Ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Αντονι Μπλίνκεν βρέθηκε, τούτες τις ημέρες, στη γειτονιά μας, με τις επισκέψεις στην Αίγυπτο και στο Ισραήλ, όπου η κατάσταση με τους Παλαιστινίους ήταν πάλι τεταμένη. Θα ξαναβρεθεί όμως στην περιοχή μας επισκεπτόμενος την Αθήνα το διήμερο 20-21 Φεβρουαρίου, όπως ανακοινώθηκε στις 3 Φεβρουαρίου από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Στην ανακοίνωση δεν περιλαμβάνεται ημερομηνία επίσκεψης και στην Αγκυρα, κάτι που σημαίνει πως, εάν δεν ανακοινωθεί τελικά επίσκεψη και στη γειτονική χώρα, ο Μπλίνκεν θα συμπεριληφθεί στην άτυπη λίστα των αμερικανών ΥΠΕΞ που δεν επισκέπτονται συνδυαστικά Αθήνα και Αγκυρα, αλλά μόνο την Ελλάδα, όπως έκανε ο Μάικ Πομπέο.
Στην Αθήνα, ο Αντονι Μπλίνκεν, θα λάβει μέρος στον στρατηγικό διάλογο Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών για θέματα ενεργειακά (η αμερικανική Exxon Mobil ήδη έχει προχωρήσει τις έρευνες σε ελληνικές θάλασσες), καθώς και σε θέματα αμυντικά, διπλωματίας, εμπορικών συναλλαγών κ.λπ.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, όμως, επρόκειτο να έρθει στη γειτονιά μας για έναν ακόμα λόγο, για τη διάσκεψη «3+1», αλλά όμως η επίσκεψη αυτή αναβλήθηκε ίσως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Για την ιστορία οι διασκέψεις «3+1» διεξάγονται μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας, της Κύπρου και των ΗΠΑ. Ετσι, τώρα μεταφέρεται στο μέλλον η συζήτηση για τον διασυνδετήριο αγωγό EuroAfrica, που προορίζεται να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια από την Αίγυπτο μέσω της Κύπρου και στη συνέχεια στην Ελλάδα και στην Ευρώπη μέσω της Κρήτης, και το αδελφό έργο EuroAsia, που ξεκινά από το Ισραήλ και συνδέεται με την Ευρώπη μέσω της Κύπρου. Και τα δύο έργα ενσωματώνουν τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας των χωρών αυτών με αυτά της Ευρώπης.
Το ιστορικό της συμφωνίας εν μέσω απειλών
Τι είδους «συμμαχία» είναι αυτή που έχει κωδικό έναν… αριθμό, το «3+1»; Ας μεταφερθούμε επτά χρόνια πίσω, στην κυπριακή πρωτεύουσα.
Ηταν Γενάρης του 2016, στην Λευκωσία, όταν τρεις χώρες, η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Κύπρος, έβαζαν τα θεμέλια για μια ισχυρή περιφερειακή, στρατηγική συνεργασία, πρώτα στα ενεργειακά και εν συνεχεία στα αμυντικά. Η χρονιά αυτή ήταν μια δύσκολη χρονιά για την Ανατολική Μεσόγειο. Αφενός ο Ερντογάν προκαλούσε για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, για τη δημιουργία δύο ξεχωριστών κρατών στην Κύπρο, για τον εποικισμό της Αμμοχώστου και αφετέρου τα έβαλε με το Ισραήλ, τον ισχυρότερο σύμμαχο των ΗΠΑ.
Και οι τρεις χώρες είχαν ανάγκη αυτή τη «συμμαχία», όχι μόνο λόγω της κλιμάκωσης της τουρκικής επιθετικής ρητορικής αλλά και λόγω των πλούσιων κοιτασμάτων που είχαν εντοπιστεί στις ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ.
Ηταν επίσης τότε που οι ΗΠΑ διά του Πομπέο άρχισαν να προσεγγίζουν διπλωματικά την Κύπρο. Υπήρχε όμως ένα πρόβλημα. Τα ρωσικά κεφάλαια, ύποπτης προέλευσης που συσσωρεύονταν σε κυπριακές τράπεζες, ο ελλιμενισμός ρωσικών πλοίων στη Λεμεσό και τα κυπριακά χρυσά διαβατήρια που δίνονταν σε ρώσους ολιγάρχες, φίλους και συνεργάτες του Πούτιν.
Οι Ρώσοι και οι απαιτήσεις των Αμερικανών
Οι ΗΠΑ έθεσαν όρους προκειμένου να σταματήσουν όλα αυτά, ζητώντας να απομακρυνθεί η Κύπρος από τη ρωσική οικονομική επιρροή. Από τότε άλλαξαν όλα…
Το 2019 όλα ήταν πλέον έτοιµα για την κατά σειρά… 6η Σύνοδο Κορυφής των τριών χωρών, στην οποία µάλιστα πήραν µέρος για πρώτη φορά και οι ΗΠΑ, σε επίπεδο υπουργού Εξωτερικών, αναβαθμίζοντας έτσι το τριμερές µοντέλο συνεργασίας σε ένα σχήµα τύπου «3+1». Με σαφέστατη ενίσχυση του αμυντικού συντονισμού, συμπεριλαμβανομένου του στρατηγικού διαλόγου, της στρατιωτικής και αμυντικοβιομηχανικής συνεργασίας, αλλά και του πλαισίου συνεργασίας με τις ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο.
