Με… «κλωτσιά στο μέλλον» επιχειρεί η κυβέρνηση να «λύσει» το τεράστιο πρόβλημα επιστροφής των αναδρομικών που ανέκυψε μετά τις πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις οι οποίες δικαιώνουν τους συνταξιούχους που προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, δημιουργώντας προσδοκίες σε εκατοντάδες χιλιάδες που εναγωνίως τρέχουν να «περισώσουν τα δικαιώματά τους». Πάνω από 350.000 συνταξιούχοι έχουν υποβάλει αιτήσεις στον ΕΦΚΑ για να ανακόψουν την παραγραφή των διεκδικήσεών τους, ενώ δεκάδες χιλιάδες προχωρούν σε δικαστικές προσφυγές.
Η επίσημη απόφαση του υπουργείου Εργασίας προβλέπει την προσφυγή σε δεύτερο βαθμό – μέσω του ΕΦΚΑ -, έτσι ώστε να καθυστερήσει η ολοκλήρωση των υποθέσεων και να μεταφερθεί… στο μέλλον το ενδεχόμενο καταβολής ενός εξαιρετικά υψηλού ποσού που κατ’ ορισμένους φθάνει τα 2,5 δισ. ευρώ και κατ’ άλλους τα 8-9 δισ. ευρώ. Το τελικό ποσό εξαρτάται από το χρονικό διάστημα που τα δικαστήρια θα αναγνωρίσουν ως ευδόκιμο για επιστροφή των αναδρομικών διεκδικήσεων.
«Μπαλάκι»
Πάντως κύκλοι του υπουργείου προσδιόρισαν την κυβερνητική στάση σημειώνοντας ότι οι αποφάσεις δικαστηρίων που αφορούν τον Ιούλιο του 2015 και εντεύθεν θα εφεσιβάλλονται. Οπότε εάν οι υποθέσεις αυτές ευδοκιμήσουν τα ποσά των αναδρομικών θα κληθούν να διαχειριστούν οι κυβερνήσεις των επόμενων ετών. Οι συνταξιούχοι χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Οσοι κινήθηκαν δικαστικά προ του Ιουνίου του 2015 (ημερομηνία κατά την οποία το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές σε δώρα και συντάξεις). Οι συνταξιούχοι της κατηγορίας αυτής – εφόσον προσέφυγαν – δικαιώνονται και δικαιούνται αναδρομικά τις περικοπές που υπέστησαν από το 2012.
Οσοι προσέφυγαν μετά την ημερομηνία αυτή ή δεν προσέφυγαν ακόμη. Για αυτούς το δικαστικό τοπίο παραμένει θολό, ενώ η κυβερνητική πρόθεση για επιστροφές αναδρομικών παραπέμπεται στο μέλλον.
Στο σημείο θα πρέπει να σημειωθούν οι εκ διαμέτρου αντίθετες δηλώσεις των δύο αρμοδίων επικεφαλής του υπουργείου Εργασίας για τη στάση την οποία θα πρέπει να ακολουθήσουν οι συνταξιούχοι. Η κυρία Εφη Αχτσιόγλου εκτιμά ότι «τα αναδρομικά των συνταξιούχων δεν θα ευδοκιμήσουν στον δεύτερο βαθμό (Εφετείο), όπου προσέφυγε η κυβέρνηση», ενώ ο υφυπουργός κ. Τ. Πετρόπουλος σε προηγούμενο χρόνο προέτρεπε τους συνταξιούχους να προσφύγουν «γιατί μόνο αυτοί που θα δικαιωθούν θα λάβουν αναδρομικά, εφόσον κριθεί οριστικά το ζήτημα από το Συμβούλιο της Επικρατείας». Ολα αυτά δημιουργούν περαιτέρω σύγχυση στους συνταξιούχους.
Πάντως ο κ. Πετρόπουλος από την ώρα που ανέκυψε το θέμα αυτό υπέπεσε σε αντιφατικές δηλώσεις – αναιρώντας αυτά που ο ίδιος είχε αναφέρει σε προηγούμενο χρόνο. Αρχικώς συνιστούσε στους συνταξιούχους να μην κάνουν προσφυγές «για να μη χαλάνε τα λεφτά τους χωρίς λόγο». Σημείωνε μάλιστα ότι «η κυβέρνηση θα εφαρμόσει την απόφαση του ΣτΕ είτε έχουν υποβάλει αγωγή είτε όχι». Ακολούθησε δήλωση ότι «μόνο όσοι έχουν προσφύγει θα λάβουν αναδρομικά» και ότι «η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει αναδρομική ισχύ για όλους».
Μετά το 2015
Το θέμα των αναδρομικών επικεντρώνεται – πλέον – στο διάστημα μετά τον Ιούνιο του 2015, δηλαδή στις διεκδικήσεις και στις αγωγές που κατατέθηκαν μετά την απόφαση του ΣτΕ. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας των περικοπών του 2012 λύθηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου, τον Μάιο του 2016. Συνεπώς οι διεκδικήσεις έχουν βάση μόνο για το διάστημα από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016. Εφόσον «ευδοκιμήσει» η περίπτωση αυτή, το ποσό των επιστροφών υπολογίζεται γύρω στα 2,5 δισ. ευρώ.
Ωστόσο ο επανυπολογισμός των (παλαιών) συντάξεων, μέσω του οποίου παρακάμφθηκε η απόφαση του ΣτΕ για την αντισυνταγματικότητα των περικοπών, τίθεται σε πλήρη εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2019. Συνεπώς διατυπώνεται η νομική άποψη ότι οι συνταξιούχοι που κατέθεσαν αγωγές μετά την απόφαση του ΣτΕ (του 2015) μπορούν να διεκδικήσουν αναδρομικά από τον Ιούνιο του 2015 έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2018.
Το τελικό ύψος
Πρέπει να σημειωθεί ότι το τελικό ύψος των αναδρομικών είναι άμεσα συνυφασμένο με το «μέλλον του νόμου Κατρούγκαλου», το οποίο κρίνεται από το ΣτΕ εντός των επομένων μηνών. Σύμφωνα με το σκεπτικό του συγκεκριμένου νόμου, με τον επανυπολογισμό των παλαιών συντάξεων «απορροφήθηκαν» οι περικοπές του 2012 που κρίθηκαν αντισυνταγματικές το 2015.
Συνεπώς εάν ο νόμος κριθεί συνταγματικός, οι διεκδικήσεις αναδρομικών θα περιοριστούν στο χρονικό διάστημα είτε Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016 είτε 2015 – τέλος του 2018, οπότε εφαρμόστηκε πλήρως ο επανυπολογισμός των συντάξεων. Εφόσον ο νόμος κριθεί αντισυνταγματικός, τα ποσά των αναδρομικών θα πάρουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
