ΓΡΑΦΟΥΝ: Καραούσου Μαρίνα, Μποζανίνου Τάνια, Χόνδρος Δημήτρης
Μια δικαστική υπόθεση με πολλές πτυχές διατηρεί την Εύα Καϊλή στη «δεσπόζουσα» θέση του Qatargate. Η ελληνίδα ευρωβουλευτής θα παραμείνει προφυλακισμένη στις φυλακές Χάρεν του Βελγίου για τουλάχιστον έναν μήνα, όπως αποφάσισε την Πέμπτη η βελγική Δικαιοσύνη.
Καϊλή: Την επισκέφθηκε στις φυλακές του Χάρεν ο πατέρας της
Από τους νομικούς της εκπροσώπους έγινε γνωστό πως δεν θα κατατεθεί έφεση κατά της απόφασης, την οποία οι ίδιοι χαρακτήρισαν «πολιτική». Ακόμη και αν δεν είναι τέτοια, οι πολιτικές προεκτάσεις δεν μπορούν να αγνοηθούν στις Βρυξέλλες, όπως δεν μπορούν να αγνοηθούν και στην Αθήνα.
Η Εύα Καϊλή διεγράφη από το ΠαΣοΚ και έπειτα από μια προσπάθεια της ηγεσίας του να τη χρεώσει στη ΝΔ, η Χαριλάου Τρικούπη φαίνεται αποφασισμένη να ξεπεράσει τον κάβο με τις μικρότερες δυνατές απώλειες και με το κομματικό επιτελείο να βλέπει το ποτήρι των δημοσκοπήσεων μισογεμάτο: «Στην κορύφωση της υπόθεσης χάσαμε μία μονάδα. Αυτό είναι το μέγιστο που θα μπορούσαμε να χάσουμε» σημειώνει χαρακτηριστικά ο Παναγιώτης Δουδωνής, γραμματέας πολιτικού σχεδιασμού του ΠαΣοΚ.
Μία μονάδα δεν είναι αμελητέα με βάση το μέγεθος των ποσοστών του ΠαΣοΚ, ωστόσο η απώλεια χρεώνεται στην αποσυσπείρωση. Σε κάθε περίπτωση, η βασιμότητα της εκτίμησης θα δοκιμαστεί στο κύμα δημοσκοπήσεων που θα ανιχνεύσουν τις διαθέσεις της κοινής γνώμης στις αρχές του έτους και περίπου θα συμπέσουν με την εκπνοή των τριάντα ημερών προφυλάκισης της Εύας Καϊλή.
Το Qatargate εξέπληξε πολλούς αλλά όχι και εκείνους που είχαν «καταγράψει» τις διθυραμβικές ομιλίες για το Κατάρ εν όψει του Μουντιάλ. Παράλληλα έπληξε την ΕΕ συνολικά, καθώς οι ευρωπαίοι πολίτες μπαίνουν τουλάχιστον στον πειρασμό να σκεφτούν πως τα ποσά μπορεί στην πραγματικότητα να είναι πολλαπλάσια από αυτά που βρέθηκαν στο σπίτι της Εύας Καϊλή. Η υποψία δεν είναι αβάσιμη. Τόσο οι βελγικές Αρχές όσο και η πρόεδρος της Ευρωβουλής Ρομπέρτα Μέτσολα φέρεται να θεωρούν ότι τα χρήματα που βρέθηκαν αποτελούν μόνο μέρος από όσα «διακινήθηκαν» από το Κατάρ και το Μαρόκο.
Εύα Καϊλή: Τι κρύβεται πραγματικά πίσω από την παράταση της προφυλάκισης
Μην υποτιμάτε την Ευρωβουλή
Είναι γνωστό ότι τις αποφάσεις στην ΕΕ τις παίρνει το Συμβούλιο των αρχηγών κρατών, δευτερευόντως η Επιτροπή, ενώ η Ευρωβουλή κυρίως προσπαθεί απλώς να επηρεάσει την κατεύθυνση της πολιτικής. Ομως το Qatargate αποδεικνύει ότι το Ευρωκοινοβούλιο αποτελεί στρατηγικό στόχο χωρών που επιχειρούν να «λαδώσουν» για να βελτιώσουν την εικόνα τους. Ευρωβουλευτές «ελαφρών βαρών» στη χώρα τους χρυσοπληρώθηκαν από το Κατάρ, το Μαρόκο και ίσως άλλες χώρες. Το σκάνδαλο αποδεικνύει επίσης ότι ακόμη και τα πιο ζηλευτά και καλοπληρωμένα επαγγέλματα δεν είναι υπεράνω εξαγοράς.
Επείγοντα ψηφίσματα και ομάδες φιλίας
Από το Qatargate αποδείχθηκε ακόμη ότι το Ευρωκοινοβούλιο έχει υπερβολικά πολλά ευάλωτα σημεία για να επαίρεται ότι είναι το «πιο διαφανές κοινοβούλιο στον κόσμο». Ενα από τα κυριότερα αυτά σημεία είναι τα «επείγοντα ψηφίσματα» που κατατίθενται κάθε μήνα στην Ολομέλεια για να στηλιτεύσουν μεμονωμένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως για παράδειγμα ενός πολιτικού κρατουμένου. Με το πέρασμα των χρόνων, τα ψηφίσματα αυτά της τελευταίας στιγμής μετατράπηκαν σε κείμενα τα οποία περιλαμβάνουν τα πάντα και, αν και δεν έχουν καμία νομοθετική αξία, κατατίθενται «βροχή» και εργαλειοποιούνται από ομάδες πίεσης. Τα εν λόγω ψηφίσματα προέρχονται, στην πλειονότητά τους, από ευρωβουλευτές της υποεπιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων (DROI).
Αλλο αδύναμο σημείο του Ευρωκοινοβουλίου είναι οι «ομάδες φιλίας» οι οποίες δεν πρέπει να συγχέονται με τις Αντιπροσωπείες που υπάρχουν για τις σχέσεις της Ευρωβουλής με μια χώρα ή γεωγραφική περιοχή. Η διαφορά είναι ότι οι δεύτερες ελέγχονται, ενώ οι «ομάδες φιλίας» είναι ανεπίσημες και λειτουργούν εντελώς ανεξέλεγκτα. Μπορεί να τις ιδρύσει όποιος ευρωβουλευτής επιθυμεί, συνήθως κατόπιν πίεσης από συγκεκριμένη χώρα. Η Εύα Καϊλή πάντως ήταν μέλος της Αντιπροσωπείας για την Αραβική Χερσόνησο που υποτίθεται ότι υπόκειται σε μεγαλύτερο έλεγχο. Οι «ομάδες φιλίας» δεν είναι καν γνωστό πόσες είναι.
Η σκοτεινή πλευρά των λόμπι
Εγινε ξεκάθαρο ότι το Ευρωκοινοβούλιο είναι σε μεγάλο βαθμό ευάλωτο στη χειραγώγηση από λόμπι και τρίτα κράτη και ότι ο ίδιος ο θεσμός δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει επαρκώς το ζήτημα αυτό. Στην Ουάσιγκτον τα λόμπι αποκαλούνται «K Street» από τον δρόμο όπου βρίσκονται τα περισσότερα γραφεία τους. Στις Βρυξέλλες περισσότεροι από 12.000 εγγεγραμμένοι λομπίστες, και άλλοι τόσοι που δεν φέρουν την «ιδιότητα», συναναστρέφονται με ευρωπαίους αξιωματούχους. Ακόμη πιο ξεκάθαρο έγινε ότι η ΕΕ συνολικά, όχι μόνο η Ευρωβουλή, πρέπει να κινηθεί επειγόντως και να βάλει τάξη στο λόμπινγκ.
Δύο διαφορετικές προσωπικότητες
Δύο σχετικά «άγνωστα» πρόσωπα αναδείχθηκαν στο επίκεντρο του Qatargate πέρα από τους εμπλεκόμενους ευρωβουλευτές. Από τη μια ο βέλγος δικαστής Μισέλ Κλεζ, που ερευνά την υπόθεση, και από την άλλη ο υπουργός Εργασίας του Κατάρ Αλί μπεν Σαμίκ αλ Μάρι. Ο 66χρονος Κλεζ, που πέρα από το επάγγελμά του γράφει μυθιστορήματα, αποτελεί τη φωτεινή πλευρά της ιστορίας: ταγμένος στην καταπολέμηση της διαφθοράς και των οικονομικών σκανδάλων, έχει τα προσωνύμια «Σερίφης» και «Κύριος Εκατοντάδων Εκατομμυρίων» λόγω των χρημάτων που συνέβαλε να επιστραφούν στο βελγικό κράτος. Σύμφωνα με τον ίδιο, το οικονομικό έγκλημα έχει καταστρέψει θεμελιώδεις πτυχές της κοινωνίας. «Η Δημοκρατία «την έχει βαμμένη»» δηλώνει περίλυπος.
Ο καταριανός υπουργός Εργασίας, από την άλλη, είναι εκείνος που γύριζε τα κοινοβούλια και πραγματοποιούσε τις επαφές, στο Βέλγιο και αλλού, για να αλλάξει την εικόνα του εμιράτου στον κόσμο. Ανάμεσα στα αφηγήματα που προωθούσε είναι ότι το Κατάρ ήταν στόχος μιας εκστρατείας δυσφήμισης με ρατσιστική χροιά. Και όμως ο Αλ Μάρι θεωρείται από τους «μετριοπαθείς» πολιτικούς στη χώρα του, όπου παρουσιάζεται ως μέλος της κοινωνίας των πολιτών (αντί της οικογένειας Αλ Θάνι που διοικεί και κατέχει πολλά υπουργικά πόστα). Ο Αλ Μάρι συναντήθηκε με την Εύα Καϊλή στην Ντόχα στα τέλη Οκτωβρίου.
Ο,τι λάμπει δεν είναι χρυσός
Τέλος, ένα θέμα που ανακύπτει μέσα από αυτό το σκάνδαλο είναι η ανάγκη για προσεκτικότερη επιλογή υποψήφιων ευρωβουλευτών. Μπορεί ο Νίκος Ανδρουλάκης να θορυβήθηκε από τις ομιλίες της Καϊλή που εξυμνούσαν το Κατάρ και υποβάθμιζαν τις υποκλοπές, όμως εκ του αποτελέσματος φαίνεται πως αγνοήθηκαν κάποια σημάδια. Η Καϊλή επεδείκνυε τις γνωριμίες της με επιχειρηματίες και δισεκατομμυριούχους και τον πολυτελή τρόπο ζωής της. Αυτά σε συνδυασμό με την εντυπωσιακή αύξηση της περιουσίας της τα τελευταία χρόνια μάλλον θα έπρεπε να είχαν θορυβήσει νωρίτερα το κόμμα της.
lΟ δικαστής Κλεζ δεν είναι ικανοποιημένος με τα 100 εκατ. ευρώ «βρώμικου χρήματος» που έχει φροντίσει να επιστρέψουν στα κρατικά ταμεία του Βελγίου γιατί αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό της διαφθοράς.l Η Made Group, εταιρεία της Μανταλένας Καϊλή, αδερφής της ευρωβουλευτού, καταγγέλλεται ότι έλαβε 104.037,50 από την ΕΕ την περίοδο 2018-2020 και άλλα 105.172 ευρώ το 2020. l Η ΜΚΟ του Αντόνιο Παντζέρι Fight Impunity δεν έλαβε χρηματοδότηση από την ΕΕ, όχι όμως και η δεύτερη ΜΚΟ του, No Peace Without Justice, που ερευνάται για τα ευρωπαϊκά κονδύλια που έχει λάβει από το 1993.
Γιατί μπαίνει στο μικροσκόπιο και ο Δημήτης Αβραμόπουλος
Το Qatargate εξαπλώνεται από την Ευρωβουλή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ερευνα στις επαφές και τις συναντήσεις του Δημήτρη Αβραμόπουλου πραγματοποιεί η Επιτροπή αφότου έγινε γνωστό ότι είχε λάβει 60.000 ευρώ από την ΜΚΟ Fight Impunity του Πιερ Αντόνιο Παντζέρι, κεντρικού προσώπου του Qatargate. Ο πρώην επίτροπος για τη Μετανάστευση ανήκε στα επίτιμα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΜΚΟ, από το οποίο έχει πλέον παραιτηθεί (αν και το όνομά του συνέχιζε προχθές να φιγουράρει στην ιστοσελίδα).
Η Επιτροπή τού είχε δώσει το πράσινο φως για να εργαστεί για τη Fight Impunity αλλά του είχε απαγορεύσει «να κάνει λόμπινγκ στα μέλη ή το προσωπικό της Επιτροπής» για λογαριασμό της ΜΚΟ. Η Επιτροπή ερευνά σήμερα αν όντως τήρησε τους κανόνες που του είχαν τεθεί. Σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, ο κ. Αβραμόπουλος έχει συναντηθεί με διάφορους επιτρόπους στο Βέλγιο και στην Ελλάδα αλλά σε καμία από αυτές τις συναντήσεις δεν αναφέρθηκε στη Fight Impunity ή στο Κατάρ.
