To 1986 o «Guardian» έκανε µια πολύ έξυπνη διαφήµιση. «Points of View» λεγόταν. Πρωταγωνιστής ένας skinhead τον οποίο ο θεατής αρχικά βλέπει να τρέχει προς άγνωστη κατεύθυνση. Στην επόµενη σκηνή, µοιάζει να παλεύει για να πάρει από τα χέρια καλοντυµένου κυρίου τον χαρτοφύλακά του. Και στο τέλος, όταν πια αποκαλύπτεται η µεγάλη εικόνα, συνειδητοποιούµε πως τόση ώρα ο ήρωάς µας προσπαθούσε να σώσει τον κοστουµαρισµένο κύριο από µια παλέτα φορτωµένη µε τούβλα που χωρίς την παρέµβασή του θα τον καταπλάκωνε.
Είναι παραπάνω από βέβαιο πως από όσους το είδαν κάποιοι επέλεξαν να μείνουν στην εκδοχή του εγκλήματος, άλλοι σε εκείνη της ηρωικής διάσωσης και υπάρχουν και κάποιοι που μπορεί απλώς να ενδιαφέρθηκαν για το ξυρισμένο κεφάλι και την εμφάνιση του πρωταγωνιστή.
Η διαφήμιση συνοδευόταν από το μήνυμα: «Κάθε γεγονός, ιδωμένο από μια οπτική γωνία δίνει μια εντύπωση. Από μια άλλη οπτική γωνία δίνει μια αρκετά διαφορετική εντύπωση. Μόνο όταν δεις ολόκληρη την εικόνα μπορείς να καταλάβεις πλήρως τι συμβαίνει». Εκείνο που δεν έλεγε βέβαια είναι πως χρειάζεται να έχει κανείς και τη βούληση να δει ολόκληρη την εικόνα. Πρέπει δηλαδή να σε ενδιαφέρει η πραγματικότητα για να την αναζητήσεις.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την ιστορία της πολυσυζητημένης σαγιονάρας. Κάποιοι επέλεξαν βολικά να μείνουν σε ένα καρέ και να στήσουν το καταγγελτικό αφήγημα που βολεύει τα γούστα ή τις εμμονές τους. Αλλοι, ακόμη και όταν η μεγάλη εικόνα επέβαλε την πραγματικότητά της με κρότο, συνέχισαν να ψάχνουν βάση για να μη χρειαστεί να πουν αυτό το τόσο απλό και λυτρωτικό «έκανα λάθος». Ο καθένας έχει δικαίωμα να λέει ό,τι θέλει. Ακόμη, ας πούμε, και πως οι κηπουροί στο Προεδρικό οφείλουν να σκάβουν με φράκο. Γούστο τους και καπέλο τους.
Και πέραν της σαγιονάρας όμως… Στη γιορτή για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας συνολικά: Πόσοι στάθηκαν στο μήνυμα συμπερίληψης που για άλλη μια χρονιά εξέπεμψε η λίστα των προσκεκλημένων; Πόσοι στάθηκαν στις παρουσίες της Αδας Σταματάτου και του Γιάννη ή των γονιών του Αλκη Καμπανού για παράδειγμα; Οποιος ψάχνει να καταγγείλει, θα επιλέξει την οπτική γωνία που θα του το επιτρέψει. Αν σε ενδιαφέρει να καταγγείλεις την ευτέλεια, θα περιορίσεις τόσο τη ματιά σου ώστε να δει μόνο τα «κουμπαροχτενίσματα» και τα ρούχα όσων τα επέλεξαν ακριβώς για να συζητηθούν.
Εκεί που ο ένας βλέπει συμπερίληψη και πρόοδο, ο άλλος βλέπει μπουζούκια και ασεβείς «σαγιοναρίστας». Points of View.
