Οι Ευρωπαίοι αποτυπώνουν αυτή την Κυριακή με την ψήφο τους τον νέο πολιτικό χάρτη της ενωμένης Ευρώπης και όλα δείχνουν πως θα έχει περισσότερο μαύρο από εκείνον του 2019.
Στην πενταετία που μεσολάβησε, η υγειονομική κρίση του κορωνοϊού επιβάρυνε το αρνητικό κλίμα που είχαν δημιουργήσει το Μεταναστευτικό και η χρηματοπιστωτική και κοινωνική κρίση, ενώ δύο πόλεμοι ξέσπασαν στη γειτονιά της Ευρώπης μεγαλώνοντας την αβεβαιότητα και τον φόβο για την επόμενη μέρα.
Αυτόν τον φόβο εκμεταλλεύεται και τροφοδοτεί η Ακροδεξιά, η οποία, με τις διαφορετικές εκφάνσεις της, απειλεί να αναδειχθεί πρώτη δύναμη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ώστε να μπλοκάρει το θεσμικό έργο του, την πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την πράσινη μετάβαση. «Επενδύστε σε πάνες» προέτρεψε σαρκαστικά τους οπαδούς του ηγετικό στέλεχος της γερμανικής AfD, κάνοντας λόγο για πανικό του ευρωπαϊκού κατεστημένου.
Ωστόσο, ακόμα και αν η Ακροδεξιά με τα κοστούμια και τα ταγέρ καταλάβει αθροιστικά περισσότερες έδρες από το παραδοσιακά πρώτο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (184 έναντι 170 στο δυσοίωνο σενάριο του Politico), οι επιμέρους διαφορές των εθνικά προσανατολισμένων κομμάτων, οι χωριστές ατζέντες και οι προσωπικές φιλοδοξίες καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη τη μεταξύ τους συνεργασία.
Προς το παρόν η ευρωπαϊκή Ακροδεξιά είναι χωρισμένη σε δύο αντίπαλες ομάδες, τους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR) από τη μια και την Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) από την άλλη, που σπαράσσονται και διαγκωνίζονται.
ΓΑΛΛΙΑ
Προς οδυνηρή ήττα το κόμμα του Μακρόν
Μετά την απώλεια της απόλυτης πλειοψηφίας στις βουλευτικές εκλογές του 2022, η παράταξη του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν (Αναγέννηση) αναμένεται ότι θα υποστεί οδυνηρή ήττα στις ευρωεκλογές εφόσον επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις που δίνουν μεγάλο προβάδισμα στην ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν, ακόμα και με υπερδιπλάσιο ποσοστό. Στις προηγούμενες ευρωεκλογές, με την αποχή να αγγίζει το 50%, το κόμμα της Λεπέν είχε κερδίσει με μικρή διαφορά την κεντρώα συμμαχία του Μακρόν (23,3% έναντι 22,4%).
Μία εβδομάδα πριν από την κάλπη η λεπενική παράταξη έφτασε στο 33%. Η παράταξη Μακρόν υποχώρησε στο 16% και δίνει μάχη για τη δεύτερη θέση με τους Σοσιαλιστές, οι οποίοι υπό τον Ραφαέλ Γκλικσμάν φαίνεται πως διπλασιάζουν τη δύναμή τους σε σχέση με το 2019 φτάνοντας στο 14,5%.
Η αριστερή Ανυπότακτη Γαλλία μετρήθηκε στο 8%, οι δεξιοί Ρεπουμπλικανοί στο 7% και οι Οικολόγοι στο 6%. Στο 5% κυμαίνεται το ακροδεξιό κόμμα του Ερίκ Ζεμούρ, ανεβάζοντας τα ποσοστά της γαλλικής Ακροδεξιάς αθροιστικά κοντά στο 40%. Η Λεπέν φιλοδοξεί να εκπορθήσει το Ελιζέ στις προεδρικές εκλογές του 2027, όμως μέχρι τότε πολλά μπορούν να συμβούν.
Πρώτο όνομα στο ευρωψηφοδέλτιο της Εθνικής Συσπείρωσης είναι ο 28χρονος Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος έχει οικογενειακές ρίζες στην Ιταλία και στην Αλγερία, εντάχθηκε στο Εθνικό Μέτωπο σε ηλικία 16 ετών και εξελέγη ευρωβουλευτής στα 23 του. Τρίτος στην ακροδεξιά λίστα είναι ο πρώην επικεφαλής της Frontex, Φαμπρίς Λεζερί. Το κόμμα της Λεπέν ανήκει στην ευρωομάδα των Ταυτοτικών και Δημοκρατών (ID), ενώ το κόμμα του Ζεμούρ στους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές (ECR).
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Επανέρχονται στην κορυφή οι Χριστιανοδημοκράτες
Η πρωτοκαθεδρία της αντιπολιτευόμενης Ενωσης Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανοκοινωνιστών (CDU/CSU) επιβεβαιώθηκε στην τελευταία δημοσκόπηση του Ινστιτούτου INSA που της δίνει σαφές προβάδισμα με 30,5%, όμως η ανατροπή αφορά τη δεύτερη θέση στην οποία ανέβηκαν οι Σοσιαλδημοκράτες με 16%, ξεπερνώντας έστω οριακά την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) που πέφτει στο 15,5%.
Επειτα από τη βροχή των αποκαλύψεων για σχέσεις στελεχών της με νεοναζί καθώς και για εμπλοκή άλλων σε κατασκοπεία υπέρ της Ρωσίας και της Κίνας, η AfD φαίνεται να χάνει έναν στους τρεις ψηφοφόρους σε σχέση με τις μετρήσεις στις αρχές του έτους που την έδειχναν στο 23%-25%. Ωστόσο η AfD – η οποία αρχικά στοχοποίησε τους «τεμπέληδες» Ελληνες για την οικονομική κρίση και κατόπιν τους πρόσφυγες και μετανάστες ότι «απειλούν» να εξισλαμίσουν την Ευρώπη – παραμένει στα επίπεδα των ευρωεκλογών του 2019.
Η κάτω βόλτα ξεκίνησε για την AfD τον περασμένο Ιανουάριο, όταν έγινε γνωστό ότι ακροδεξιά στελέχη της είχαν συναντηθεί για να συζητήσουν την απέλαση εκατομμυρίων μεταναστών από τη χώρα, ακόμα κι εκείνους που είχαν γερμανική υπηκοότητα. Η χαριστική βολή ήρθε τον Μάιο. Αρχικά, στενός συνεργάτης του επικεφαλής του ψηφοδελτίου της AfD για τις ευρωεκλογές συνελήφθη κατηγορούμενος για κατασκοπεία για λογαριασμό της Κίνας, ενώ ο αμέσως επόμενος υποψήφιος τέθηκε υπό έρευνα για χρηματισμό από φιλορωσικό μέσο ενημέρωσης.
Στο τέλος και ο επικεφαλής της λίστας της AfD, Μαξιμίλιαν Κρα, τέθηκε εκτός προεκλογικής εκστρατείας επειδή είπε σε ιταλική εφημερίδα ότι δεν ήταν όλοι οι ναζιστές SS εγκληματίες πολέμου.
Οι εξελίξεις αυτές ανάγκασαν την AfD, αντί να προωθεί τις θέσεις της για τις ευρωεκλογές, να απολογείται καθημερινά για τα σκάνδαλα, και αυτό θα της στοιχίσει στις σημερινές κάλπες.
Απώλειες προβλέπονται και για τα τρία κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού, ιδιαίτερα για τους Πράσινους, ενώ η αριστερή Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ, που συνδυάζει την αριστερή οικονομική πολιτική με την αντιμεταναστευτική ρητορική, κινείται στα επίπεδα του 7,5% και πιστεύεται ότι μπορεί να προσελκύσει ορισμένους ψηφοφόρους της AfD.
Οι ευρωεκλογές αυτές είναι η πρώτη παγγερμανική εκλογική αναμέτρηση αφότου ανέλαβε καγκελάριος ο Ολαφ Σολτς στα τέλη του 2021 και πραγματοποιούνται εν μέσω οικονομικής κρίσης στη χώρα και σε κλίμα δυσαρέσκειας για την κυβέρνηση.
ΙΤΑΛΙΑ
Η «συνταγή επιτυχίας» της Μελόνι
Τέσσερις ημέρες πριν από τις ευρωεκλογές η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι πήγε στην Αλβανία για να επιθεωρήσει την κατασκευή δύο κέντρων στα οποία θα κλείνονται όσοι μετανάστες θα «διασώζονται στα διεθνή ύδατα» μέχρι να εξεταστεί το αίτημά τους για παροχή ασύλου στην Ιταλία. Οι κλειστές δομές θα λειτουργήσουν από τον προσεχή Αύγουστο, θα υπόκεινται στη δικαιοδοσία της Ιταλίας που αναλαμβάνει τα έξοδα (670 εκατ. ευρώ για τα επόμενα πέντε χρόνια), ενώ την εξωτερική φρούρηση θα αναλάβει η Αλβανία.
Η αμφιλεγόμενη συνταγή Μελόνι – για την οποία εξέφρασαν ενδιαφέρον 15 ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όπως είπε – ήταν ταυτόχρονα μια ομολογία αποτυχίας των ακροδεξιών κυβερνητικών εταίρων (Αδέλφια της Ιταλίας και Λέγκα) και της κεντροδεξιάς Φόρτσα Ιτάλια που είχαν υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα σταματήσουν τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές από την Αφρική.
Διόλου τυχαία η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε «αντισυμβατική» («out of the box») την προσέγγιση της Μελόνι στο Μεταναστευτικό. Η πολιτική μετάλλαξη της Μελόνι άρχισε επί Μπερλουσκόνι, ο οποίος τη διόρισε υπουργό Νεολαίας το 2008 βοηθώντας τη να ξεπλύνει τις «νεανικές τρέλες» της στους κόλπους του νεοφασιστικού Ιταλικού Κοινωνικού Κινήματος.
Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις τα Αδέλφια της Ιταλίας προηγούνται με 28%, οι εταίροι τους (Λέγκα και Φόρτσα Ιτάλια) παίρνουν από 8%. Το Δημοκρατικό Κόμμα είναι στο 22%, το Κίνημα Πέντε Αστέρων στο 15% και η συμμαχία Αριστεράς – Πρασίνων στο 4%. Τα Αδέλφια της Ιταλίας ανήκουν στην ευρωομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), ενώ η Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι στην Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID).
ΒΕΛΓΙΟ
Κρίνεται το μέλλον της ομοσπονδίας
Στις κάλπες κρίνεται το μέλλον της βασιλευομένης κοινοβουλευτικής ομοσπονδιακής δημοκρατίας, καθώς οι ευρωεκλογές συμπίπτουν με τις βουλευτικές και περιφερειακές εκλογές, όπου αναμένεται ενίσχυση της φλαμανδικής αποσχιστικής Ακροδεξιάς. Οι δύο μεγάλες συνιστώσες του φλαμανδικού εθνικισμού, η δεξιά Nieuw-Vlaamse Alliantie (Νέα Φλαμανδική Συμμαχία) και το ακροδεξιό Vlaams Belang (Φλαμανδικό Συμφέρον), είναι εκτός της ομοσπονδιακής κυβέρνησης του πρωθυπουργού Αλεξάντερ ντε Κρου, όμως η N-VA είναι η μεγαλύτερη δύναμη στην τοπική κυβέρνηση της Φλάνδρας. Υστερα από τις εκλογές της σημερινής «Σούπερ Κυριακής», θα δοκιμαστεί η αντοχή της συμφωνίας των υπόλοιπων πολιτικών δυνάμεων για αποκλεισμό των φλαμανδών αυτονομιστών από την κεντρική εξουσία.
Στην ιστορική αντιπαράθεση των Φλαμανδών του Βορρά με τους γαλλόφωνους της Βαλλονίας στον Νότο, έχει προστεθεί το Μεταναστευτικό που προβάλλεται από την Ακροδεξιά ως απειλή για το κοινωνικό κράτος. Οι φλαμανδοί αυτονομιστές θέλουν να περιλάβουν στην επικράτειά τους την ξεχωριστή περιφέρεια των Βρυξελλών. Πολιτικός πρόγονος του Vlaams Belang είναι το αντισημιτικό, ρατσιστικό Vlaams Blok που τέθηκε οριστικά εκτός νόμου το 2004. Το σύνθημα «Πρώτα ο Λαός Μας» άλλαξε σε «Πρώτα οι Ανθρωποί Μας», ενώ αρχηγός του είναι σήμερα ο 38χρονος Τομ βαν Γκρίκεν, ο οποίος έχει διατελέσει στέλεχος του Vlaams Blok.
ΑΥΣΤΡΙΑ
Δυσαρέσκεια για την ΕΕ
Αποδοκιμασία του κυβερνώντος συνασπισμού Δεξιάς και Πρασίνων υπό τον καγκελάριο Καρλ Νεχάμερ και άλμα 10 ποσοστιαίων μονάδων για το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις σε σχέση με τις ευρωεκλογές του 2019. Εφόσον επιβεβαιωθούν οι μετρήσεις, η αυστριακή Ακροδεξιά θα ανεβεί στο 27%, ενώ το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα θα χάσει σχεδόν 10 μονάδες και θα πέσει στο 22%.
Οι Πράσινοι εμφανίζονται κάτω από το 14% των προηγούμενων ευρωεκλογών, οι Σοσιαλδημοκράτες παραμένουν στα ίδια επίπεδα (23%-24%), οι φιλελεύθεροι του NEOS καταγράφουν δυναμική ανόδου πάνω από το 8%, ενώ άνοδος προβλέπεται και για το ΚΚ Αυστρίας, στο 4%.
Τριάντα χρόνια μετά το δημοψήφισμα του 1994 όπου το 66% των πολιτών είχαν ταχθεί υπέρ της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση, σήμερα το 60% των Αυστριακών δηλώνουν ότι η ΕΕ κινείται σε λανθασμένη κατεύθυνση. Με συνθήματα όπως «Σταματήστε την τρέλα της ΕΕ», ο αρχηγός των Ελευθέρων, Χέρμπερτ Κικλ (πρώην υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση συνασπισμού με το Λαϊκό Κόμμα υπό τον καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς), βλέπει τις ευρωεκλογές ως το δικό του μεγάλο σκαλοπάτι για την καγκελαρία, καθώς το κόμμα του προηγείται επίσης στην πρόθεση ψήφου για τις βουλευτικές εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου αγγίζοντας το 30%.
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
Ανοδος Ακροδεξιάς και Κεντροαριστεράς
Ανοδο της Ακροδεξιάς, που όμως ήρθε δεύτερη μετά την Κεντροαριστερά, έδειξαν τα exit polls στην Ολλανδία, της πρώτης χώρας στην ΕΕ που πήγε στις κάλπες για τις ευρωεκλογές, την Πέμπτη. Αν και τα αποτελέσματα θα γίνουν γνωστά απόψε, τα exit polls έδωσαν μια πρώτη γεύση: έχοντας στα πανιά του ούριο άνεμο από τη νίκη στις βουλευτικές εκλογές πριν από επτά μήνες, το ακροδεξιό Κόμμα Ελευθερίας (PVV) του Γκερτ Βίλντερς λαμβάνει τις επτά από τις 31 έδρες της Ολλανδίας, ενώ η κεντροαριστερή συμμαχία Εργατικού Κόμματος και Πρασίνων έρχεται πρώτη με οκτώ έδρες.
Τα exit polls επιβεβαιώνουν την τάση που είχε καταγραφεί στην τελική ευθεία πριν από τις κάλπες: το κλείσιμο της ψαλίδας μεταξύ Κεντροαριστεράς και Ακροδεξιάς που, πάντως, σημειώνει μεγάλα κέρδη καθώς στις ευρωεκλογές του 2019 δεν είχε λάβει καμία έδρα. Αυτό αποδίδεται αφενός στην ανησυχία που προκαλεί ο πρωταγωνιστικός ρόλος της Ακροδεξιάς στην επόμενη κυβέρνηση συνασπισμού, αφετέρου στις μαραθώνιες διαβουλεύσεις του PVV με τους τρεις κυβερνητικούς εταίρους του (το αγροτικό BBB, το φιλελεύθερο VVD και το νέο κόμμα κατά της διαφθοράς NSC) που δεν έχουν ακόμη καταλήξει στη σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου.
ΙΣΠΑΝΙΑ
Ανοδος Δεξιάς, κάθοδος Podemos
Ρόλο ρυθμιστή της πολιτικής ζωής της χώρας διεκδικεί το ακροδεξιό Vox του Σαντιάγο Αμπασκάλ, το οποίο υπολογίζεται ότι θα πάρει γύρω στο 10% σε αυτές τις ευρωεκλογές αυξάνοντας κατά 50% τη δύναμή του σε σχέση με τις προηγούμενες. Νικητής αναμένεται πως θα αναδειχθεί το δεξιό Λαϊκό Κόμμα με ποσοστό άνω του 33% (από 20% το 2019). Οι Σοσιαλιστές υποχωρούν στη δεύτερη θέση και κυμαίνονται στο 30%, ενώ καταποντίζονται οι Πολίτες, οι οποίοι ανιχνεύονται οριακά στις δημοσκοπήσεις, καθώς και το Podemos, που δεν ξεπερνά το 4%.
Το Vox, που προέκυψε από διάσπαση του Λαϊκού Κόμματος πριν από μία δεκαετία, συγκεντρώνει στις τάξεις του ακραία στοιχεία, από νοσταλγούς του καθεστώτος Φράνκο και φανατικούς εθνικιστές μέχρι αντιεμβολιαστές και ρατσιστές. Η οικονομική κρίση, το Μεταναστευτικό, οι αποσχιστικές ενέργειες των Καταλανών καθώς και τα μέτρα για τον κορωνοϊό αποτέλεσαν το πρόσφορο έδαφος για την άνοδο της ισπανικής Ακροδεξιάς.
ΟΥΓΓΑΡΙΑ
Εκπληξη από τον «αντι-Ορμπαν»
Η έκπληξη αυτών των εκλογών ακούει στο όνομα Πέτερ Μαγιάρ. Πρόκειται για τον αρχηγό του κόμματος TISZA (Σεβασμός και Ελευθερία) που κατεβαίνει για πρώτη φορά στις κάλπες και συγκεντρώνει στις δημοσκοπήσεις μέχρι 29%, αμφισβητώντας την παντοκρατορία του πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν. Ο Μαγιάρ ήταν επί χρόνια ανώτερο στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος Fidesz, τώρα όμως καταγγέλλει το «κράτος της μαφίας» και τη διαφθορά στο περιβάλλον του Ορμπαν.
Προερχόμενος από οικογένεια δικαστικών και πολιτικών, ο Μαγιάρ είναι πρώην σύζυγος της υπουργού Δικαιοσύνης Τζουντίτ Βάργκα, η οποία παραιτήθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο μετά την απονομή χάριτος από την πρόεδρο της χώρας Καταλίν Νόβακ σε άτομο που εμπλεκόταν στη σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων σε ορφανοτροφείο της Βουδαπέστης. Ο Μαγιάρ έχει συνταχθεί με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, από το οποίο αποπέμφθηκε το κόμμα του Ορμπαν το 2021 λόγω των συστηματικών παραβιάσεων του κράτους δικαίου στην Ουγγαρία.
