«Τον Φεβρουάριο, όταν η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία, πραγματοποιήσαμε μια γρήγορη ανάλυση της κατάστασης η οποία μας οδήγησε στο να καταθέσουμε αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ. Οντας λαός προσανατολισμένος στην ασφάλεια, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι που δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας: οι υβριδικές απειλές, οι απειλές στον κυβερνοχώρο αλλά και οι απειλές για χρήση μη συμβατικών όπλων, πυρηνικών και χημικών. Θεωρήσαμε λοιπόν ότι είναι προτιμότερο να ανήκουμε στο ΝΑΤΟ» λέει στο «Βήμα» ο υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας Πέκα Χάαβιστο. «Η πλήρης ένταξη στη Συμμαχία ενέχει υποχρεώσεις αλλά μας παρέχει και προστασία υπό το Αρθρο 5 (σ.σ.: που αναφέρει ότι επίθεση κατά ενός κράτους-μέλους ισοδυναμεί με επίθεση κατά όλων)».
Η αίτηση της Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ έχει εγκριθεί από τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας;
«Απομένει να την εγκρίνουν δύο χώρες από τις 30, η Ουγγαρία και η Τουρκία. Εντός του Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί νέα τριμερής συνάντηση ανάμεσα στην Τουρκία, στη Φινλανδία και στη Σουηδία για να συζητήσουμε ζητήματα τρομοκρατίας και εθνικής ασφάλειας (σ.σ.: η Τουρκία απειλεί να βάλει βέτο στην ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας αν δεν εκδώσουν στην Τουρκία «τρομοκράτες» του ΡΚΚ και γκιουλενιστές). Στην τελευταία συνάντηση με τον τούρκο ομόλογό μου Μεβλούτ Τσαβούσογλου τόνισα ότι η ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας θα ενισχύσει το ΝΑΤΟ σε αυτή την πλευρά της Ευρώπης και ότι η μερική επιστράτευση στη Ρωσία εγείρει επιπλέον ανησυχίες. Συνεχίζουμε τις συνομιλίες με την Τουρκία με καλό πνεύμα. Αλλά βεβαίως βρισκόμαστε στα χέρια των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ. Σεβόμαστε τους κανόνες της Συμμαχίας, όμως τηρούμε πιστά και τη φινλανδική νομοθεσία (σ.σ.: όπως για την έκδοση ανθρώπων). Θα έχουμε πρόβλημα αν ακολουθήσουμε «διπλωματία του μεγαφώνου» στα ζητήματα ασφαλείας. Θα αντιμετωπίσουμε τα θέματα που θέτει η Τουρκία κατά περίπτωση. Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν τις τουρκικές ανησυχίες αλλά πρέπει και να σεβόμαστε τη νομοθεσία μας. Είμαστε κοινωνία της έννομης τάξης. Με την Ουγγαρία έχουμε πολλούς δεσμούς, από ιστορικούς μέχρι γλωσσικούς. Περισσότερα μας ενώνουν παρά μας χωρίζουν. Ο λόγος της καθυστέρησης της έγκρισης από πλευράς Ουγγαρίας είναι οι εκλογές της περασμένης άνοιξης. Πλέον βρίσκεται στις προτεραιότητες της ουγγρικής Βουλής».
Πώς κρίνετε τις τελευταίες εξελίξεις στον πόλεμο;
«Μας ανησυχεί ιδιαιτέρως η μερική επιστράτευση που κήρυξε ο πρόεδρος Πούτιν στη Ρωσία διότι σημαίνει συνέχιση του πολέμου, που ήδη έχει διαρκέσει πολύ. Η Φινλανδία υποστηρίζει την κυριαρχία και την ακεραιότητα της Ουκρανίας. Θα συνεχίσουμε να βοηθάμε το Κίεβο για όσο καιρό χρειαστεί».
Ποια είναι η κατάσταση στα φινλανδορωσικά σύνορα;
«Σήμερα (29/9) θα επιβάλουμε νέους περιορισμούς στην είσοδο των Ρώσων στη Φινλανδία. Είμαστε σχεδόν η μοναδική χώρα που συνορεύει με τη Ρωσία που συνεχίζει να επιτρέπει την είσοδο Ρώσων για τουριστικούς σκοπούς και γι’ αυτόν τον λόγο έχουμε γίνει η πύλη τους προς άλλες χώρες. Θα περιορίσουμε τους ρώσους τουρίστες, αλλά σε όσους επισκέπτονται συγγενείς, εργάζονται ή σπουδάζουν θα συνεχίσουμε να επιτρέπουμε τη διέλευση. Είμαστε κοινωνία που βασίζεται κατ’ εξοχήν στους κανόνες δικαίου. Διαβάσαμε πολύ προσεκτικά τους κανονισμούς Σένγκεν, οι οποίοι υιοθετήθηκαν για να χαλαρώσουν οι περιορισμοί στα σύνορα, γι’ αυτό περιέχουν ελάχιστες προβλέψεις για την ενίσχυσή τους. Μία από αυτές είναι η απειλή για την εθνική μας ασφάλεια, αλλά θα ήταν υπερβολικό να ισχυριστούμε ότι κάθε ρώσος τουρίστας αποτελεί απειλή για την ασφάλειά μας. Γι’ αυτό βασιστήκαμε στο άρθρο της συνθήκης Σένγκεν που αναφέρει ότι μια χώρα μπορεί να επιβάλει περιορισμούς στα σύνορα αν υφίσταται απειλή για τις διεθνείς της σχέσεις ή την εξωτερική της πολιτική. Είναι ολίγον «δημιουργική» η ερμηνεία μας του άρθρου αυτού και η δημιουργικότητα με τη νομοθεσία δεν αποτελεί καλή πρακτική: θεωρούμε ότι πλήττει τις διεθνείς μας σχέσεις το γεγονός ότι Ρώσοι που δεν γίνονται δεκτοί στις χώρες της Βαλτικής μπορούν να περάσουν σε αυτές μέσω της Φινλανδίας. Από στρατιωτική άποψη, τα φινλανδορωσικά σύνορα είναι πολύ ήρεμα σήμερα. Δεν θεωρούμε ότι υπάρχει στρατιωτική απειλή. Η Ρωσία έχει συγκεντρώσει τον στρατό της στην Ουκρανία. Είδαμε όμως τη Λευκορωσία να στέλνει μετανάστες στην Πολωνία και στις χώρες της Βαλτικής και ένας φράχτης φαίνεται ότι βοηθάει σε αυτές τις περιπτώσεις. Γι’ αυτό στη Φινλανδία σήμερα γίνεται συζήτηση για την έγερση φράχτη στα σύνορα. Δεν αποκλείουμε καμία λύση προκειμένου τα σύνορα να παραμείνουν ήρεμα».
Οι εκρήξεις στους αγωγούς Nordstream επηρεάζουν τη Φινλανδία;
«Η είδηση μας έχει σοκάρει. Η ενεργειακή μας τροφοδοσία δεν εξαρτάται καθόλου από τους αγωγούς αυτούς, αλλά επειδή το περιστατικό συνέβη στην περιοχή της Βαλτικής εγείρει πολύ μεγάλες ανησυχίες. Υποστηρίζουμε πλήρως τις έρευνες των Αρχών της Δανίας και της Σουηδίας και συμμεριζόμαστε τις περιβαλλοντικές ανησυχίες όπως για τις εκπομπές μεθανίου στην ατμόσφαιρα».
