Ο συνταγματικός ακρο-λαϊκισμός: Μια νέα ιδεολογία

Ηακροτελεύτια διάταξη του άρθρου 120 του Συντάγματος που λέει «η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία» έχει γίνει το ιερό δισκοπότηρο των τελευταίων δέκα χρόνων. Πάνω σε αυτό οικοδομήθηκε η αξίωση ατόμων και ομάδων να μην αποδέχονται συμφωνίες, δημοσιονομικές πολιτικές, τη μία ή άλλη απόφαση μιας κυβερνητικής πλειοψηφίας για τα πιο διαφορετικά ζητήματα. Αυτό που ζούμε όμως με την πανδημία και τον χώρο των αρνητών – που περιλαμβάνει όπως έχουμε πει πλείστες παραλλαγές – δείχνει ένα άλμα από τον απλό συνταγματικό λαϊκισμό στην ιδεολογία της απόσχισης, της «εναλλακτικής» έννομης τάξης, της οργάνωσης πολιτοφυλακών. Η διαρκής και εύκολη αναφορά στην αντι-συνταγματικότητα (και των μέτρων που κατά καιρούς λήφθηκαν για την πανδημία) ενίσχυσε εμφανώς ρεύματα μαχητικού ανορθολογισμού. Δάσκαλοι και καθηγητές δέχτηκαν πιέσεις, παράλογες απαιτήσεις, εξοργιστικές μηνύσεις «συνταγματικών» γονέων. Ιατροί στα νοσοκομεία έγιναν στόχος ενός συρφετού που πιστεύουν πως το κράτος δικαίου τούς επιτρέπει να υποβάλλουν σε μαρτύρια τους άλλους ατιμώρητοι ή με τις ελάχιστες, δυνατές οχλήσεις. Και δεν θα αργήσει ο καιρός να δούμε βομβιστικές ενέργειες ή άλλες πράξεις βίας από αγανακτισμένους «συνταγματικούς θεματοφύλακες».

Μια ολόκληρη στρεβλή παράδοση που δήθεν νομιμοποιεί ως δημοκρατικό το δικαίωμα μεμονωμένων ατόμων ή ομάδων να μην εφαρμόζουν βασικούς νόμους, μια ολόκληρη παράδοση που στην Ελλάδα τράφηκε από τα τραύματα των παλαιών αυταρχικών και δικτατορικών εποχών, γίνεται τώρα όπλο ενός υβριδικού νεοφασιστικού μετώπου. Ο νέος φασισμός μιλάει τη γλώσσα της παθιασμένης υπεράσπισης του «συντάγματος» απέναντι στην «εξουσία». Ενας αναρχισμός της (ακρο)δεξιάς οικοδομείται με υλικά τόσο διαφορετικά όσο ο παλαιοημερολογίτικος αγιορειτισμός, η υγιεινιστική ορθοδοξία, ο ατομικιστικός αντικρατισμός, η συνωμοσιολογική εχθροπάθεια. Και αυτός ο γαλαξίας στηρίζεται στην εύκολη και σχεδόν ρουτινιάρικη εκδοχή περί «αντισυνταγματικών εκτροπών».