Ο Ρασπούτιν, το δόγμα Πολάκη και οι χειροπέδες

Ο Ρώσος Ρασπούτιν, μάγος, αγύρτης ή δημιούργημα των περιστάσεων, επιβιώνει στη μνήμη εξαιτίας του μύθου που περιβάλλει τη ζωή και τον θάνατό του. Η δράση του Ελληνα «Ρασπούτιν», προσωνύμιο που απέδωσε η εισαγγελέας Εφετών Ελένη Ράικου σε κυβερνητικό παράγοντα, δεν έχει τίποτε το μυθικό. Εχει πυροδοτήσει όμως έναν πολιτικο-δικαστικό πόλεμο, ο οποίος βυθίζει στη σήψη το πολιτικό σύστημα της χώρας και πλήττει το κύρος της Δικαιοσύνης. Η προεξοφλημένη εδώ και μήνες προφυλάκιση του Γιάννου Παπαντωνίου, τη στιγμή που η απομάκρυνση του Νίκου Κοτζιά από την κυβέρνηση προκάλεσε μια ενδοκυβερνητική και μια ελληνοτουρκική κρίση, φανερώνει προθέσεις: νυχτερινές χειροπέδες και διαβρωτικές αποκαλύψεις για το παλαιό πολιτικό σύστημα που θα αμβλύνουν τις ευθύνες, ακόμη και τα σκάνδαλα της κυβέρνησης.

Η κυρία Ράικου αντέδρασε μέσω «κύκλων» της σε συνεχή δημοσιεύματα της εφημερίδας «Documento», τα οποία ενέπλεκαν τον γιατρό σύζυγό της με τη Novartis. Με τον έμμεσο αυτόν τρόπο αποκάλυψε ότι δέχθηκε διαρκείς παρεμβάσεις κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας της ως εισαγγελέας Εγκλημάτων Διαφθοράς, «όταν (ο «Ρασπούτιν») εκμεταλλευόμενος την πολιτική του ισχύ, με ύφος «νταβατζή»» της υπεδείκνυε πώς πρέπει να διεκπεραιώσει «συγκεκριμένες κρίσιμες υποθέσεις απαιτώντας άλλες φορές να προβεί άμεσα στην άσκηση ποινικής δίωξης» ακόμη και αν δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία, λέγοντας «άσκησέ την και ας πάνε παρακάτω να απαλλαγούν. Και σε άλλες περιπτώσεις προσώπων που ήθελε να εξυπηρετήσει απαιτούσε και πάλι επιτακτικά την εδώ και τώρα αρχειοθέτηση των εν λόγω δικογραφιών». Το περιβάλλον της κυρίας Ράικου προανήγγειλε αποκαλύψεις «που ξεπερνούν τη φαντασία του μέσου ανθρώπου».

Πάντως και αυτές οι λίγες γραμμές αρκούν για να μείνει άφωνος ο μέσος άνθρωπος, ιδίως όποιος θυμάται τις καταγγελίες της Γεωργίας Τσατάνη. Ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος που επέλεξε να απαντήσει στην κυρία Ράικου ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτρης Παπαγγελόπουλος στη Βουλή. «Οταν διευκρινιστεί ποιοι είναι αυτοί οι κύκλοι, τι καταγγέλλουν συγκεκριμένα και αν πράγματι οι κύκλοι αυτοί με την αγοραία γλώσσα εκπροσωπούν την εν λόγω κυρία, τότε να είστε βέβαιοι ότι όχι μόνο θα δοθούν οι δέουσες απαντήσεις, αλλά θα τεθούν και μερικά ενδιαφέροντα ερωτήματα, για τα οποία θα έχουν ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον οι απαντήσεις» είπε. Στη συνέχεια απείλησε ευθέως με δικαστήρια. «Δεν ξέρω αν θα υπάρξουν Ειδικά Δικαστήρια, αλλά μπορεί να υπάρξουν άλλα δικαστήρια για όσα λέγονται και γράφονται χωρίς αιδώ».

Τα ζητήματα ωστόσο έχουν ήδη τεθεί, δημοσίως και με διάφορους τρόπους. «Η κυρία Ράικου είναι μια επίλεκτη εισαγγελική λειτουργός. Οι καταγγελίες είναι πολύ σοβαρές και πρέπει να ελεγχθούν» δήλωσε ο γενικός γραμματέας της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Νίκος Σαλάτας.

Το πινγκ πονγκ των υπαινιγμών έχει προϊστορία περίπου δύο ετών. Στα μέσα Ιανουαρίου 2017 η ανακρίτρια κατά της Διαφθοράς Ηλιάνα Ζαμανίκα κατέθεσε αναφορά κατά της κυρίας Ράικου, καταλογίζοντάς της ότι παρέλειψε να της παραδώσει σημαντικά στοιχεία – συγκεκριμένα δύο ηλεκτρονικούς υπολογιστές με έγγραφα – των δικογραφιών για τον Γιάννο Παπαντωνίου και τον Θωμά Λιακουνάκο και ότι η έρευνα που έκανε ήταν υποτυπώδης.

Η κυρία Ράικου παραιτήθηκε αιφνιδιαστικά – για να μη μετατραπεί σε Ιφιγένεια, όπως έγραψε – από τη θέση της εισαγγελέως κατά της διαφθοράς στις 24 Μαρτίου, με αφορμή δημοσίευμα του «Documento» σχετικά με τις καταγγελίες Ζαμανίκα. «Οσον αφορά τον Γιάννο Παπαντωνίου, ήδη έχουν αποσταλεί επίσης από την υπηρεσία μας στη Βουλή πλήρη αντίγραφα όλων των παραπάνω δικογραφιών και μάλιστα ταυτόχρονα με την άσκηση της ποινικής δίωξης και τη διαβίβαση των σχετικών δικογραφιών στον διευθύνοντα το Πρωτοδικείο Αθηνών. Επιπλέον, εκκρεμεί απάντηση επί αιτήματός μας δικαστικής συνδρομής προς τις ελβετικές αρχές από όπου και αναμένουμε σημαντικά ευρήματα. Εκτός δε αυτού, έχει ασκηθεί από εμένα προσωπικά σε βάρος του ποινική δίωξη για παράβαση του νόμου για το πόθεν έσχες» έγραφε τότε στην επιστολή παραίτησης. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι τα έγγραφα των δικογραφιών Παπαντωνίου και Λιακουνάκου δεν είχαν αποκρυφθεί, αλλά είχαν αποσταλεί με δεύτερο κιβώτιο.

Τον Μάρτιο του 2017 η Βασιλική Θάνου ως Πρόεδρος του Αρείου Πάγου διέταξε πειθαρχική έρευνα για το σύνολο της υπόθεσης, δηλαδή για το δημοσίευμα της «Documento», την αναφορά Ζαμανίκα και όσα ανέφερε στην επιστολή της η κυρία Ράικου. Η κυρία Ζαμανίκα έκανε και άλλη αναφορά, επειδή η Ελένη Ράικου, η Ελένη Σίσκου και η Ευγενία Κυβέλου κατά τον έλεγχο «πόθεν έσχες» του Γιάννου Παπαντωνίου δεν δέσμευσαν ακίνητό του στη Σύρο και του επέτρεψαν να το πουλήσει.

Η αναφορά Ζαμανίκα ελέγχθηκε από το Πειθαρχικό Συμβούλιο και η κυρία Ράικου αθωώθηκε. Στις αρχές Οκτωβρίου 2018 ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιχάλης Καλογήρου άσκησε έφεση κατά της αθωωτικής απόφασης και την παρέπεμψε σε ανώτερο πειθαρχικό όργανο, το οποίο θα κρίνει εκ νέου τις καταγγελίες.

Κατόπιν τούτων, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον η απειλή Ράικου να αποκαλύψει για ποιες περιπτώσεις δεχόταν πιέσεις προκειμένου να ασκήσει διώξεις «και ας πάνε παρακάτω οι κατηγορούμενοι να απαλλαγούν», καθώς προαναγγέλλονται διώξεις πολιτικών και για άλλες υποθέσεις.

Ειδικά αν συνδυαστεί με την άποψη Πολάκη για τη Δικαιοσύνη και την πραγματική εξουσία. «Πρέπει να επιταχύνει η Δικαιοσύνη αυτό που κάνει» είπε ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ. «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε την ψηλή κουλτούρα» τόνισε και πρόσθεσε ότι θα πρέπει να «σπρώχνουν» περισσότερο τη Δικαιοσύνη. «Αν δεν σπάσει αυτή η ιστορία δεν παίρνουμε πραγματική εξουσία σε αυτή τη χώρα. Και ο νοών νοείτω».

Ολοι κατάλαβαν το υπονοούμενο: Αν δεν μπουν στη φυλακή αντίπαλοι του ΣΥΡΙΖΑ, εκλογές δεν κερδίζονται. Οπως ήταν αναμενόμενο, η αντιδημοκρατική λογική Πολάκη προκάλεσε σάλο, αλλά ελάχιστοι από την κυβέρνηση αντέδρασαν και ο κ. Παπαγγελόπουλος τον δικαιολόγησε. «Παρεξηγήθηκαν», είπε, οι δηλώσεις του και διερωτήθηκε «μήπως δεν εκφράζει πρόθεση πολιτικών διώξεων αλλά την αγωνία, έστω με μπρουτάλ τρόπο, για απονομή δικαιοσύνης και τιμωρία ενόχων;».

Την περασμένη Τετάρτη, ημέρα που επέλεξε ο κ. Παπαγγελόπουλος να απαντήσει στην κυρία Ράικου, συζητούνταν στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τις δηλώσεις «πόθεν έσχες». Μεταξύ των διατάξεών του υπήρχε και αυτή που προέβλεπε ότι ο υπόχρεος σε δήλωση περιουσιακής κατάστασης οφείλει να δηλώνει τα περιουσιακά στοιχεία και του εν διαστάσει συζύγου. Ο δε εν διαστάσει σύζυγος οφείλει να εγκρίνει τη δήλωση του υπόχρεου, εφαρμοζόμενης σε περίπτωση άρνησης ή αδυναμίας του ειδικής διοικητικής διαδικασίας ενώπιον του οργάνου ελέγχου τού «πόθεν έσχες».

Για τη διάταξη αυτή διατύπωσε ενστάσεις στην έκθεσή της η Επιστημονική Υπηρεσία, όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι «οι εν διαστάσει σύζυγοι παύουν να θεωρούνται στενά συνδεόμενα πρόσωπα, η δε περιουσιακή τους κατάσταση παύει να είναι κοινή» και ως εκ τούτου, για την Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής «δεν προκύπτει με σαφήνεια η ύπαρξη εύλογης σχέσης μεταξύ του επιδιωκόμενου σκοπού του Ν. 3213/2003 και του περιορισμού των συνταγματικών δικαιωμάτων των εν διαστάσει συζύγων, ως μέσου για την επίτευξη του σκοπού».

Οι νομικές ενστάσεις έφεραν στη μνήμη των βουλευτών μια πολιτική υπόθεση, την οποία η κυβέρνηση ψάχνει τρόπους να ξαναζεστάνει: «Το «πόθεν έσχες» της Μαρέβας». Το θέμα είχε προκαλέσει έντονη πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είχε συμπεριλάβει στη δήλωση περιουσιακής κατάστασης αντίστοιχη δήλωση της Μαρέβα Γκραμπόφσκι για το διάστημα 2006 – 2014, περίοδο που ήταν σε διάσταση. Την υπόθεση έκλεισε η Εισαγγελία αποφαινόμενη ότι η σύζυγος του κ. Μητσοτάκη δεν είχε υποχρέωση να καταθέσει κοινή δήλωση.

Το ζοφερό κλίμα διώξεων, σπίλωσης, προσωπικών επιθέσεων, λάσπης, το οποίο αναμένεται ότι θα ενταθεί το προσεχές διάστημα δεν είναι η έκφραση αγωνίας ενός μπρουτάλ κυβερνητικού στελέχους αλλά η στρατηγική της κυβέρνησης για αυτή την μακρά προεκλογική περίοδο. Το «δόγμα Πολάκη», όπως είπε ο Γιάννος Παπαντωνίου οδηγούμενος με χειροπέδες από το γραφείο της ανακρίτριας στο Μεταγωγών. Το οποίο επιβεβαίωσε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος: «Κάθε φορά που η Δικαιοσύνη ολοκληρώνει τις διαδικασίες για τη δικαστική διερεύνηση των υποθέσεων αποδεικνύεται σε όλο της το μέγεθος η διαφθορά, η διαπλοκή, και ο εκφυλισμός του παλιού πολιτικού συστήματος».

Η φυλάκιση του ζεύγους Παπαντωνίου προκάλεσε πολιτική ένταση. Η Νέα Δημοκρατία στην ανακοίνωσή της θύμισε ότι ο δικαστικός έλεγχος του Γιάννου Παπαντωνίου ξεκίνησε το 2012 και πρόσθεσε ότι «για να διαταχθεί προσωρινή κράτηση, προφανώς η Δικαιοσύνη έκρινε ότι υπήρχαν λόγοι που την καθιστούσαν αναγκαία». Στην Πειραιώς πιστεύουν ότι η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για να τρώσει τους αντιπάλους της, ότι θα καταφύγει ακόμα και σε πολιτικό κανιβαλισμό, αλλά εκτιμούν ότι ο κόσμος έχει αρχίσει να αποστρέφεται αυτές τις μεθόδους αντιπαράθεσης. Πάντως, δεν θα αφήσουν αναπάντητες τις πολιτικές προκλήσεις που δέχονται και προειδοποιούν ότι θα χρησιμοποιήσουν όλα τα κοινοβουλευτικά όπλα που διαθέτουν. Αυτό σημαίνει ότι «παρά τους αντιπερισπασμούς του Μεγάρου Μαξίμου», αν διαφανεί ότι η κυβέρνηση χάνει ή κινδυνεύει να χάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η ΝΔ θα μετατρέψει την ψήφο δυσπιστίας σε ψήφο εμπιστοσύνης καθώς εκτιμούν ότι η διατήρηση του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση είναι δυνατή μόνο μέσα από τη διάλυση των ΑΝΕΛ.

Το Κίνημα Αλλαγής βρέθηκε σε πραγματικά δύσκολη θέση. Παρότι είχε αποπέμψει τον πρώην υπουργό Οικονομίας από το 2007, το να βρίσκονται ενώπιον της Δικαιοσύνης δύο πανίσχυροι υπουργοί τού ΠαΣοΚ για σκάνδαλα που σχετίζονται με τα εξοπλιστικά προγράμματα είναι κάτι που δεν ξεπερνιέται με τον κατάλογο των επιτευγμάτων του ΠαΣοΚ που υπενθύμισε η Χαρ. Τρικούπη. Η ηγεσία του κόμματος ζήτησε να βγουν όλα στα φως και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι μετατρέπει τη χώρα «σε αρένα με γενικευμένη σπίλωση των πολιτικών της αντιπάλων».
Συζητήσεις προκάλεσε η ανακοίνωση του Ποταμιού, όχι τόσο για τη σκληρή γλώσσα που χρησιμοποίησε για τον Γιάννο Παπαντωνίου αλλά για την επίθεση προς τον Κώστα Σημίτη. Η Σεβαστουπόλεως αναφέρθηκε σε γενικευμένη διαφθορά της περιόδου 1996 – 2004 και επισήμανε ότι «κάποιοι οφείλουν να αναλάβουν την πολιτική ευθύνη για αυτά που σήμερα οι δικαστικές αρχές βεβαιώνουν. Τις πολιτικές απαντήσεις πρέπει επιτέλους να τις δώσουν όσοι τους διόρισαν, όσοι τους ανέχτηκαν και σιώπησαν και όσοι τους κράτησαν μέχρι τέλους στα υπουργεία τους». Στην Κεντροαριστερά όμως γνωρίζουν ότι ο Σταύρος Θεοδωράκης από την πρώτη ώρα που αναμείχθηκε στην πολιτική την ευλογία του πρώην πρωθυπουργού επιζητούσε. Τι προκάλεσε αυτή την ξαφνική μεταστροφή;

Ενώ η κυβέρνηση καταδικάζει συλλήβδην το παλαιό πολιτικό σύστημα για διαφθορά και εκφυλισμό, τηρεί σιγή για τις βαριές κατηγορίες που αντάλλαξαν οι Νίκος Κοτζιάς και Πάνος Καμμένος στο Υπουργικό Συμβούλιο. Η «Αυγή», μάλιστα, κατηγορεί τη ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ ότι διακινούν «ψεκασμένα σενάρια συνωμοσίας» για τον Σόρος, επειδή τα δύο κόμματα ζητούν εξηγήσεις για την καταγγελία Κοτζιά ότι ο κ. Καμμένος είπε ότι ο Τζορζ Σόρος χρηματοδοτεί την κυβέρνηση για να αγοράζει ξένους.

Η αφωνία του Μεγάρου Μαξίμου δεν είναι στην πραγματικότητα ανεξήγητη. Τον Ιανουάριο του 2013 ο Αλέξης Τσίπρας, ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πραγματοποίησε το πρώτο του ταξίδι στις ΗΠΑ. Καθοριστικό ρόλο στη διοργάνωση του ταξιδιού έπαιξε το Ινστιτούτο Levy, με επικεφαλής τον Δημήτρη Παπαδημητρίου, μετέπειτα υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης, και διευθύντρια του τμήματος «Οικονομία, Αγορά Εργασίας και Ισότητα» τη σύζυγό του Ράνια Αντωνοπούλου, μετέπειτα αναπληρώτρια υπουργό για την καταπολέμηση της ανεργίας. Το Ινστιτούτο Levy ανήκει στο Bard College, στο οποίο ο Τζορτζ Σόρος έχει διαθέσει μεγάλα χρηματικά ποσά. Το 2013, στο συνέδριο που διοργάνωσε το Levy στο Βερολίνο, ήταν προσκεκλημένος ο Γιώργος Σταθάκης και το 2014 συμμετείχαν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Γιάννης Δραγασάκης. Τον Φεβρουάριο του 2013 ο Ευάγγελος Βενιζέλος προκάλεσε τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή λέγοντάς του ότι δεν ξέρει πόσο θεμιτό είναι να πηγαίνει ο αρχηγός οποιουδήποτε κόμματος «σε συνέδρια χρηματοδοτημένα από διεθνείς κερδοσκόπους, όπως ο κ. Σόρος» χρησιμοποιώντας τα λόγια του κ. Τσίπρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε εκστρατεία λάσπης αλλά σημείωσε ότι ο επικεφαλής του κόμματος μίλησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Κολούμπια και ότι το Levy ήταν ανάμεσα στους χορηγούς της εκδήλωσης!