Ο νεολογισμός «μονιμο-κρίση» (permacrisis) αναδείχθηκε πρόσφατα σε λέξη της χρονιάς. Ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς, και τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε κατάσταση συνεχούς αστάθειας και κρίσης. Το κλίμα αυτό επηρεάζει ιδιαίτερα τις νέες γενιές γιατί:
• μεγαλώνουν και διαμορφώνουν τη συνείδησή τους και τις παραμέτρους της κοινωνικοποίησής τους μέσα σε ένα κατακερματισμένο περιβάλλον αξιών, αλλά και γιατί
• στερούνται σταθερών παραμέτρων που θα τους βοηθούσαν στον επαγγελματικό τους προσανατολισμό και κατ’ επέκταση στην ανεξαρτησία από την οικογενειακή στέγη. Σύμφωνα με στοιχεία πρόσφατης έρευνας της Metron Analysis, μόλις ένας στους τέσσερις (24%) νέους ηλικίας 18-30 ετών είναι οικονομικά ανεξάρτητος. Οι υπόλοιποι στηρίζονται οικονομικά στην οικογένειά τους, είτε σε μόνιμη βάση (37%) είτε περιστασιακά (39%). Εύλογα λοιπόν διαμορφώνεται ένα ισχυρό αίτημα προς το πολιτικό σύστημα. Να δει μέσα στις νέες συνθήκες τις ανάγκες των νέων ανθρώπων και να διαμορφώσει κατάλληλες πολιτικές που να απαντούν σε αυτές.
Ομως οι πολιτικές που σχεδιάζονται για τις νέες γενιές είναι είτε αναποτελεσματικές είτε ελάχιστης επιδραστικότητας και συνήθως εξαντλούνται σε αποσπασματικές ή επιδοματικές παρεμβάσεις που περισσότερο λειτουργούν ως παυσίπονα παρά ως ικανές να χαρακτηριστούν δομικές. Για αυτή την αποτυχία, μια παράμετρος που δεν πρέπει να υποτιμάται είναι οι διαγενεακές αντιθέσεις. Οι μεγαλύτερες γενιές, παρά την κρίση, έχουν κατοχυρώσει κάποια δικαιώματα σε έναν προηγούμενο κύκλο ζωής (κυρίως συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά δικαιώματα) που δεν θέλουν να απολέσουν πλήρως. Υπερασπίζονται έτσι τη θέση τους διεκδικώντας τη διατήρηση ή και τη διεύρυνση αυτών των δικαιωμάτων. Δεν είναι τυχαίο ότι νιώθουν περισσότερο ασφαλείς από τους νέους παρά το προχωρημένο της ηλικίας τους.
Διαβάστε επίσης:
- Η πρώτη μου ψήφος – Του Αλέξη Σταμάτη
Ομως υπάρχει και μια άλλη παράμετρος που ίσως θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας, και αυτή είναι η ίδια η ταχύτητα των αλλαγών που τείνουν να καταστούν ανεξέλεγκτες από την ανθρώπινη βούληση να τις ελέγξει. Φανταστείτε ότι ένα παιδί που γεννιέται σήμερα το 2050 θα είναι μόλις 27 ετών και κατά πάσα πιθανότητα θα ζει ακόμη το 2100 με βάση τους πίνακες επιβίωσης Πώς λοιπόν να σχεδιάσει κανείς πολιτικές για τους πολίτες που θα προλάβουν τον 22ο αιώνα; Πώς μπορεί να πει κανείς ποιες δεξιότητες θα απαιτούνται για τις νέες και τους νέους του 2050, και πολύ περισσότερο του 2100; Και, πολύ περισσότερο, πώς να πειστούν οι νέες γενιές και να εμπιστευθούν κυβερνήσεις που προκύπτουν από την τετραετή εναλλαγή που επιβάλλει ο εκλογικός κύκλος, ότι μπορούν να σκεφτούν και να σχεδιάσουν με επάρκεια το μέλλον τους;
Μήπως ένα πρώτο βήμα θα ήταν η θέσπιση ενός Εθνικού Συμβουλίου Δικαιωμάτων των Νέων που θα είχε βαρύνουσα θέση και κύρος να ασχολείται με τα θέματα αυτά;
Ο κ. Στράτος Φαναράς είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Metron Analysis SA.
