θάνατος του Κώστα Σημίτη όσο και η συνεχιζόμενη συζήτηση για την Προεδρία της Δημοκρατίας ανέδειξαν την προβληματική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ που έχει πολλά τρωτά σημεία και καθιστά δύσκολη την προσέλκυση ακόμα και κεντροαριστερών ψηφοφόρων, με τους οποίους κάποτε «συνομιλούσε».

Παλαιό αφήγημα

Η μάχη του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό το επίπεδο είναι κυρίως απέναντι στο ΠαΣοΚ, αλλά πλέον είναι εμφανές το άγχος των κεντρικών στελεχών της Κουμουνδούρου εξαιτίας της δημοσκοπικής πίεσης που δέχονται και της συνειδητοποίησης ότι το κλίμα δεν τους ευνοεί. Γι’ αυτό προσπαθούν να ξαναχτίσουν το αφήγημα περί «δεξιόστροφου ΠαΣοΚ» και «πιθανού εταίρου της ΝΔ» με επιχειρήματα προγενέστερης περιόδου που δεν έχουν πλέον στέρεο πολιτικό υπέδαφος.

«Τα προηγούμενα χρόνια αυτή η ρητορική έπειθε. Τώρα πρέπει να πούμε κάτι άλλο. Οι συνθήκες είναι διαφορετικές» εξηγούσε μιλώντας στο «Βήμα» κεντρικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ και ένα από τα πρόσωπα που θέλει να υπάρξει, αν όχι κοινή πορεία με το ΠαΣοΚ, τουλάχιστον ώσμωση και κάποιες κοινές πρωτοβουλίες, έστω και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, έναντι της κυβέρνησης.

Προ ημερών ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παππάς δήλωσε ότι το ΠαΣοΚ «δεξιοφέρνει». Προκειμένου να υποστηρίξει τη συγκεκριμένη θέση ανέφερε πως βρίσκεται σε τροχιά σύγκλισης με τη ΝΔ τόσο στο ζήτημα του δημογραφικού όσο και για τη συνταγματική αναθεώρηση. Η δήλωση αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της Κουμουνδούρου να παρουσιάσει το ΠαΣοΚ ως μελλοντικό σύμμαχο της ΝΔ, και με αυτή την τακτική θα πορευθεί.

Διαφορετικές οπτικές

Παράλληλα όμως δείχνει πως στην Κουμουνδούρου υπάρχουν διαφορετικές οπτικές για το πώς πρέπει να κινούνται έναντι των ψηφοφόρων του λεγόμενου προοδευτικού χώρου. Στην περίπτωση του θανάτου του Κ. Σημίτη αναδείχθηκαν δύο κόσμοι, δύο ΣΥΡΙΖΑ: ο ΣΥΡΙΖΑ του Σωκράτη Φάμελλου και της νέας πλειοψηφίας και ο ΣΥΡΙΖΑ του Παύλου Πολάκη και των υποστηρικτών του.

Ο Σ. Φάμελλος έκανε μια ισορροπημένη δήλωση που δεν άρεσε στον κ. Πολάκη και στο Διαδίκτυο έγινε κυριολεκτικά χαμός από αρνητικά σχόλια προερχόμενα από τους σκληρούς του ΣΥΡΙΖΑ που δεν ήθελαν με τίποτα να υπάρξει έστω και ήπια αντίδραση για τον εκλιπόντα πρώην πρωθυπουργό Σημίτη. Ούτε η παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος έκανε μια αρκετά θεσμική δήλωση, άρεσε σε αρκετούς εντός του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι εκδήλωσαν την προτίμησή τους για την «κόκκινη κάρτα» του Π. Πολάκη και τα λεγόμενα του πρώην υπουργού Χριστόφορου Βερναρδάκη.

Ο Βερναρδάκης, νυν υποστηρικτής του Π. Πολάκη και άλλοτε στενός συνεργάτης του Αλ. Τσίπρα, κατηγόρησε τους συντρόφους του για δημόσιες σχέσεις χωρίς γνώση και ιστορική αντίληψη. Τι ενόχλησε το… «άλλο μπλοκ του ΣΥΡΙΖΑ»; Οι αναφορές ότι ο Κ. Σημίτης «άφησε ισχυρό αποτύπωμα», «έλαβε κρίσιμες αποφάσεις που καθόρισαν την πορεία της σύγχρονης Ελλάδας» και ότι «η κρίση του έργου του ανήκει στην Ιστορία».

Αυτή η σύγκρουση που αναδείχθηκε με αφορμή τον θάνατο Σημίτη έδειξε και πώς θα κινηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε μια σειρά θεμάτων υπαρξιακών και ιδεολογικών στον δρόμο για το συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί την άνοιξη. Η σημερινή πλειοψηφία ωστόσο κλείνει τα αφτιά της σε αυτές τις επικρίσεις και θεωρεί πως πρέπει να πορευθεί με μεγαλύτερη μετριοπάθεια και σύνεση σε σχέση με το παρελθόν. Γι’ αυτό και στην εξόδιο ακολουθία στη Μητρόπολη Αθηνών για τον Κ. Σημίτη ο ΣΥΡΙΖΑ είχε, με απόφαση του προέδρου του, ισχυρή εκπροσώπηση, θέλοντας να στείλει μηνύματα.

Η επιλογή προσώπου

Το άλλο πεδίο στο οποίο δοκιμάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ είναι για το πρόσωπο που πρέπει να προταθεί για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Και εκεί υπάρχει μεγάλη εσωτερική σύγκρουση, ενώ η ηγετική ομάδα του κόμματος επιθυμεί κοινό βηματισμό με το ΠαΣοΚ, κάτι που δεν υπάρχει στον ορίζοντα.

Κοινές εμφανίσεις ακόμα και σε θεσμικό πλαίσιο, αλλά πάντως περισσότερο απενοχοποιημένα σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα, πραγματοποιούν πλέον όλο και συχνότερα στελέχη του ΠαΣοΚ και του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, την ώρα που η Κουμουνδούρου επιμένει σταθερά σε κοινό βηματισμό για την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Προς αυτή την κατεύθυνση, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», έχουν προχωρήσει οι συζητήσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ να προταθεί την επόμενη εβδομάδα, αφού συνεδριάσει η Πολιτική Γραμματεία, ως υποψήφιος/α Πρόεδρος πρόσωπο που θα προέρχεται από το ΠαΣοΚ.

Η επιδίωξη είναι να συσπειρωθούν γύρω από αυτό το πρόσωπο ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠαΣοΚ και να μην μπορεί να πει Οχι η Νέα Αριστερά έπειτα από το «κάψιμο» της δικής της πρότασης για τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ Χρήστο Ράμμο. Σε μια τέτοια περίπτωση όμως θα υπάρξει, όπως πληροφορείται «Το Βήμα», «αντάρτικο» από τον Π. Πολάκη και τους υποστηρικτές του, με ό,τι συνέπειες θα έχει αυτό για τις εύθραυστες εσωτερικές ισορροπίες.

Προσέγγιση μέσω Δούκα

Η ηγετική ομάδα πάντως είναι αποφασισμένη να συνεχίσει την τακτική προσέγγισης και ενδεχόμενης συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα με το ΠαΣοΚ. Αυτό φάνηκε ήδη με την επιλογή του Σ. Φάμελλου να επισκεφθεί τον Χάρη Δούκα, έχοντας δίπλα του το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ και επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Ανοικτή Πόλη» Κώστα Ζαχαριάδη, με τον οποίο ο δήμαρχος Αθηναίων διατηρεί στενή σχέση από την προεκλογική περίοδο.

Ακολούθησαν δηλώσεις για το πόσο πετυχημένη ήταν η «συνταγή» συνεργασίας των δύο κομμάτων στον Δήμο Αθηναίων και ότι το παράδειγμα αυτό θα πρέπει να αποτελέσει «πιλότο» για ευρύτερες συνεργασίες.

Προς το παρόν τα καλέσματα αυτά δεν βρίσκουν ανταπόκριση στο ΠαΣοΚ, καθώς ο ζωτικός χώρος του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς διεκδικείται επίμονα από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Επίσης, δεν υπάρχει δυνατότητα διαλόγου γιατί το ΠαΣοΚ βρίσκεται σε τροχιά ανόδου και δεν έχει λόγο να συμπράξει με έναν, μέχρι πρότινος, αντίπαλό του, ο οποίος καθηλώθηκε από τα εσωτερικά του προβλήματα.

Παρότι υπάρχει αυτό το κλίμα, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠαΣοΚ συνυπάρχουν όλο και συχνότερα σε εκδηλώσεις. Παραδείγματος χάριν, την ερχόμενη Παρασκευή θα βρεθούν σε κοινή εκδήλωση για τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης ο Παύλος Γερουλάνος και ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Φαραντούρης, ενώ θα παρουσιαστεί και σχετική μελέτη από το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, δημιούργημα του Γιάννη Δραγασάκη.