Η κατακόρυφη πτώση του αεροσκάφους του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στο πολιτικό… τρίγωνο των Βερμούδων την περασμένη Κυριακή προκάλεσε μεγάλους τριγμούς στο εσωτερικό του κόμματος. Τα περισσότερα θραύσματα ήταν προς την πλευρά του Αλέξη Τσίπρα, που όλα πλέον συζητιούνται για το πολιτικό του μέλλον, κυρίως στο τιμόνι του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, την επομένη των εκλογών της 25ης Ιουνίου. Η αξιοπρεπής στάση του εξάλλου το βράδυ της οδυνηρής ήττας της 21ης Μαΐου έδειξε και τον δρόμο, ανεξάρτητα εάν υπήρξαν πιέσεις να μην προχωρήσει στην κίνησή του και να μείνει να δώσει τη μάχη της «δεύτερης Κυριακής».
Προέχει η μάχη της 25ης Ιουνίου
Εξάλλου, η ζωή και η πολιτική είναι δυναμική, τα πάντα ρει κατά τον Ηράκλειτο και όλα αναθεωρούνται εξίσου εύκολα, απόρροια εσωκομματικών συσχετισμών. Ακόμα και η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής την περασμένη Πέμπτη έληξε με την επιβολή της προεδρικής πρότασης να μη γίνει καν συζήτηση μετά την ομιλία του κ. Τσίπρα.
Το μείζον για την προεδρική ομάδα, που συσπειρώθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό και πάλι εσχάτως, μετά τη συντριπτική ήττα των 20 μονάδων από τη ΝΔ και κυρίως από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που τον υποεκτίμησαν και δεν τον αξιολόγησαν, αν και είναι «ανοικτό βιβλίο» επί επτάμισι χρόνια στο τιμόνι του κυβερνώντος κόμματος, είναι να μείνει στο παιχνίδι της κομματικής εξουσίας ο κ. Τσίπρας. Αρα, όλα είναι ανοικτά την επόμενη μέρα καθώς υπάρχουν καταστατικές διαδικασίες συγκεκριμένες, που ορίζουν τι πρέπει να γίνει, πώς και με ποια διαδικασία, εάν τεθεί το θέμα είτε από τον ίδιο είτε από άλλους. Αυτό όμως αυτή τη στιγμή είναι κάτι μακρινό για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, καθώς προέχει κάτι πολύ άμεσο και επείγον που αφορά τη βιωσιμότητα του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ως πολιτικού υποκειμένου στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπου βρέθηκε από το καλοκαίρι του 2019 και ποτέ δεν ανέλυσε επί της ουσίας τα αίτια της τότε ήττας.
Και αυτό, παρά το εξαιρετικό πολυσέλιδο κείμενο απολογισμού των Αριστείδη Μπαλτά, Γιάννη Δραγασάκη και Θόδωρου Δρίτσα, που μπήκε σε κάποια κομματικά συρτάρια και δεν διαβάστηκε από την πλειονότητα των στελεχών και θα απαντούσε στις αιτιάσεις της ΝΔ και άλλων ότι δεν έγινε απολογισμός. Οταν είχαν στα χέρια τους ένα πολύτιμο εργαλείο όπως αυτό και δεν ασχολήθηκαν να το αξιοποιήσουν για να δώσουν απαντήσεις στην τότε ήττα και να χαράξουν στρατηγική για το μέλλον, σηματοδότησε και το χαμηλό ποιοτικό υπόβαθρο πολλών στελεχών της πρώτης γραμμής.
Στο μέσο αυτής της δεύτερης προεκλογικής περιόδου, ένας εκ των βασικών θεωρητικών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ο κ. Μπαλτάς, παρουσιάζει με βασική ομιλήτρια την Εφη Αχτσιόγλου (σ.σ. είπε ευθέως ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει αρχηγό τον Αλέξη Τσίπρα), ένα στέλεχος που θα παίξει σημαντικό ρόλο την επόμενη μέρα, το βιβλίο του με τίτλο «Η Αριστερά ως σήμερον, ως αύριον και ως χθες. Ενα φάντασμα πλανιέται». Και το στοίχημα του κ. Τσίπρα σε αυτές τις πιο κρίσιμες εκλογές από τη μέρα που εξελέγη πρόεδρος είναι να μη γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ «φάντασμα του εαυτού του» που θα πλανιέται στο πολιτικό σύστημα, έχοντας και την πίεση από το ΠαΣοΚ.
«Πολιτικό φάντασμα» ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στις εκλογές της περασμένης Κυριακής με πολλές αστοχίες και οργανωτικές αρρυθμίες στην εκλογική του καμπάνια, ενώ δεν κατάφερε να πείσει – δεν την πρόβαλε και ιδιαίτερα – για την κυβερνητική του πρόταση, ενισχύοντας με τις κινήσεις των στελεχών – πολλών και της ηγετικής ομάδας – το έλλειμμα εμπιστοσύνης των πολιτών. Ο Γιώργος Τσίπρας, εξάδελφος του πρώην πρωθυπουργού και ένα πρόσωπο με γνώσεις, που υποσυστήματα της ευρύτερης προεδρικής ομάδας – όχι με εντολή του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ – προσπάθησαν να τον θέσουν εκτός παιχνιδιού και με αποκλεισμούς σε φιλοσυριζαϊκά ΜΜΕ, είπε την αλήθεια: «Μας έφτυσαν, δεν βρέχει».
Η πλάνη και οι ευθύνες
Και δεν είχε άδικο, όπως και πολλοί άλλοι που έβλεπαν τι γινόταν και ουδέποτε τους είδε από κοντά ο κ. Τσίπρας να συζητήσει επί της ουσίας μαζί τους. Εν πολλοίς, ήταν σε πλάνη για μεγάλο χρονικό διάστημα, γεγονός το οποίο σε συνδυασμό με τα αμέτρητα λάθη στρατηγικής έφεραν την πανωλεθρία.
Ο ίδιος έδειξε με την ομιλία του στην ΚΕ πολλά από αυτά να τα κατανόησε, όπως π.χ. το έλλειμμα εμπιστοσύνης των πολιτών στο κόμμα του, και θα φανεί κατά πόσο οι αλλαγές του θα πιάσουν τόπο και θα βελτιώσουν την κατάσταση.
Επιχείρηση ανασύνταξης
Βέβαια, εκτός από δική του ευθύνη είναι και των κεντρικών στελεχών και παραγόντων του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και εδώ θα φανεί κατά πόσο υπάρχει ενιαία αντίληψη για το αύριο και κυρίως εάν αντιλήφθηκαν το διακύβευμα των επόμενων εκλογών. Γιατί μπορεί να είπε ο κ. Τσίπρας στην ΚΕ ότι «θα δώσουμε τη μάχη για να την κερδίσουμε», αλλά το κρίσιμο είναι να επιτευχθούν η ανασύνταξη και η επανασυσπείρωση.
Τα υπόλοιπα περί του μέλλοντος θα κριθούν από την 26η Ιουνίου και μετά σε βάθος χρόνου και όχι με όρους «κομματικού Μπλίτζκριγκ», αστραπιαίων κινήσεων. Το θέμα είναι εάν μπορεί… και θυμίζει τη φράση του Ελευθερίου Βενιζέλου όταν βαδίζοντας, στη Χαλέπα, είπε στον συνομιλητή του: «Αν μου έλεγες πριν από 20 χρόνια να μεταφέρω τα Λευκά Ορη μέσα στα Χανιά, θα σου έλεγα: «Ναι, μα το Θεό, μπορώ». Μα τώρα…». Σε αυτή τη φάση βρίσκεται ο κ. Τσίπρας και το ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει, καθώς όλα παλαιότερα του έβγαιναν.
Η ανάγνωση Τσίπρα
Οι τρεις αιτίες που οδήγησαν στην ήττα
Ο Αλ. Τσίπρας για τα αίτια της ήττας εστιάζει όχι στη βολική απάντηση περί συντηρητικοποίησης της ελληνικής κοινωνίας, αλλά μιλάει για τις αδυναμίες του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Αναζητεί απαντήσεις στις δικές του επιλογές, στη στάση όλων των στελεχών, στην αξιοπιστία της πολιτικής πρότασης, στην αξιοπιστία των προσώπων, στη συνολική εικόνα. Η δική του ανάγνωση για την ήττα έχει τρεις κομβικές αιτίες, αν και μιλάει για πολλές:
Η πρώτη αιτία είναι ότι η ΝΔ κατάφερε να επιβάλει την ατζέντα της που για τον ίδιο είναι «ατζέντα του φόβου» και υποστήριξε το δίπολο σταθερότητα – αλλαγή, ως πλειοψηφική την τάση του δικού της αφηγήματος. Βέβαια για να γίνει αυτό, ο κ. Τσίπρας δεν παραβλέπει ότι έχουν γίνει συνεχόμενα λάθη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, πολλά εκ των οποίων αδιανόητα και καθοριστικά. Και το αρνητικό ήταν να γίνεται δημόσια συζήτηση όχι για όσα συμβαίνουν το 2023 και την τελευταία τετραετία, αλλά τι έγινε οκτώ χρόνια πριν. Δεν παραβλέπει όμως, για μία ακόμη φορά, να μιλήσει, για τη μιντιακή υπεροπλία που επιβάλλει την προεκλογική ατζέντα και το μέτωπο εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ από τα κόμματα της ήσσονος αντιπολίτευσης.
Η δεύτερη αιτία ήταν η αναγκαστική επιλογή υπεράσπισης μιας στρατηγικής, της απλής αναλογικής, που εξαιτίας της άρνησης των άλλων προοδευτικών δυνάμεων αντικειμενικά δεν μπορούσε να περπατήσει.
Και η τρίτη αιτία που τη θεωρεί και σημαντική, ήταν η εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ως κόμματος που δεν εξέπεμπε συνοχή, ευθύνη, συγκρότηση. Σε αυτό το σημείο θεωρεί ότι υπήρξαν άστοχες δημόσιες τοποθετήσεις, ακόμα και τις τελευταίες ημέρες πριν από τις εκλογές, παλινωδίες, έλλειμμα υπευθυνότητας και αντίληψης για το πόσο καχύποπτο ήταν το εκλογικό σώμα απέναντι στο κόμμα, πόσο ρευστό και ευμετάβλητο, που κόστισαν πανάκριβα.
Η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ στη Ροδόπη και οι εσωκομματικές μουρμούρες
Η μοναδική πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ήταν στη Ροδόπη και άντεξε μόνο στην Αρτα και στην Αχαΐα, όπου η πρωτιά της ΝΔ ήταν με υπεροχή περίπου 5-6 μονάδων αντίστοιχα. Στη Ροδόπη όμως κυριάρχησε ο Οζγκιούρ Φερχάτ, ένας 38χρονος οδοντίατρος, «βάφοντας» ροζ τον μοναδικό νομό στον εκλογικό χάρτη της Κυριακής.
Ο υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ που εξελέγη βουλευτής, είναι αρκετά δημοφιλής και δραστήριος, με σημαντική επιρροή, ως μουσουλμάνος, στη μειονότητα της περιοχής. Ο Φερχάτ δεν ήταν κομήτης, καθώς διετέλεσε μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Ροδόπης, ενώ είχε δράση και ως νεολαίος του κόμματος, ενώ ο πατέρας του, Ναζήρ Φερχάτ, είχε πορεία ως στέλεχος της Αριστεράς. Ως εκ τούτου η εκλογή του δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία για όσους ξέρουν την περιοχή και τους συσχετισμούς. Μόνο που η πρωτιά δεν άρεσε σε πολλούς και εντός ΣΥΡΙΖΑ και άρχισε και μία συζήτηση, που έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν και με άλλους υποψηφίους άλλων κομμάτων, για παρέμβαση του τουρκικού προξενείου.
Το ενδιαφέρον εδώ όμως είναι ότι η επίθεση έγινε όχι από κάποιο στέλεχος της ΝΔ, αλλά του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, την Ελένη Λαφτσή, που είναι επικεφαλής της δημοτικής παράταξης στην περιοχή. «Συγχαρητήρια στο τουρκικό προξενείο που για άλλη μια φορά κατάφερε να παρέμβει στα πολιτικά πράγματα στη Ροδόπη» έγραψε σε ανάρτησή της.
Απλά, παράγοντες της ΝΔ τα λένε χαμηλόφωνα και παρασκηνιακά για τα περί εμπλοκής του τουρκικού προξενείου, αν και ο νεοεκλεγείς βουλευτής με 12.208 σταυρούς (τεράστια διαφορά από τον δεύτερο) στέκεται απέναντι στους διαχωρισμούς και δηλώνει ότι «όλοι μαζί να αγωνιζόμαστε για τη Ροδόπη», ενώ τονίζεται από παρατηρητές στην περιοχή πως έλαβε το 50% των μειονοτικών ψήφων, αλλά και πήρε πολλούς και από την πλειονότητα.
Ο Φερχάτ γεννήθηκε το 1985, μεγάλωσε, ζει και εργάζεται στον Ιασμο του Ν. Ροδόπης. Ξεκίνησε από το μειονοτικό δημοτικό και τελείωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στον Ιασμο. Απόφοιτος της Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών. Ομιλεί Ελληνικά, Τουρκικά και Αγγλικά. Εντάχθηκε στην Νεολαία Συνασπισμού το 2003 και διατέλεσε μέλος του Συλλόγου Φοιτητών. Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Οδοντιάτρων, ιδρυτικό μέλος του Μειονοτικού Πολιτιστικού Συλλόγου, μέλος Επιστημόνων Μειονότητας, μέλος της ΚΕ ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, υπεύθυνος της Επ. Υγείας της ΝΕ Ροδόπης. Από το 2012 μέλος της ΝΕ, στην οποία διατέλεσε επί σειρά ετών αναπληρωτής συντονιστής. Ηταν επιστημονικός συνεργάτης της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και υποψήφιος βουλευτής το 2019.
