Η κοινωνία και οι εχθροί της

Μια συμμορία νεαρών διαπομπεύει τον πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου.

Δύο αλήτες σπάνε στο ξύλο έναν σταθμάρχη του μετρό.

Ομάδες τραμπούκων καταλαμβάνουν σπίτια (που δεν είναι δικά τους…) και αμύνονται πετώντας τσιμεντόλιθους στους αστυνομικούς που επιχειρούν να τους βγάλουν έξω.

Το Οικονομικό Πανεπιστήμιο κατελήφθη τον Οκτώβριο 2019 – ήταν η πρώτη ακαδημαϊκή χρονιά που ξεκίνησε χωρίς λαθραίους μικροπωλητές και τοξικομανείς στον περίγυρο.

Τον Φεβρουάριο 2020 ακολουθεί άλλη κατάληψη του ίδιου Πανεπιστημίου διότι κάποιοι είπαν ότι ένα αστυνομικός έφερε όπλο – ενώ κανονικά θα έπρεπε να κουβαλάει μια Μπάρμπι…

Τον Σεπτέμβριο 2020 εκδηλώθηκε σειρά καταλήψεων σε σχολεία, οι οποίες αποδόθηκαν σε συνδικαλιστές εκπαιδευτικούς και αριστερές οργανώσεις.

Τα κατέγραψα ενδεικτικά. Και αναφέρομαι μόνο στα πιο πρόσφατα και αδιαμφισβήτητα γεγονότα.

Μια μελέτη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας αναφέρει 350 καταγεγραμμένα περιστατικά βίας σε Πανεπιστήμια την περίοδο 2011-2017. Στην πραγματικότητα φυσικά είναι πολύ περισσότερα («Τα Νέα», 14/1).

Ολα αυτά τα περιστατικά (και πολλά άλλα) έχουν δύο κοινά χαρακτηριστικά.

Πρώτον, δεν έχουν καμία ουσιαστική υπόσταση, ούτε βάση. Σε δημοκρατία ζούμε. Προκαλούνται απλώς από αντικοινωνικά στοιχεία τα οποία ανακυκλώνονται με διάφορες ευκαιρίες.

Δεύτερον, κανείς από τους δράστες δεν βρίσκεται, ούτε πέρασε από τη φυλακή για όσα διέπραξε. Σχεδόν κανείς δεν καταδικάστηκε.

Αυτά δεν συμβαίνουν τυχαία. Ούτε επειδή φταίει η αστυνομία (όταν φταίει…), η Δικαιοσύνη (που φταίει…), οι πανεπιστημιακές αρχές (που τρέμουν…) και οι γείτονες (που φοβούνται…) ή όποια άλλη αδρανής αρχή.

Συμβαίνουν επειδή θεωρούνται αποδεκτά ή αναπότρεπτα από μια κοινωνία η οποία δεν αντιτίθεται στη στρεβλή λογική τους και δέχεται ένα επίπεδο βίας περίπου ως φυσιολογική κατάσταση.

Επειδή λογίζονται μέρος μιας αναπόφευκτης πραγματικότητας «Τι να κάνουμε τώρα; Συμβαίνουν αυτά».

Επειδή η ίδια η κοινωνία διακινεί απλόχερα συμψηφισμούς, ανοχή, επιείκεια και ελαφρυντικά σε όσους την κανιβαλίζουν.

Ακόμη και η συμβολική κοινωνική αποδοκιμασία παρεμποδίζεται.

Τα ονόματα των οκτώ συλληφθέντων για την επίθεση στον πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου κρατούνται ακόμη σαν επτασφράγιστο μυστικό, ενώ 48 ώρες μετά την επίθεση στον σταθμάρχη του μετρό τα πρόσωπα των δραστών δεν είχαν δοθεί στη δημοσιότητα.

Στην Αμερική, την επομένη της εισβολής στο Καπιτώλιο, οι φωτογραφίες και τα ονόματα των εισβολέων κυκλοφορούσαν στο Διαδίκτυο.

Πολλοί απολύθηκαν ήδη από τις δουλειές τους. Θα ακολουθήσουν φυσικά και διώξεις, αλλά η προστασία της κοινωνίας από τα αντικοινωνικά στοιχεία που την εχθρεύονται ή την απειλούν δεν είναι μόνο υπόθεση ποινικής δικονομίας.

Στη Γαλλία, έναν χρόνο μετά την «κοινωνική διαμαρτυρία» και τις καταστροφές των Κίτρινων Γιλέκων, ο απολογισμός είναι 10.718 συλλήψεις, 3.100 καταδίκες από τα δικαστήρια και 400 φυλακίσεις με διάφορες ποινές χωρίς αναστολή ή εξαγορά. Η δημοκρατία αμύνθηκε.

Αντιθέτως, δεν ξέρω γιατί η δική μας προστατεύει τους εχθρούς της. Είμαστε ίσως η μόνη δυτική χώρα όπου ευθέως αμφισβητείται το μονοπώλιο έννομης βίας που κατέχει το κράτος. Οπου τα αυτονόητα πρέπει να επαναπροσδιορίζονται σε κάθε περίπτωση. Στα μέτρα προφύλαξης από την πανδημία ή στη μόνιμη εξεγερσιακή διαταραχή ενός μέρους της κοινωνίας.

Ξέρετε γιατί; Επειδή το δικαίωμα στη διαμαρτυρία, στην αμφισβήτηση, στο μπάχαλο, στην ανυπακοή ή στην αναταραχή θεωρείται ότι υπέρκειται κάθε άλλου δικαιώματος ευταξίας, ευνομίας και ασφάλειας.

Επειδή ουσιαστικά στερούμε από την κοινωνία το δικαίωμα να αντιμετωπίσει τους εχθρούς της.

Απουσιολόγιο
Πάρτε χαρτί και μολύβι. Το 2017 συγκροτήθηκε το Κίνημα Αλλαγής και εξελέγη η Φώφη Γεννηματά. Εκτοτε έχουν αποχωρήσει από το ΚΙΝΑΛ ο Θεοδωράκης (υποψήφιος αρχηγός), το Ποτάμι (που ήταν το άλλο κόμμα του χώρου), ο Ραγκούσης (υποψήφιος αρχηγός που κατέληξε ΣΥΡΙΖΑ), ο Βενιζέλος (πρώην αρχηγός του ΠαΣοΚ), κάποιοι που πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ (Ξενογιαννακοπούλου, Μωραΐτης, Δανέλλης, Μπίστης…) και αρκετοί που πήγαν στη ΝΔ (Χρυσοχοΐδης, Πιερρακάκης, Λιβάνιος, Σκέρτσος…). Εφυγε ακόμη η ΔΗΜΑΡ του Θεοχαρόπουλου, ενώ δεν προσχώρησαν ποτέ στο ΚΙΝΑΛ (ή αλλού) η Διαμαντοπούλου και ο Φλωρίδης. Ποιος πήγε; Κανείς. Το απουσιολόγιο γράφει πολλές απουσίες για να είναι τυχαίες. Μάλλον κάποιος (ή κάποια) φροντίζει για αυτές.

«Τι έχουν τα έρμα;»

Οι πρώτες δύο δημοσκοπήσεις του 2021 κατέγραψαν το ίδιο αναλλοίωτο σκηνικό. Μια κυριαρχία του Μητσοτάκη και της ΝΔ (Opinion Poll, 12/1 και Marc, 14/1).
Η γενική διαπίστωση δεν ξενίζει. Στη δηλωμένη πρόθεση ψήφου η διαφορά υπέρ της ΝΔ είναι 17,4 και 18,6 μονάδες αντιστοίχως.
Με 20% αδιευκρίνιστη ψήφο έχουμε και στις δυο περιπτώσεις έναν δημοσκοπικό συσχετισμό (κατά προσέγγιση) 46/25 και 46/24, δηλαδή 21 ή 22 μονάδες υπέρ της ΝΔ που κινείται καθαρά πάνω από την τελευταία εκλογική επίδοσή της.
Τα ποιοτικά στοιχεία επιβεβαιώνουν άλλωστε αυτόν τον συσχετισμό.
Στην τρίτη θέση ακολουθεί σταθερά το ΚΙΝΑΛ, που καταγράφει για πολλοστή φορά το αγαπημένο του 6,5%.
Αυτό κι αν είναι σταθερό. Ο,τι κι αν συμβαίνει στην Ελλάδα, ενδεχομένως και στην υφήλιο, το ΚΙΝΑΛ παραμένει αμετακίνητο. Ούτε πάνω ούτε κάτω.
«Με τον ήλιο τα βγάζουν, με τον ήλιο τα βάζουν, τι έχουν τα έρμα και ψοφούν;».
Η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ έχει την πάγια εξήγηση ότι πίσω από τα προβλήματά της «βρίσκεται το Μαξίμου» διότι «τους πονάει ο ολοκληρωμένος λόγος και οι προτάσεις του κόμματος» (ΑΝΤ1, 14/1).
Νομίζω ότι τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Ουδείς ασχολείται στο Μέγαρο Μαξίμου με τα προβλήματα του ΚΙΝΑΛ και ούτε τραβάνε κανένα ζόρι με τον λόγο και τις προτάσεις του.
Το ΚΙΝΑΛ έχει πρωτίστως πρόβλημα με τον εαυτό του.
Είναι ένα κόμμα του οποίου οι ψηφοφόροι σε συντριπτικά ποσοστά εμφανίζονται ικανοποιημένοι με την κυβέρνηση και σε ακόμη πιο συντριπτικά ποσοστά απορρίπτουν τον ΣΥΡΙΖΑ.
Και ταυτοχρόνως ένα κόμμα του οποίου η ηγεσία για δικούς της λόγους διαφωνεί με τους ψηφοφόρους.
Είναι μια αντίφαση σχεδόν παραλυτική, που εμποδίζει κάθε προωθητικό ή συνθετικό βήμα. Το ΚΙΝΑΛ κλυδωνίζεται συνήθως ανάμεσα σε δύο διαφορετικές θέσεις προσπαθώντας να ικανοποιήσει και την ηγεσία και τους ψηφοφόρους του. Ή έστω να μη δυσαρεστήσει κανέναν.
Δύσκολο. Και μάλλον δυσοίωνο.
Διότι στην πολιτική αυτοί που τελικά έχουν δίκιο είναι συνήθως οι ψηφοφόροι.

Ακολούθησε το Βήμα στο Google news και μάθε όλες τις τελευταίες ειδήσεις.