Πολύ διαφορετικός από ό,τι είχε αρχικώς προγραμματιστεί ήταν ο σχεδιασμός του Πρωθυπουργού για την εφετινή ΔΕΘ. Υπό την πίεση των πολλαπλών καταστροφών από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες, αλλά και με νωπές τις μνήμες από άλλα τραγικά περιστατικά, όπως οι δολοφονίες πολιτών στη Νέα Φιλαδέλφεια και στο λιμάνι του Πειραιά, οι επιδιώξεις του Κυριάκου Μητσοτάκη προσέλαβαν άλλα χαρακτηριστικά.

Η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων άλλαξε δραματικά και μαζί με αυτήν οι εξαγγελίες, οι οποίες μελετούνταν και αναπροσαρμόζονταν με βάση τη συγκυρία έως και την τελευταία στιγμή.

Απαντήσεις και ανάταξη

Σύμφωνα με τα όσα μεταφέρονταν από το Μέγαρο Μαξίμου, έως και λίγες ώρες προτού ο Πρωθυπουργός εμφανιστεί στο Βελλίδειο το Σάββατο, οι βασικές προτεραιότητες γύρω από τις οποίες θα περιστρεφόταν η εξ αναβολής ομιλία του ήταν: α) Οι άμεσες, πειστικές και ρεαλιστικές απαντήσεις στη συγκυρία και στις απαιτήσεις της και β) Η πολιτική ανάταξη της ίδιας της κυβέρνησης, με έμφαση στην αποτελεσματικότητα και στην έμπρακτη εφαρμογή ενός σχεδίου το οποίο δεν περιορίζεται πλέον στον φιλόδοξο και αόριστο «πολυδιάστατο εκσυγχρονισμό», αλλά πρωτίστως αφορά τη διασφάλιση της λειτουργίας του κράτους και των δομών του.

Eκτός νέων συγκλονιστικών και δυσάρεστων απροόπτων, αποφάσεις για πρόσωπα και αναδιατάξεις μετατίθενται για το διάστημα μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, εν αναμονή και του αποτελέσματός τους

Κλίμα απογοήτευσης

Οι νέες συνθήκες και οι πολλαπλές προκλήσεις αποτυπώθηκαν λίγες ώρες πριν από την ομιλία του Πρωθυπουργού και στις πρώτες μετρήσεις μετά τις επώδυνες για τη χώρα και την κυβέρνηση διαπιστώσεις του καλοκαιριού. Οπως φάνηκε μεταξύ των άλλων στη δημοσκόπηση της Metron Analysis, η οποία μεταδόθηκε την Πέμπτη (Mega), ένα συντριπτκό ποσοστό πολιτών (66%) θεωρεί ότι η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση. Το εύρημα είναι συμβατό με τη διάχυτη αίσθηση των τελευταίων εβδομάδων, σύμφωνα με την οποία μεταξύ των πολιτών, ακόμη και εκείνων που ψήφισαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη στις πρόσφατες εκλογές, αρχίζει και κυριαρχεί η απογοήτευση, ενώ οι προεκλογικές προσδοκίες έχουν στην καλύτερη περίπτωση μετριαστεί.

Το συγκεκριμένο στοιχείο αναγνωρίζεται και από καθημερινούς συνομιλητές του Πρωθυπουργού και στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου. Οπως σημείωναν λίγες μέρες προτού ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανεβεί στο βήμα της ΔΕΘ: «Προεκλογικά είχαμε να αντιμετωπίσουμε τα ψεύδη του ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα έχουμε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα και είμαστε μόνοι απέναντί της».

Οι άμεσες παρεμβάσεις

Κατά πληροφορίες, από αυτή την αντίληψη διακατέχεται και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός και βάσει αυτής προετοίμαζε την ομιλία  του Σαββάτου, αλλά, κυρίως, οργανώνει τις επόμενες κινήσεις του, με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.

Κατά τα όσα αναμενόταν να περιγράψει, απαντήσεις άμεσου και επείγοντος χαρακτήρα δόθηκαν σε κάποια συγκεκριμένα πεδία. Μεταξύ αυτών:

  • Η αποκατάσταση των ζημιών στη Θεσσαλία και η επανεξέταση των υποδομών σε όλη τη χώρα. Μεταξύ των όσων αναμενόταν να ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός το Σάββατο ήταν και η δημιουργία ενός πρότυπου φορέα διαχείρισης καθώς και η μεταφορά της αρμοδιότητας για την εκπόνηση και εκτέλεση αντιπλημμυρικών έργων και υποδομών από τις περιφέρειες στο υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος.
  • Η αποκατάσταση των καταστροφών από τις πυρκαγιές στον Εβρο και η διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου και μηχανισμού πυροπροστασίας και υποδομών πυρόσβεσης.
  • Η ριζική αναδιάρθρωση της Πολιτικής Προστασίας, όπου εμμέσως αναγνωρίζεται ότι όσα έγιναν την προηγούμενη τριετία ήταν ανεπαρκή και πάντως αναποτελεσματικά. Αναμενόταν να ανακοινωθεί ο αναβαθμισμένος ρόλος και η συμμετοχή του Στρατού, βάσει αυστηρών πρωτοκόλλων και υπό την εποπτεία και τον συντονισμό του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
  • Επί μέρους μέτρα, όπως η υποχρεωτική ασφάλιση προϊόντων και παραγωγικών δομών των μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων.
  • Η κινητοποίηση εθνικών και κοινοτικών πόρων. Η σχετική διαδικασία έχει ήδη ενεργοποιηθεί, αναμένεται όμως ότι στην πορεία ενδέχεται να υπάρξουν πολλαπλά προβλήματα και ενδεχόμενες περιπλοκές, για έναν βασικό λόγο: Οτι παραμένει άγνωστο το ακριβές μέγεθος της ζημιάς και τα συγκεκριμένα έργα τα οποία θα απαιτηθούν (συνεπώς και το ακριβές κόστος τους) ώστε να κατευθυνθούν σε αυτά τα ανάλογα κονδύλια.
  • Παρεμβάσεις στο πεδίο της ασφάλειας. Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, επρόκειτο να ανακοινωθεί η επιστροφή στην υπηρεσία (και στους δρόμους) περίπου 2.500 αστυνομικών που σήμερα απασχολούνται για τη φύλαξη ιδιωτών (επιχειρηματιών και άλλων), ακόμα και ο περιορισμός της ίδιας της προσωπικής ασφάλειας του Πρωθυπουργού κατά 50% ως μια συμβολική κίνηση.
  • Η αποτελεσματικότερη ενεργοποίηση της τροχαίας, με αυστηρότερες καθημερινές παρεμβάσεις.

«Γκάζι» μετά τη Νέα Υόρκη

Σε ό,τι αφορά το πολιτικό σκέλος των εξαγγελιών του, ο Πρωθυπουργός μελετούσε, σύμφωνα με πληροφορίες, την εμφατική διατύπωση ενός μηνύματος αφύπνισης της κυβέρνησης από τον λήθαργο της μετεκλογικής ευφορίας και την εντατικοποίηση των μεταρρυθμίσεων σε όλα τα πεδία.

Υπό αυτό το πρίσμα, συνεργάτες του διέψευδαν τη διακινούμενη (και από την ίδια την κυβέρνηση) φημολογία ότι επίκειται ανασχηματισμός, δίχως ωστόσο να αποκλείουν «διορθωτικές κινήσεις» και πάντως ανέφεραν ότι είναι μάλλον νωρίς να αρχίσει το «rotation». Με βάση αυτά πιθανολογείται ότι εκτός νέων συγκλονιστικών και δυσάρεστων απροόπτων, αποφάσεις για πρόσωπα και αναδιατάξεις μετατίθενται για το διάστημα μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, εν αναμονή και του αποτελέσματός τους.

Ο άμεσος χαρακτήρας των όσων παρεμβάσεων προτάσσονται αυτή τη στιγμή από τον Κυριάκο Μητσοτάκη αναμένεται πάντως να παρουσιαστεί στην επικείμενη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου αμέσως μετά την επιστροφή του από τη Νέα Υόρκη και τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, στο τέλος της εβδομάδας.

Αγωνία για το τσουνάμι ακρίβειας

Οσο θα εκκρεμεί η υλοποίηση της εκ των συνθηκών τροποποιημένης κυβερνητικής ατζέντας, η αγωνία του Μεγάρου Μαξίμου και του οικονομικού επιτελείου στρέφεται σε ένα άλλο πεδίο, το οποίο θεωρείται ότι μπορεί να καθορίσει εξελίξεις, αλλά και την πολιτική ατμόσφαιρα, στο αμέσως προσεχές διάστημα. Είναι η ακρίβεια, η οποία προϋπήρχε μεν, διαφαίνεται όμως με βεβαιότητα ότι θα επιδεινωθεί στους αμέσως επόμενους, χειμερινούς μήνες.

Οι ήδη αισθητές, ιλιγγιώδεις ανατιμήσεις σε προϊόντα πρώτης ανάγκης λόγω της κατακλυσμιαίας κρίσης η οποία εκδηλώνεται στον πρωτογενή τομέα, σε συνδυασμό με τις συνεχόμενες αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων για κίνηση και θέρμανση εν όψει του χειμώνα, συνθέτουν έναν δυσεπίλυτο γρίφο για την κυβέρνηση.

Το πρόβλημα διαφαίνεται ότι μπορεί να προσλάβει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις, δεδομένου ότι οι νέες προτεραιότητες έχουν αλλάξει τις εσωτερικές δημοσιονομικές ισορροπίες και περιορίζουν δραματικά τα περιθώρια, είτε για επέκταση του μέτρου του Market Pass, όπως μέχρι πρότινος σχεδιαζόταν, είτε για επιδοτήσεις στην αγορά του πετρελαίου θέρμανσης.