Οπόλεμος στην Ουκρανία που συνεχίζεται, τα πρωτοφανή καιρικά φαινόμενα που πάγωσαν τις ΗΠΑ, η έξαρση των κρουσμάτων κορωνοϊού στην Κίνα, οι δυσοίωνες προβλέψεις για τον στασιμοπληθωρισμό τη νέα χρονιά και πολλά άλλα δείχνουν ότι η παγκόσμια κοινότητα θα συνεχίσει να ζει σε συνθήκες υψηλής διακινδύνευσης. Οι κρίσεις έπαψαν να είναι παροδικές και κυκλικές, Εδώ και τουλάχιστον μία δεκαπενταετία είναι πολλαπλές, διαρκείς, διασυνδεδεμένες. Κρίση του παραγωγικού μοντέλου και της οικονομίας, κρίση υγειονομική, κρίση ενεργειακή, κρίση κοινωνική, κρίση κλιματική, κρίση στις διεθνείς σχέσεις, κρίση της δημοκρατικής αντιπροσώπευσης. Πρόκειται για μια εντελώς νέα κατάσταση που δεν αντιμετωπίζεται με κάποια δήθεν επιστροφή στην κανονικότητα, που αυτή άλλωστε υπήρξε η μήτρα των σημερινών κρίσεων.
Τόσο στην αντιμετώπιση της πανδημίας όσο και στον πόλεμο και στον στασιμοπληθωρισμό αποδείχθηκε ότι η αγορά και οι κυρίαρχες δυνάμεις που την ελέγχουν αδυνατούν να δώσουν λύσεις. Αναγκάζονται να καταφύγουν σε έναν «κεΐνσιανισμό χωρίς κοινωνικό κράτος», αλλά δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές ανισότητες και την περιβαλλοντική κρίση. Δεν διαθέτουν ριζικά διαφορετικές απαντήσεις. Το είδαμε στην Ευρώπη με την υποταγή της στους αμερικανικούς σχεδιασμούς στον πόλεμο της Ουκρανίας και με την έλλειψη συνεκτικών απαντήσεων ή με τις «μισές λύσεις» στην αντιμετώπιση του ενεργειακού προβλήματος. Την ώρα που τα σκάνδαλα τύπου Qatargate χτυπούν κατάστηθα την αξιοπιστία της.
Δυστυχώς, μέσα σε αυτή τη δυστοπική κατάσταση δυναμώνει η Ακροδεξιά, με μια δήθεν αντισυστημική ρητορική μέσα στην οποία φωλιάζουν ο φασισμός, το ρατσιστικό δηλητήριο και η πολεμοκαπηλία.
Ελπίζω ότι το 2023 θα συνειδητοποιηθεί η ανάγκη για μια αντιστροφή πορείας. Αυτό βέβαια προϋποθέτει επιστροφή των πολιτών και ειδικά της νεολαίας στην κοινωνική – πολιτική δράση και στη συμμετοχή στις εκλογές. Για λύσεις με επίκεντρο την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, τον σεβασμό του περιβάλλοντος και την κοινωνική αλλαγή. Για την απόδοση στον κοινωνικό και δημοκρατικό έλεγχο και στην κρατική συλλογική διαχείριση κρίσιμων αγαθών (όπως τα φάρμακα), υπηρεσιών (όπως η υγεία και η παιδεία) και υποδομών (όπως η ενέργεια, το νερό, οι συγκοινωνίες) που άρπαξαν τα κυρίαρχα οικονομικά συμφέροντα από τις κοινωνίες.
Ειδικά στη χώρα μας, που μια επιθετική ρεβανσιστική νεο-Δεξιά και ο νεοφιλελευθερισμός επιτίθενται στην κοινωνία, υπονομεύουν το δημοκρατικό κεκτημένο της Μεταπολίτευσης, την ιδιωτική ζωή των πολιτών και τη Δικαιοσύνη, όπως αποδείχθηκε με το σκάνδαλο των υποκλοπών, η ανάγκη για πολιτική αλλαγή είναι όρος εθνικής και κοινωνικής επιβίωσης. Σε αυτόν τον αγώνα, που δεν αφορά απλά μια εναλλαγή κυβέρνησης συστημικού χαρακτήρα, αλλά την αναμέτρηση δύο διαφορετικών σχεδίων για το παρόν και το μέλλον της χώρας, η κοινωνική και πολιτική Αριστερά θα είναι δυναμικά παρούσα και στην πρώτη γραμμή για την ήττα της ΝΔ και κάθε δεξιάς και αδιέξοδης πολιτικής.
Ο κ. Νίκος Φίλης είναι τομεάρχης Παιδείας και βουλευτής Α’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
