για το υδρογόνο και το αέριο χωρίς άνθρακα προετοιμάζουν την ευρωπαϊκή αγορά για το μέλλον. Οι προτάσεις διασφαλίζουν ότι ο ρόλος του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μας σύστημα μειώνεται και πιο «πράσινες» επιλογές, όπως το ανανεώσιμο υδρογόνο, το βιομεθάνιο, το βιοαέριο και τα συνθετικά αέρια (e-gases), θα αυξηθούν. Για την Ελλάδα, θα είναι κρίσιμο να επενδύσει έγκαιρα σε υποδομές και να είναι έτοιμη για ένα μέλλον χωρίς άνθρακα, π.χ. εξετάζοντας τον σχεδιασμό υποδομής φυσικού αερίου με τρόπο που αργότερα θα μπορεί να μεταφέρει υδρογόνο».
Στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία περιλαμβάνεται ο Διασυνοριακός Μηχανισμός Προσαρμογής Ανθρακα (Carbon Border Adjustment Mechanism – CBAM). Πώς θα λειτουργήσει για επιχειρήσεις εκτός ΕΕ; Ανησυχείτε μήπως αυτό εγείρει αντιδράσεις σε τρίτες χώρες;
«Οταν εργαζόμασταν επί της πρότασής μας, είχαμε πολλά ερωτήματα από τρίτες χώρες και εξακολουθώ να δέχομαι ερωτήσεις για αυτήν όπου πηγαίνω. Αλλά η λογική πίσω από την πρόταση είναι απλή: οι προσπάθειές μας για μείωση των εκπομπών στην Ευρώπη δεν μπορούν να σπρώξουν την παραγωγή αγαθών με τεχνολογία που παράγει διοξείδιο του άνθρακα πέραν των συνόρων μας. Αυτή η «διαρροή άνθρακα» δεν βοηθά κανέναν. Ο μηχανισμός που αναφέρατε διασφαλίζει ότι οποιαδήποτε τιμή καταβάλλεται για το διοξείδιο του άνθρακα που βρίσκεται ενσωματωμένη στα ευρωπαϊκά προϊόντα θα ισχύει και για τα προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ. Αν υπάρχει τιμή άνθρακα στην άλλη χώρα, αυτή θα αφαιρείται πλήρως. Εστιάζουμε κατ’ αρχήν σε πέντε τομείς όπου ο κίνδυνος «διαρροής άνθρακα» είναι υψηλότερος, πιο συγκεκριμένα στην τσιμεντοβιομηχανία, στη χαλυβουργία, στο αλουμίνιο, στα λιπάσματα και στην ηλεκτρική ενέργεια. Ο μηχανισμός θα εφαρμοστεί σταδιακά. Εξετάζοντας την επίπτωση σε τρίτες χώρες, ο CBAM έχει ήδη αποτέλεσμα. Οταν η Τουρκία επικύρωσε τη Συμφωνία του Παρισιού νωρίτερα εφέτος, κατέστη σαφές ότι ο μηχανισμός αυτός ήταν ένας σημαντικός λόγος που το έπραξε. Επομένως, ακόμη και αν ακόμη δεν έχει καταστεί επιχειρησιακός, ο CBAM ήδη ωθεί άλλες χώρες «να πρασινίσουν» τις οικονομίες τους».
Καθώς έχει ξεκινήσει η συζήτηση για την πιθανή τροποποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης στη μετα-πανδημική εποχή, θα υποστηρίζατε ιδέες όπως η εξαίρεση επενδύσεων σε «πράσινες τεχνολογίες και καινοτομία» από τους κανόνες για το δημοσιονομικό έλλειμμα και το χρέος;
«Πριν από μερικές εβδομάδες επανεκκινήσαμε τον δημόσιο διάλογο για το μελλοντικό πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρώπης. Πολίτες, οργανισμοί και δημόσιες αρχές έχουν όλοι προσκληθεί να συνεισφέρουν και να μοιραστούν τις απόψεις τους μέχρι το τέλος του έτους. Επειτα, η Επιτροπή θα εξετάσει όλες τις ιδέες που εκφράστηκαν και θα καταθέσει μια πρόταση για τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε. Δεν είμαστε εκεί ακόμη και δεν μπορώ να προδικάσω το αποτέλεσμα αυτών των εσωτερικών διεργασιών. Φυσικά, αυτή η διαβούλευση λαμβάνει χώρα με δεδομένο ότι έχουμε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η δουλειά μας είναι να κάνουμε την Ευρώπη την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο. Εχουμε ανάγκη να διασφαλίσουμε ότι η μελλοντική μας ανάπτυξη θα είναι τόσο βιώσιμη όσο και διατηρήσιμη. Ο δημόσιος διάλογος θα περιλαμβάνει βεβαίως τη συζήτηση για το πώς η δημοσιονομική επιτήρηση μπορεί να διασφαλίσει αυτή την ανάπτυξη».
Το πακέτο Next Generation EU έχει χαρακτηριστεί ως παράγοντας αλλαγής (game changer) για όλη την Ευρώπη. Ωστόσο η σύνδεση μεταξύ της αποδέσμευσης των κονδυλίων με τον σεβασμό του κράτους δικαίου έχει αποδειχθεί μια πρόκληση. Ανησυχείτε μήπως εκτροχιάσει το NextGenEU αν χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία επιμένουν στη σημερινή τους πορεία;
«Ο σκοπός του Next Generation EU είναι να βοηθήσει την ΕΕ να ξεπεράσει την οικονομική και κοινωνική επίπτωση της πανδημίας και να διασφαλίσει ότι θα εξέλθουμε αυτής ισχυρότεροι, πιο «πράσινοι» και πιο «ψηφιακοί». Φορτώνουμε πολύ περισσότερο χρέος στους ώμους των επόμενων γενεών και πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι θα τους αφήσουμε μια υγιέστερη οικονομία με αρκετά καλές και σταθερές δουλειές. Αυτός είναι ο λόγος που ο Κανονισμός για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προβλέπει ότι κάθε εθνικό σχέδιο θα πρέπει να βοηθάει στην αντιμετώπιση ενός αριθμού προκλήσεων οι οποίες καταγράφονται στις συστάσεις ανά χώρα. Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης είναι μια από τις συστάσεις που απευθύνονται στην Πολωνία. Ο Κανονισμός προβλέπει επίσης ότι πρέπει να υπάρχουν μέτρα σε εθνικό επίπεδο για την προστασία των χρηματοοικονομικών συμφερόντων της Ενωσης. Επομένως, είτε πρόκειται για την Ουγγαρία και την Πολωνία ή για άλλο κράτος-μέλος, όσο αυτές οι προκλήσεις δεν αντιμετωπίζονται ή δεν πληρούνται επαρκώς, η Κομισιόν δεν μπορεί να εγκρίνει το συγκεκριμένο εθνικό σχέδιο».
