Νέα δεδομένα στην κρίση της Μέσης Ανατολής δημιουργεί η ανακοίνωση του Ισραήλ ότι σκότωσε τον αρχηγό της φιλοϊρανικής οργάνωσης Χεζμπολάχ, σεΐχη Χασάν Νασράλα, με τον βομβαρδισμό του αρχηγείου του την Παρασκευή στη Βηρυτό. Επί τρεις δεκαετίες στο τιμόνι της σιιτικής οργάνωσης μετά τη δολοφονία του προκατόχου του Αμπάς Μουσαβί, πάλι από τους Ισραηλινούς, το 1992, ο Νασράλα δρούσε σε συντονισμό με το καθεστώς της Τεχεράνης, αποτελώντας μεγάλο αγκάθι στο πλευρό του εβραϊκού κράτους.
Το πέρασμα του Νασράλα στο πάνθεον των «μαρτύρων της αντίστασης» θα μπορούσε να συμβάλει στην αναβολή μιας ισραηλινής χερσαίας εισβολής στον Λίβανο, εφόσον ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου θεωρήσει ότι πέτυχε έναν από τους βασικούς στόχους στον πόλεμο εναντίον της Χεζμπολάχ. Η οργάνωση έχει αποδείξει ότι μπορεί να αποκαθιστά γρήγορα τις απώλειες ηγετικών στελεχών, όμως στην παρούσα στιγμή φαίνεται πως έχουν βγει εκτός μάχης πολλοί ανώτεροι διοικητές, ενώ θα χρειαστεί επίσης χρόνος για να βρεθεί ένας ηγέτης ανάλογης ακτινοβολίας στο εσωτερικό της οργάνωσης και στους ακολούθους της στο εξωτερικό. Εκτός από τις εσωτερικές διαβουλεύσεις εν μέσω πολέμου και σφοδρών βομβαρδισμών, θα απαιτηθεί το «πράσινο φως» της Τεχεράνης, κατά συνέπεια το πρόσωπο που θα επιλεγεί ως διάδοχος του Νασράλα θα αντανακλά τις επιλογές και τις κατευθύνσεις του ισλαμικού καθεστώτος του Ιράν για την επόμενη μέρα.
Χερσαία εισβολή 34 ημερών
«Μετά από 34 ημέρες πολέμου με χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, οι σημαίες της Χεζμπολάχ κυματίζουν δίπλα στα σύνορα με το Ισραήλ». Με αυτή την αποφώνηση από τη μεθοριακή πόλη Μετούλα ολοκλήρωσα τη δημοσιογραφική αποστολή του MEGA το καλοκαίρι του 2006 στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο. Ο Νότιος Λίβανος και ένα μέρος της Βηρυτού είχε ερειπωθεί, όμως η φιλοϊρανική οργάνωση είχε αποκρούσει τη χερσαία επίθεση του Ισραήλ καθώς οι μαχητές της «ξεφύτρωναν» διαρκώς μέσα από ερειπωμένα χωριά που υποτίθεται ότι είχαν καταληφθεί. Το γόητρο της Χεζμπολάχ ανέβηκε στα ύψη, ενώ οι δυνάμεις της παρέμειναν στην περιοχή αψηφώντας το ψήφισμα 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που αποτέλεσε τη βάση για την εκεχειρία και προέβλεπε την αποχώρησή τους πάνω από το φυσικό όριο του ποταμού Λιτάνι, ο οποίος ρέει περίπου 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα.
Δεκαοκτώ χρόνια μετά το ματωμένο καλοκαίρι του 2006 η ισραηλινή αεροπορία σφυροκοπά πάλι τη Χεζμπολάχ στον Νότο και βομβαρδίζει το προπύργιό της στις νότιες συνοικίες της Βηρυτού προλειαίνοντας το έδαφος για μια νέα εισβολή. Λίγο νωρίτερα, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε περιγράψει τον διεθνή οργανισμό ως έναν «οίκο του σκότους» γεμάτο αντισημίτες, ενώ τόνισε πως δεν θα διστάσει να πλήξει και το Ιράν εάν αυτό επιτεθεί στη χώρα του.
Στο στόχαστρο το Τελ Αβίβ
Από την άλλη πλευρά, παρότι υπέστη βαριά πλήγματα στις τάξεις της, πρώτα με τις εκρήξεις των παγιδευμένων βομβητών στα χέρια χιλιάδων μελών της (που ακρωτηριάστηκαν ή έχασαν την όρασή τους) πριν από δύο εβδομάδες, κατόπιν με τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, η Χεζμπολάχ διαθέτει δεκάδες χιλιάδες μαχητές και ένα υπόγειο δίκτυο οχυρώσεων από όπου εκτοξεύει καθημερινά εκατοντάδες πυραύλους εναντίον του Ισραήλ, εναντίον πόλεων και στρατιωτικών βάσεων. Επιχείρησε μάλιστα να πλήξει το Τελ Αβίβ με πύραυλο μεγάλου βεληνεκούς, ο οποίος καταρρίφθηκε από την ισραηλινή αεράμυνα. Σε ό,τι αφορά τα αποτελέσματα των πυραυλικών επιθέσεων μέσα στο Ισραήλ, θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν ότι επικρατεί καθεστώς στρατιωτικής λογοκρισίας (στρατιωτικές και βιομηχανικές μονάδες είναι «κλειστές στρατιωτικές ζώνες»). Ανάλογη είναι η κατάσταση στις περιοχές που ελέγχει η Χεζμπολάχ, η οποία έχει κάθε λόγο να μεγιστοποιεί τις απώλειες των αμάχων.
Εκτοπισμένοι και στις δύο χώρες
Εκείνο που αναμφισβήτητα μεγαλώνει, παράλληλα με τις ανθρώπινες απώλειες, είναι το κύμα των εκτοπισμένων. Στους 100.000 πρόσφυγες από την αρχή του πολέμου πριν από έναν χρόνο προστέθηκαν τουλάχιστον άλλοι τόσοι μετά τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς της περασμένης εβδομάδας στον Λίβανο. Στο Ισραήλ 60.000-70.000 πολίτες περιμένουν από την κυβέρνηση Νετανιάχου να τους προσφέρει «ασφάλεια» για να επιστρέψουν στα σπίτια τους στον Βορρά.
Η «ασφάλεια στον Βορρά» που πρόσθεσε ο ισραηλινός πρωθυπουργός στους στόχους του πολέμου λίγες ημέρες πριν από τις εκρήξεις των βομβητών μάλλον αποτελεί απατηλό όνειρο. Ακόμα και αν ο ισραηλινός στρατός φτάσει στον ποταμό Λιτάνι, η Χεζμπολάχ θα είναι πάλι σε θέση να εκτοξεύει πυραύλους κατά του Βόρειου Ισραήλ και βέβαια στη γραμμή του μετώπου (πιθανώς λιγότερους, αλλά ικανούς να διαψεύδουν τα επιχειρήματα του Νετανιάχου και να παρατείνουν τη σύγκρουση). Πρωταρχικός στόχος είναι πλέον οι γραμμές ανεφοδιασμού της οργάνωσης μέσω Συρίας, ανήγγειλε ήδη ο αρχηγός της ισραηλινής αεροπορίας.
Το διεθνές σχέδιο για παύση πυρός
Αναγνωρίζοντας το αδιέξοδο και τους κινδύνους γενίκευσης του πολέμου στη Μέση Ανατολή από ενδεχόμενη άμεση εμπλοκή του Ιράν, οι ΗΠΑ και η Γαλλία ανέλαβαν μεσολαβητική πρωτοβουλία την οποία στήριξαν η ΕΕ, η Βρετανία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ. Το σχέδιο προβλέπει μια προσωρινή παύση πυρός στο βόρειο μέτωπο για τρεις εβδομάδες, στη διάρκεια των οποίων θα γίνουν εντατικές διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων και τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, καθώς και για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στον Νότιο Λίβανο με συμφωνία μεταξύ των κυβερνήσεων του Τελ Αβίβ και της Βηρυτού. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η Χεζμπολάχ θα έπαυε προσωρινά πυρ πριν αποχωρήσει ο ισραηλινός στρατός από τη Γάζα, δηλαδή η οργάνωση θα έκανε ένα βήμα πίσω από τον διακηρυγμένο στόχο της και το Ισραήλ δεν θα εισέβαλλε στον Λίβανο.
Σε δύο βάρκες ο Νετανιάχου
Ομως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου τόνισε ότι η στρατιωτική πίεση θα συνεχιστεί «με πλήρη ισχύ» μέχρι να επιτευχθούν οι στόχοι του Ισραήλ, προκαλώντας την οργή του Λευκού Οίκου, που αναφέρει ότι πριν προχωρήσει στην ανακοίνωση του σχεδίου είχε εξασφαλίσει τη συναίνεση του ισραηλινού πρωθυπουργού. Το μπρος-πίσω του Νετανιάχου αποδίδεται στις πιέσεις των ακροδεξιών εταίρων του, ενδέχεται όμως να αποτελεί μέρος της δικής του στρατηγικής. Δυτικός διπλωμάτης δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η συμπεριφορά του Νετανιάχου στο θέμα του Λιβάνου είναι μια προέκταση των χειρισμών του στις διαπραγματεύσεις για τους ισραηλινούς ομήρους της Χαμάς στη Γάζα, όταν κατ’ ιδίαν συμφωνούσε να δείξει «ευελιξία» και αμέσως μετά έκανε δημόσιες δηλώσεις στην αντίθετη κατεύθυνση, ικανοποιώντας μεν την πολιτική βάση του, ανατρέποντας όμως τη βάση της διαπραγμάτευσης και κατηγορώντας την άλλη πλευρά για αδιαλλαξία.
