Στη νοσταλγική εποχή της δεκαετίας του ’70, όταν πηγαίναμε διακοπές ως έφηβοι, η εμπειρία της παραλίας απείχε παρασάγγας από τις σκηνές τού σήμερα. Η έννοια της ξαπλώστρας και των παραφερναλίων της μας ήταν ξένη. Οι μέρες μας σήμαιναν ατελείωτο βύθισμα στα κρυστάλλινα νερά, καθώς διοργανώναμε αγώνες κολύμβησης, παίζαμε πόλο και απολαμβάναμε τη χαρά των αυθεντικών υδάτινων περιπετειών. Το κολύμπι δεν ήταν απλώς μια ψυχαγωγική δραστηριότητα – ήταν μια βαθιά επαφή με την ουσία της θάλασσας.
Τότε, μετά βίας σκεφτόμασταν το μαύρισμα ή το «αραλίκι». Η ανέμελη φύση εκείνων των εποχών, όπου η θάλασσα ήταν η απόλυτη παιδική χαρά, δεν έχει καμία σχέση με τη σημερινή κουλτούρα της παραλίας.
Καθώς περνούσε ο καιρός, η γοητεία των μυθικών προορισμών όπως η Αμοργός και η Ανάφη άρχισε να αιχμαλωτίζει τη φαντασία μας. Αυτή τη μετατόπιση ακολούθησε η εξέλιξη της ταπεινής πετσέτας, η οποία μετατράπηκε από ένα απλό αξεσουάρ στεγνώματος σε μια προστατευτική ασπίδα ενάντια στα κακοτράχαλα εδάφη των παραλιών με βότσαλο ή πέτρες.
Η ομπρέλα ένωσε σύντομα τις δυνάμεις της με την πετσέτα, όταν αρχίσαν και οι πρώτες ανησυχίες. Καθώς συνειδητοποιήσαμε τις πιθανές βλάβες του ήλιου, η ομπρέλα πρόσφερε την απαραίτητη σκιά. Ωστόσο, ακόμη και αυτή η προσθήκη δεν ήταν χωρίς προβλήματα, δυσκολεύοντας συχνά τις προσπάθειές μας να την κρατήσουμε όρθια ενάντια στο αεράκι της ακτής.
Ωστόσο, η εξέλιξη της κουλτούρας της παραλίας πήρε μια απροσδόκητη τροπή. Ο πολλαπλασιασμός των ξαπλωστρών, που εκτείνονται ατελείωτα κατά μήκος της ακτογραμμής, έχει φτάσει πια στην απόλυτη υπερβολή. Θα μπορούσα να οραματιστώ ένα μέλλον όπου φουσκωτές ξαπλώστρες θα επέπλεαν πάνω στα κύματα, ενώ πλωτοί σερβιτόροι-ρομπότ θα καλύπτουν κάθε ιδιοτροπία.
Το κόστος που σχετίζεται με αυτές τις σύγχρονες πολυτέλειες στην παραλία εκτοξεύτηκε επίσης στα ύψη, με μια μόνο ξαπλώστρα να απαιτεί πλέον είκοσι ευρώ στις δημόσιες ακτές, φανταστείτε πόσο θα κοστίζει το «κιτς σαλονάκι». Μια μέρα δίπλα στη θάλασσα για μια οικογένεια, κάποτε απλή απόλαυση, φτάνει πλέον στα εκατό ευρώ, λες και είμαστε στον Αστέρα Βουλιαγμένης. Αυτά είναι τα αποτελέσματα του υπερτουρισμού και της απληστίας.
Εν μέσω αυτής της εξέλιξης, ένα νέο κίνημα άρχισε να διαμορφώνεται: το «κίνημα της πετσέτας», μια έξοχη πρωτοβουλία.
Σε έναν κόσμο όπου οι ξαπλώστρες έχουν φτάσει σε νέα ύψη (και μήκη) και η άμμος του χρόνου έχει αλλάξει το τοπίο της αναψυχής, αναπολώ πραγματικά την αθωότητα και την αυθεντικότητα εκείνων των πρώτων ημερών. Ισως ακόμη μπορούμε να βρούμε μια αρμονική ισορροπία μεταξύ της προόδου και της διατήρησης της ουσίας αυτού που μας τράβηξε αρχικά στην παραλία – την αγνή και ανόθευτη χαρά του νερού.
Ο κ. Αλέξης Σταμάτης είναι συγγραφέας.
