Οι επιπτώσεις των καταστροφικών σεισμών στην Τουρκία, που σχεδόν ισοπέδωσαν 10 πόλεις στα νοτιοανατολικά, θα είναι και πολιτικές. Ηδη εκφράζονται ερωτηματικά για το αν οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν στις 14 Μαΐου, όπως έχει ανακοινωθεί, ή αν ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα επεκτείνει την τρίμηνη κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει ανακηρύξει για να αναβάλει τις βουλευτικές εκλογές πέρα από το επιτρεπτό όριο της 18ης Ιουνίου προκειμένου να επιχειρήσει να στρέψει το κλίμα προς όφελός του. Αναπόφευκτα γίνονται παραλληλισμοί με τους σεισμούς του 1999 που έστρωσαν το έδαφος για την έλευση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) τρία χρόνια αργότερα. Eνας από τους λόγους της ανόδου του κόμματος του Ερντογάν στην εξουσία το 2002 ήταν οι κακοί χειρισμοί του συνασπισμού που κυβερνούσε τότε την Τουρκία – για παράδειγμα, το «βαθύ» και βαθιά αντι-ισλαμικό τότε κράτος κατηύθυνε τις επιχειρήσεις διάσωσης προς τους «δικούς του», αφήνοντας κάτω από τα συντρίμμια τους καταπλακωμένους σε γειτονιές με ψηφοφόρους του ΑΚΡ.
Η κυβέρνηση Ερντογάν απέφυγε σε αυτόν τον σεισμό τα λάθη που είχαν κάνει οι κεμαλικοί το 1999, κινητοποιώντας σωστικά συνεργεία και στρατό σε όλες τις πληγείσες περιοχές και επιβλέποντας προσωπικά την αντιμετώπιση των καταστροφών.
Η «Συμμορία των πέντε»
Αυτό όμως που δεν θα αλλάξει εφέτος σε σχέση με τον σεισμό του 1999 είναι τα ερωτηματικά που θα τεθούν για την ασφάλεια των κατασκευών στην Τουρκία. Στα χρόνια που μεσολάβησαν από το 1999 δεν έγινε τίποτα για να ελεγχθεί αν εφαρμόζονται οι αντισεισμικοί κανονισμοί στα κτίρια, ενώ η διαφθορά εξαπλώθηκε, ειδικά στον κατασκευαστικό τομέα. Ενδεικτικό είναι ότι επί Ερντογάν αναδείχθηκε η «Συμμορία των πέντε», όπως έχει επικρατήσει να αποκαλούνται πέντε μεγαλοεργολάβοι που αποτελούν κράτος εν κράτει στη χώρα με τις πλάτες του προέδρου – πρόκειται για τον Μεχμέτ Τσενγκίζ της Cengiz Holding, τον Τζεμάλ Καλίοντσου της Kalyon Construction, τον Νατζί Κόλογλου της Kolin Construction, τον Νιχάτ Εζντεμίρ της Limak Holding και τον Μεχμέτ Ναζίφ Γκιουνάλ της MNG Holding. Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι πέντε αυτές εταιρείες είναι ανάμεσα στις 10 πρώτες παγκοσμίως που λαμβάνουν κυβερνητικά συμβόλαια για την κατασκευή μεγάλων έργων.
«Οι τοίχοι εκρήγνυνταν»
Ο τούρκος δημοσιογράφος και παρουσιαστής ειδήσεων Ορκούν Γιαζγκάν μετέφερε στο «Βήμα» τις μαρτυρίες φίλων του που μένουν στις πληγείσες περιοχές. «Οι τοίχοι ήταν σαν να εκρήγνυνταν και τα ταβάνια έτρεμαν πάνω από τα κεφάλια τους. Χιλιάδες κτίρια έχουν καταρρεύσει. Οι Αρχές και τα συνεργεία διάσωσης έχουν πολύ δύσκολο έργο. Πώς να διαλέξεις ποιον να σώσεις; Είναι η μεγαλύτερη καταστροφή του αιώνα στην Τουρκία» λέει. Προσθέτει ότι δεν κατέρρευσαν μόνο οι κακές κατασκευές, αλλά ακόμη και κτίρια που κατασκευάστηκαν με αντισεισμικούς κανόνες γιατί δεν άντεξαν την τεράστια ισχύ του σεισμού.
Την ίδια στιγμή, η ανησυχία στην Κωνσταντινούπολη είναι διάχυτη. «Οι επιστήμονες μετά τους δύο μεγάλους σεισμούς στα νοτιοανατολικά αναμένουν πως αργά ή γρήγορα θα έχουμε έναν ισχυρό σεισμό στην περιοχή του Μαρμαρά» σημειώνει ο κ. Γιαζγκάν.
Υστερα από τον σεισμό 6,6 ρίχτερ στη Σμύρνη το 2020, η δημαρχία της Κωνσταντινούπολης δημοσιοποίησε έκθεση για επικείμενο μεγάλο σεισμό στην περιοχή μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Στην ίδια έκθεση αναφερόταν ότι τα τελευταία 120 χρόνια έχουν σημειωθεί 18 σεισμοί άνω των 7 ρίχτερ στη χώρα. Τέλος, υπολόγισε ότι αν πραγματοποιηθεί σεισμός 7,5 ρίχτερ στην Κωνσταντινούπολη, 48.000 κτίρια θα καταστραφούν ολοσχερώς ή θα γίνουν μη κατοικήσιμα, ενώ άλλα 194.000 θα υποστούν σοβαρές ζημιές.
