Στις 13 Φεβρουαρίου, πριν από περίπου τέσσερις μήνες, είχε τεθεί ένα κεντρικό ερώτημα για την ευρύτερη Κεντροαριστερά με αντιδεξιά χαρακτηριστικά: απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη ποιος; Τότε στο θέατρο Αλφα έγινε η πρώτη ουσιαστική συζήτηση για το μέλλον του ευρύτερου προοδευτικού χώρου.
Η εκδήλωση αυτή ήταν η σπορά. Αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης μιας ευρύτερης κοινωνικοπολιτικής συνάντησης και διεργασιών που δεν εντάθηκε αλλά βάλτωσε επί μακρόν καθώς υπήρχε μπροστά το ορόσημο των ευρωεκλογών. Τότε το θέατρο Αλφα ήταν κατάμεστο από ανθρώπους που άκουσαν τον Διονύση Τεμπονέρα (ΣΥΡΙΖΑ), τον Μανώλη Χριστοδουλάκη (ΠαΣοΚ) και την Εφη Αχτσιόγλου (Νέα Αριστερά), ενώ ακόμα και ο Στέφανος Κασσελάκης εμφανίστηκε αιφνιδιαστικά.
Μπαράζ συζητήσεων
Λίγους μήνες μετά η συζήτηση επιστρέφει από εκεί που έμεινε, αλλά υπάρχει το σαφές μήνυμα των ευρωεκλογών τόσο για τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και για το ΠαΣοΚ, οι ψηφοφόροι των οποίων φαίνεται να υποστηρίζουν σε πολύ υψηλά ποσοστά τη δημιουργία ενιαίου σχήματος. Και το ερώτημα πλέον συμπληρώνεται: Τι μπορεί να κάνει ο ευρύτερος, διασπασμένος χώρος, όταν στο DNA της συντριπτικής πλειοψηφίας των προοδευτικών ανθρώπων βρίσκεται η επιδίωξη για συνθέσεις και υπερβάσεις, αλλά και για ενωτικές πρωτοβουλίες;
Η περίοδος είναι πλήρης συναντήσεων, επαφών, συνομιλιών και ζυμώσεων για το τι πρέπει να γίνει και μάλιστα διεξάγεται στο παρασκήνιο μεταξύ κεντρικών, αλλά και περιφερειακών κυρίως, στελεχών τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του ΠαΣοΚ, αλλά και μερικών της Νέας Αριστεράς, συζήτηση κατά πόσο μπορεί να προχωρήσει μια τέτοια συνεργασία.
Ποιο θα είναι το προγραμματικό πλαίσιο επί του οποίου θα υπάρξουν οι συγκλίσεις; Είναι εφικτό να ξεπεραστούν οι παρούσες ηγεσίες και να εκκινήσει η διαδικασία από τη βάση ή σε επίπεδο κοινωνίας;
Στο τραπέζι αυτών των συζητήσεων πέφτουν διάφορα ερωτήματα, όπως: Θα υπάρξει νέο σχήμα; Τι θα γίνει με την αυτοτέλεια των υπαρχόντων κομμάτων; Θα διαλυθούν, και πόσο εύκολο είναι αυτό; Ποιος θα ηγηθεί της προσπάθειας; Ποιο θα είναι το προγραμματικό πλαίσιο επί του οποίου θα υπάρξουν οι συγκλίσεις; Είναι εφικτό να ξεπεραστούν οι παρούσες ηγεσίες και να εκκινήσει η διαδικασία από τη βάση ή σε επίπεδο κοινωνίας;
Οι απαντήσεις διαφέρουν και ομογενοποίηση δεν υπάρχει. Θα ήταν και έκπληξη εάν υπήρχε τόσο νωρίς. Ομως στην επισήμανση «νωρίς» που λένε μερικά στελέχη και του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠαΣοΚ, υπάρχει και ο αντίλογος πως όλα πρέπει να τρέξουν πολύ γρήγορα. Να γίνει ένα παραταξιακό «Blitzkrieg», δηλαδή μια κίνηση-αστραπή.
Περιμένοντας τον Τσίπρα
Πολλοί στρέφουν το βλέμμα στον Αλέξη Τσίπρα που με το Ινστιτούτο και όσα είπε προ ημερών έδειξε τον δρόμο. Αρκετοί ψάχνονται να δουν τι θα κάνει ο πρώην πρωθυπουργός και αναζητούν ένα νεύμα ή έστω να καταλάβουν τι ακριβώς επιθυμεί. Στο πλαίσιο αυτό διερωτώνται εάν και πότε θα αναλάβει ευρύτερες πρωτοβουλίες για να υπάρξει ανασύνθεση του χώρου της Κεντροαριστεράς.
Οι συζητήσεις είναι έντονες και καθημερινές και απλά η Διεθνής Διάσκεψη του Ινστιτούτου Τσίπρα αποτέλεσε την πολιτική καύσιμη ύλη για ανοίξει περισσότερο η βεντάλια. Και πώς να μη γίνει αυτό, όταν την περασμένη εβδομάδα δημοσιεύθηκαν τουλάχιστον δυο μετρήσεις (Metron Analysis και GPO) που έδειξαν ότι 8 στους 10 και 7 στους 10 ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠαΣοΚ επιθυμούν να δημιουργηθεί νέος φορέας. Αυτό το δεδομένο τροφοδοτεί και τις ζυμώσεις με πολλά στελέχη να αναζητούν τον οδικό χάρτη, με τον οποίο ίσως θα μπορούσαν να προχωρήσουν η συμπόρευση, η προοδευτική συμμαχία, η συνεργασία των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς.
Το μήνυμα Παπανδρέου
Θεωρητικά κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει, πρακτικά όμως υπάρχουν πολλά προβλήματα και το αναγνωρίζουν και κεντρικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ με μακρά εμπειρία από διαδικασίες τέτοιου επιπέδου. Δεν είναι μια απλή εξίσωση, αλλά πολυπαραγοντική που έχει και δυο μεταβλητές, τον Αλ. Τσίπρα και τον έτερο πρώην πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου που συμμετείχε στις εργασίες του Ινστιτούτου Τσίπρα και μίλησε για το παράδειγμα της Γαλλίας όπου εκεί οι δυνάμεις του Κέντρου, της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς συνασπίστηκαν με το Λαϊκό Μέτωπο εν όψει των βουλευτικών εκλογών.
Το μήνυμα του Γ. Παπανδρέου για το μέτωπο στη Γαλλία εναντίον της Ακροδεξιάς ότι είναι ένα καλό παράδειγμα αποτυπώνει πλήρως την ευρύτερη συζήτηση. Δεν είναι υπερβολή να σημειωθεί ότι όλοι σχεδόν, με πρώτο τον αρκετά ρεαλιστή σε σχέση με το παρελθόν Αλ. Τσίπρα, συμφωνούν με την αναφορά Παπανδρέου. Πώς θα γίνει; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα για το οποίο υπάρχουν πολλές αποκλίνουσες απόψεις.
Υπάρχει το σαφές μήνυμα των ευρωεκλογών τόσο για τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και για το ΠαΣοΚ, οι ψηφοφόροι των οποίων φαίνεται να υποστηρίζουν σε πολύ υψηλά ποσοστά τη δημιουργία ενιαίου σχήματος
Το σίγουρο είναι πάντως ότι πολλά πάθη και μίση – για αρκετούς – του παρελθόντος έχουν κλειστεί στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Ακόμα και το αστείο του Γ. Παπανδρέου για τον πρώην πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ (έστειλε μήνυμα), ότι «αν ήταν εδώ ο Ολάντ, θα κάναμε ένα πάνελ Ολαντρέου», έδειξε πως πολλά ξεχάστηκαν. Ο Αλ. Τσίπρας χαμογέλασε και έγνεψε καταφατικά, δείγμα πως οι αντιθέσεις του παρελθόντος έχουν λειανθεί.
Παρατηρείται λοιπόν ότι κοινός τόπος ακόμα δεν υπάρχει αλλά φαίνεται ένα νεφελώδες τοπίο και διακρίνει κανείς την αγωνία για το ποιος μπορεί όντως να κερδίσει τον Κ. Μητσοτάκη. Ομως, πέρα από την άδολη ανησυχία για το μέλλον της Κεντροαριστεράς, υπάρχει και η ιδιοτέλεια και οι στρατηγικές στη βάση της προσωπικής πολιτικής επιβίωσης. Και αυτό μπορεί να τορπιλίσει τα πάντα.
Πολλά εξαρτώνται και από τις εξελίξεις στο ΠαΣοΚ τις οποίες στον ΣΥΡΙΖΑ κοιτούν με προσοχή, όχι τόσο η ηγεσία αλλά πολλά κεντρικά στελέχη που θεωρούν πως με άλλον πρόεδρο στη θέση του Νίκου Ανδρουλάκη μπορεί να υπάρξει σημείο επαφής.
Για κοινό υποψήφιο
Επί του ερωτήματος «απέναντι στον Κ. Μητσοτάκη ποιος;», δεν υπάρχει ομοιογένεια ως προς τις απαντήσεις, καθώς και εδώ οι απόψεις διαφέρουν. Πάντως ο σπόρος μπήκε από τον βουλευτή Νίκο Παππά που κατέθεσε πρόταση στον δημόσιο διάλογο για κοινό ψηφοδέλτιο με το ΠαΣοΚ και κοινό υποψήφιο πρωθυπουργό που θα εκλεγεί από τη βάση.
Και το γαϊτανάκι συνεχίστηκε με δηλώσεις, άρθρα και τοποθετήσεις πολλών στελεχών (Διονύσης Τεμπονέρας, ο οποίος που είναι έτοιμος να διαβεί τον Ρουβίκωνα και σε περίπτωση ενιαίου σχήματος, Ολγα Γεροβασίλη, Γιώργος Τσίπρας, Γιάννης Ραγκούσης, Κώστας Ζαχαριάδης, Θανάσης Θεοχαρόπουλος, Αντώνης Κοτσακάς, Χάρης Τσιόκας, κ.ά.)
Τι θα γίνει; Το μέλλον θα δείξει. «Δεν πρέπει οι προοδευτικές δυνάμεις του ευρύτερου χώρου να εξουδετερώνουν η μία την άλλη με ανώφελους και άγονους εμφύλιους» είναι η άποψη του Αλ. Τσίπρα που ζήτησε προ ημερών, βάζοντας τον όρο Προοδευτική Συμμαχία, να αναληφθούν τολμηρές πρωτοβουλίες των προοδευτικών δυνάμεων για συνεργασία.
Ταξίδι στις ΗΠΑ
Το «άγχος» Κασσελάκη για να μείνει στο παιχνίδι
Στο γενικότερο κλίμα των ζυμώσεων για δημιουργία ενιαίου κεντροαριστερού σχήματος, έχει ενδιαφέρον τι θα κάνει ο Στέφανος Κασσελάκης που βρίσκεται εδώ και λίγες μέρες στις ΗΠΑ για επαφές, όπως λένε οι συνεργάτες του, στο πλαίσιο της δημιουργίας του Ιδρύματος για την αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς, με γραφεία σε Αθήνα και Νέα Υόρκη.
Υπάρχουν πληροφορίες, αν και δεν επιβεβαιώνονται, ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ πήγε στις ΗΠΑ για να τακτοποιήσει και τις όποιες εκκρεμότητες υπάρχουν με τα οικονομικά του ώστε όταν επιστρέψει να καταθέσει και το «πόθεν έσχες» του. Εξάλλου, η κυβέρνηση μπορεί να έδωσε παράταση στην υποβολή των δηλώσεων «πόθεν έσχες» έως τα τέλη του 2024, αλλά τα μέλη της και ο Πρωθυπουργός θα τα καταθέσουν στο τέλος Ιουνίου, και αυτό ζητούν και από τον Στ. Κασσελάκη.
Επί των διεργασιών στο πεδίο της Κεντροαριστεράς ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε μια ανεξήγητη σπουδή που δικαιολογείται εν μέρει λόγω άγχους να μη βρεθεί εκτός παιχνιδιού, δηλώνοντας έτοιμος να θέσει υποψηφιότητα για το ενιαίο σχήμα. Και μάλιστα ακόμη και απέναντι στον Αλ. Τσίπρα (στη δημοσκόπηση της GPO υπερτερεί σε σημαντικό βαθμό ο πρώην πρωθυπουργός) σε ένα υποθετικό σχήμα που ακόμα δεν ξέρει κανείς πώς θα είναι, πώς θα συγκροτηθεί, ποιοι θα το απαρτίζουν.
