Δεν ξέρω αν όσοι αποχωρούν από τη ζωή κλείνουν λογαριασμούς. Σίγουρα όμως δεν δίνουν λογαριασμό.
Ανήκουν πλέον στη μνήμη, και εκείνη θα τους μεταχειριστεί. Με το μέτρο και την αμεροληψία που ο καθένας δικαιούται να διεκδικεί από την κρίση της.
Προφανώς σε αυτόν τον κανόνα ανήκει και ο Σταύρος Ψυχάρης.
Ενας άνθρωπος λαϊκής προέλευσης και αυτοδημιούργητος, που μέσα από ένα παράξενο παιχνίδι της ζωής πρωταγωνίστησε σε ένα κορυφαίο δημοσιογραφικό success story και σε ένα ηχηρό εκδοτικό ναυάγιο.
Διότι ο Ψυχάρης σφράγισε με την προσωπικότητά του και τα δύο. «Το Βήμα» ήταν το δημιούργημά του, ο ΔΟΛ αποδείχθηκε η μοίρα του.
Δεν θα μπω στο κακόγουστο παιχνίδι των χειροκροτημάτων ή των αποδοκιμασιών που εξελίσσεται τα τελευταία 24ωρα κι όπου ο καθένας μιλάει τελικά όχι για τον εκλιπόντα αλλά για τον εαυτό του.
Ούτε θεός ούτε σατανάς, ο Ψυχάρης έγραψε την ιστορία του με το χέρι του και με τον τρόπο που επέλεξε. Αναμφισβήτητα όμως υπήρξε ένα σημαντικό κεφάλαιο της δημοσιογραφίας αλλά και της πολιτικής στον μισό αιώνα της Μεταπολίτευσης.
Αυτής της πορείας άλλωστε θα ήταν δύσκολο να γίνω αδέκαστος κριτής. Με έβαλε στη δημοσιογραφία, μου έμαθε πολλά, συνεργαστήκαμε 33 ολόκληρα χρόνια. Μια ζωή.
Και συμφωνήσαμε και διαφωνήσαμε. Και τσακωθήκαμε και συνεννοηθήκαμε. Και καλαμπουρίσαμε και στενοχωρηθήκαμε. Και επιτυχίες κάναμε και στραβές και πλάκες. Και κουτσομπολέψαμε γελώντας και ξενυχτήσαμε δουλεύοντας.
Κάποια στιγμή είχα την αίσθηση ότι η ζωή που έφτιαξε τον ξεπερνούσε, ήταν έξω από τα μέτρα του. Αλλά ήταν προφανής επιλογή του.
Η αλήθεια είναι επίσης ότι η ασθένεια σφράγισε τις δύο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του και τον οδήγησε σταδιακά σε μια δυσκολία επικοινωνίας. Ο κατ’ εξοχήν άνθρωπος της συζήτησης και των συσκέψεων δυσκολευόταν πια και να συζητήσει και να συσκεφθεί.
Αναμφισβήτητα ο Ψυχάρης δεν ήταν Λαμπράκης και ούτε έγινε ποτέ.
Αυτό φάνηκε ακόμη περισσότερο μετά τον θάνατο του Λαμπράκη, την ανάληψη του ΔΟΛ από τον ίδιο και την κρίση που ακολούθησε.
Η σύγκριση ίσως του στοίχισε αφού η διαδοχή ήταν ένα όνειρο ζωής αλλά δεν τον μειώνει. Οχι για λόγους εκτοπίσματος ή επιλογών. Αλλά επειδή ο Λαμπράκης ήταν αυτόνομο μέγεθος. Δύσκολα αποτελεί θεμιτό μέτρο για τον όποιο διάδοχό του.
Το βέβαιο είναι ότι οι εποχές είχαν αλλάξει, η χώρα είχε αλλάξει. Κανείς μας δεν ήταν πια ίδιος. Οι νέες καταστάσεις δεν υπάκουαν σε παλιές συνταγές.
Ο Ψυχάρης εξελίχθηκε στον «αδύναμο κρίκο» ενός όλο και πιο αμφισβητούμενου και εύθραυστου συστήματος. Το παροξυσμικό κλίμα και το υστερικό ξεχαρβάλωμα των χρόνων της κρίσης δεν επέτρεψαν μια ψύχραιμη πλοήγηση, μια αίσθηση ευθύνης, ούτε καν μια διαφορετική προσέγγιση.
Και η κατάληξη είναι γνωστή.
