«Χαράξου κάπου με οποιονδήποτε τρόπο/και μετά πάλι σβήσου με γενναιοδωρία» γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης στην «άλλη μεριά» του εαυτού του, στη φασματική Μαρία Νεφέλη.
Θα χρειαζόταν ένας ισάξιος του Ελύτη για να περιγράψει τη «Μαρία Νεφέλη» του ΣΥΡΙΖΑ, την τόσο απούσα στην παρουσία της Eφη Αχτσιόγλου. Την κυρία Αχτσιόγλου, όπως αξιώνει από τους μη οικείους της, ακόμα και από συνομηλίκους της όπως ο Στέφανος Κασσελάκης, να την αποκαλούν, όχι από κάποιον παλιομοδίτικο καθωσπρεπισμό, αλλά εξαιτίας ενός μαχητικού φεμινισμού.
Το φαβορί για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ που δεν χαράχθηκε αρκετά βαθιά στο κόμμα της για να το κερδίσει ούτε σβήστηκε με γενναιοδωρία όταν ηττήθηκε. Η άλλη μεριά της Μαρίας Νεφέλης.
Η σοβαρή υπουργός με το τεχνοκρατικό προφίλ
Στα 38 της χρόνια η Αχτσιόγλου πέτυχε πολύ περισσότερα από όσα είχε ονειρευτεί η ίδια και από όσα είχε ελπίσει για εκείνη ο περίγυρός της. Μια κοπέλα μεγαλωμένη στα Γιαννιτσά, σίγουρα δεν περίμενε στα τριάντα της να διαπραγματεύεται, ως επικεφαλής της ομάδας της, με την τρόικα και στα τριάντα ένα της να αναλαμβάνει τη θέση της υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Ακόμα και αν αποφοίτησε με άριστα από τη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου το 2006, όταν τα σύννεφα της χρεοκοπίας δεν σκίαζαν τη χώρα, ακόμα και αν αναγορεύτηκε διδάκτορας Νομικής με τιμητική διάκριση το 2015, όταν η φήμη της ως το νεότερο στέλεχος της κυβέρνησης είχε εκτοξευτεί στο πανελλήνιο.
Η ίδια καλλιέργησε επίμονα το τεχνοκρατικό της προφίλ, παλεύοντας ταυτόχρονα με απροκάλυπτες και με υπόγειες επιθέσεις και προκαταλήψεις για την ηλικία, για το φύλο της, για το πώς κατάφερε να αναρριχηθεί τόσο ψηλά σε τόσο νεαρή ηλικία.
Δεν θα ήταν εύκολο να μιλά από το βήμα της Βουλής για τα εργασιακά και όλοι να σχολιάζουν αν ήταν σέξι η εμφάνισή της. Ένα ωραίο κορίτσι μπορεί να είναι ταυτόχρονα και μια σοβαρή πολιτικός ή οφείλει να είναι απλώς ένα φροντισμένο προσωπείο;
Όσο προσπαθούσε η Αχτσιόγλου να γείρει την πλάστιγγα υπέρ της σοβαρότητας, κατασκεύαζε ταυτόχρονα περίτεχνους αμυντικούς μηχανισμούς για να κρύψει τον εαυτό της από τον έξω κόσμο. Η αναμενόμενη φυσική συστολή μετατράπηκε στο τέλος σε καταγγελία και επιθετικότητα. Προηγουμένως έκανε κάποιες φιλότιμες αλλά αμήχανες προσπάθειες να εμφανιστεί ως η Έφη, μια προσιτή νέα πολιτικός που μπήκε στην αρένα «με πολλούς άλλους συντρόφους για να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο, αυτό ονειρευόμασταν τουλάχιστον».
Ο παρελθοντικός χρόνος που χρησιμοποίησε στο RISE TV, ήδη την προεκλογική περίοδο του 2019, φανέρωνε ότι έπειτα από τέσσερα πολύ πραγματιστικά χρόνια στην κυβέρνηση, το όνειρο είχε σβήσει. Τι έμεινε από αυτή τη χαριτωμένη, σπιντάτη, περιπατητική συνέντευξη σε ένα πάρκο αντίστοιχα περιποιημένο με την ίδια;
Η εξομολόγησή της ότι τρώει 40 κορόμηλα την ημέρα από τότε που τα ανακάλυψε στην Αθήνα και η αποκάλυψη της σχέσης της με τον Δημήτρη Τζανακόπουλο, «υποψήφιο στην Α΄ Αθήνας», όπως υπενθύμισε σχηματίζοντας με τα δάχτυλά της το σήμα της νίκης.
Η διπλή εκλογική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ
Στις διπλές εκλογές του 2023 η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ δεν συνειδητοποίησε ούτε κατά την πτώση της ότι είχαν λιώσει τα κέρινα φτερά της. Ακόμα όλοι ήταν αιχμάλωτοι της μαγείας του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος διαβεβαίωνε ότι πετούν προς τη νίκη και ότι οι δημοσκοπήσεις υποεκτιμούν τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η πρόσκρουση στην πραγματικότητα ήταν πολύ οδυνηρή. Αλλά την πραγματικότητα δεν την ερμήνευσαν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Μια ομάδα εμφανίστηκε ως νόμιμη κληρονόμος του Τσίπρα, μια άλλη υπό τον Ευκλείδη Τσακαλώτο διεκδίκησε την πούρα αριστερή ταυτότητα. Και μια τρίτη ομάδα με επικεφαλής την Αχτσιόγλου επιχείρησε να στήσει στα πόδια του τον νέο ΣΥΡΙΖΑ, τον δικό της ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή.
Η Αχτσιόγλου απέφυγε να ταυτιστεί με τον προηγούμενο αρχηγό, στον οποίο ασκούσε διακριτική κριτική επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε την επαφή του με τα στρώματα που εκπροσωπούσε. Έστειλε χαμηλόφωνα αλλά ισχυρά μηνύματα στους απέναντι, κυρίως στον Παύλο Πολάκη, ότι στο κόμμα θα μπουν κανόνες, προκειμένου να μη θολώνει το στίγμα του μέσα από προσωπικές ατζέντες. Συγκρότησε γύρω της μια ομάδα τεχνοκρατών με ελάχιστο πολιτικό sex appeal.
Και περιέφερε την quiet luxury κομψότητά της με τη σιγουριά της πρώτης σε σταυρούς εκλεγμένης στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος, στο συνέδριο του Μαΐου 2022.
Η απόρριψη από τους ψηφοφόρους
Μια βασίλισσα του πάγου, τυλιγμένη στα συνήθως ιβουάρ σύνολά της, με κορμί σμιλεμένο από το κλασικό μπαλέτο και διατηρημένο στην εντέλεια από τη vegan διατροφή της, που δεν αντιλήφθηκε ότι το κόμμα της δεν ήθελε ορθολογισμό και πειθαρχία. Αναζητούσε τον χαμένο παράδεισο που θα εγγυόταν ένας νέος Μεσσίας.
Εκείνη δεν υποσχόταν τη γη της Επαγγελίας, αλλά μια αργή και βασανιστική πορεία εξόδου από την έρημο, με πρώτο στάδιο την επανασύνδεση με την κοινωνία, με στοχοθεσία, με αυστηρό έλεγχο του αποτελέσματος, με μικρά αλλά σίγουρα βήματα. Εναν «κυβερνητικό ΣΥΡΙΖΑ» σε βάθος χρόνου, με «μια νέα μεθοδολογία ηγεσίας».
Οι ψηφοφόροι αποδείχθηκε ότι δεν είχαν την υπομονή της. Ούτε νοιάζονταν να ανακαλύψουν τις απαντήσεις στις απορίες που μόνη της έθετε στον εαυτό της εκ μέρους τους. «Πολλοί εργαζόμενοι», έλεγε, «δεν καταλαβαίνουν τι είναι αυτό που λέμε, δεν τους αφορά η πραγματικότητα του παρελθόντος. Έχουν σύγχρονα προβλήματα.
Τι έχεις να πεις για αυτούς;». Δύο γύροι εσωκομματικών εκλογών πέρασαν και η απορία έμεινε. Τι έχει να πει η Αχτσιόγλου για αυτούς και για όλους τους άλλους που καλούσε στην κάλπη; Κανένας δεν κατάλαβε, επίσης, γιατί ενώ επέμενε ότι θα έμοιαζε με καρικατούρα αν προσπαθούσε να μιμηθεί τον Τσίπρα, μετά τον δεύτερο γύρο των εσωκομματικών εκλογών υιοθέτησε την εκφορά του λόγου του, όπως και εκείνος προηγουμένως πάσχιζε να αναστήσει το ηχόχρωμα του Ανδρέα Παπανδρέου.
Μεγάλη έξοδος ή μακρά υπομονή;
Η ηχώ της ηχούς δεν μπόρεσε να καλύψει την παγανιστική λαχτάρα που εκλύθηκε από το τάξιμο «εγώ μπορώ να νικήσω τον Μητσοτάκη» του ανυπόκριτα αδιαμεσολάβητου Στέφανου Κασσελάκη, ενισχυμένη από τη λύσσα των εσωκομματικών αντιπάλων να καταλάβουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Ίσως και από την απροθυμία του Τσίπρα να παραδώσει το κόμμα σε αυτή που αποτίναξε την κηδεμονία του.
Η μάχη των ιδεών μεταλλάχθηκε σε μάχη των εξωδίκων για τις «χυδαίες και άκρως συκοφαντικές επιθέσεις που ξεκίνησαν από το ότι είμαι διαπλεκόμενη μέχρι ότι έχω εκδιώξει τον Αλέξη Τσίπρα». Ομως, αυτό το τερέν δεν ήταν το δικό της, ήταν του Πολάκη και των τοξικών τρολ. Μερικά TikTok αργότερα, η Αχτσιόγλου βρέθηκε κεραυνοβολημένη στο στρατόπεδο των ηττημένων.
Χωρίς ρόλο στο κόμμα έχοντας απορρίψει όλες τις προτάσεις του Κασσελάκη, τον οποίο η ίδια και άλλοι δέκα σύντροφοί της κατηγορούν ότι χρησιμοποιεί «αντιδραστικά σχήματα από τη φαρέτρα της alt right και του εγχώριου «αντι-ΣΥΡΙΖΑ» μετώπου» – και ακόμα δεν είχαν φουρκιστεί με την προεδρική επίθεση στο «μνημονιακό μαξιλάρι» των 37 δισ. ευρώ – στέκεται στην πόρτα εξόδου.
Ο Τσίπρας συναντήθηκε με δύο της ομάδας της, τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη και τον Νάσο Ηλιόπουλο, αλλά όχι με εκείνη, και ζήτησε ενότητα. Ο Κασσελάκης μίλησε για αποστάτες, το ΠαΣοΚ πέρασε μπροστά στις δημοσκοπήσεις και οι πολίτες εκτός ΣΥΡΙΖΑ, όπως έχουν δείξει στις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, θέλουν να πατούν σε στέρεο έδαφος.
Οι προκλήσεις για τη γενιά των 40άρηδων, η οποία αναγνωρίζει τα πρωτεία στην Εφη Αχτσιόγλου, έχουν αλλάξει πίστα.
