Πρώτη εικόνα: Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μετά από περίπου 10 χρόνια εμφανίζεται τρίτος σε πρόσφατη δημοσκόπηση (Opinion Poll) και το ΠαΣοΚ περνάει δεύτερο και στην εκτίμηση και στην πρόθεση ψήφου.

Εικόνα δεύτερη: Ο Αλέξης Τσίπρας που δεν είχε εμπλακεί καθόλου στο παρασκήνιο, παρά τις εκκλήσεις πολλών να υπάρξει παρέμβαση για να διασφαλιστεί η ενότητα, βλέποντας την κατάρρευση ενεργοποιείται ζητώντας από τα νεότερα στελέχη να μην αποχωρήσουν από το κόμμα.

Εικόνα τρίτη: Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Στέφανος Κασσελάκης συνδέει σε τηλεοπτική του συνέντευξη (ΑΝΤ1 στον Ν. Χατζηνικολάου) την επέτειο 50 χρόνων από την εξέγερση του Πολυτεχνείου με τις κινήσεις της Εφης Αχτσιόγλου, του Νάσου Ηλιόπουλου και του Αλέξη Χαρίτση, μιλώντας για αποστασία (!) εάν αποχωρήσουν.

Αυτές οι τρεις εικόνες είναι χαρακτηριστικές τα τελευταία εικοσιτετράωρα για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ που συνθλίβεται στις εσωκομματικές μυλόπετρες στα δικά του «Νοεμβριανά». Δείχνουν την οριακή κατάσταση που υπάρχει στο κόμμα που γιγαντώθηκε επί του Αλ. Τσίπρα αλλά καταρρέει με ευθύνη πολλών, αναλογικά, όπως και του ίδιου του πρώην πρωθυπουργού που δεν είχε κάνει απολύτως τίποτα για να αποτρέψει το χάος που επικρατεί τώρα.

Το δημοψήφισμα και οι αποχωρήσεις

Η κατάσταση ξέφυγε ειδικά από την προπερασμένη Παρασκευή, την παραμονή της συνεδρίασης της Κεντρικής Επιτροπής, με την κίνηση του Στ. Κασσελάκη να ζητήσει «κομματικό δημοψήφισμα» για τις διαγραφές. Και τότε ήταν που άνοιξε η κομματική «πύλη της Κολάσεως» που οδήγησε σε πρωτοφανή σύγκρουση και αποχωρήσεις από το κόμμα της ομάδας της Ομπρέλας υπό τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και πολύ μεγάλη ομάδα στελεχών, 46 μελών από την Κεντρική Επιτροπή (είχαν ήδη αποχωρήσει την παραμονή οι Νίκος Φίλης και Πάνος Σκουρλέτης) και από οργανώσεις ανά την επικράτεια.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή ουδείς έδειξε να ενοχλείται από το νεοπροεδρικό σύστημα. Αντίθετα, ήταν εμφανής η επιθυμία να τους… αδειάσει τη γωνιά η αριστερή τάση της Ομπρέλας. Και πίστευε ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα υπήρχε κάποιο σημείο επαφής ή συμβιβασμού με την ομάδα της Αχτσιόγλου και των 6+6 όπου συμμετέχουν οι Ηλιόπουλος και Χαρίτσης. Η άκρως επιθετική και προσβλητική σε πολλά σημεία ομιλία του Στ. Κασσελάκη, όχι απλά ενόχλησε, αλλά εξόργισε πολλούς από τη νεότερη γενιά σε μια Κεντρική Επιτροπή όπου είχε κλίμα γηπέδου με την παρουσία και απλών μελών, οπαδών του νέου προέδρου.

Πότε σήμανε ο συναγερμός

Η αποχώρηση από τη συνεδρίαση της ΚΕ της Ομπρέλας, αλλά και της Αχτσιόγλου, των 6+6, του Διονύση Τεμπονέρα, κ.ά. σήμανε συναγερμό. Εκεί φάνηκε ότι η κατάσταση ξεφεύγει. Είχε προηγηθεί και την παραμονή η κίνηση του Νίκου Παππά, της Ολγας Γεροβασίλη, του Αλέκου Φλαμπουράρη, του Κώστα Ζαχαριάδη, του Γιάννη Ραγκούση και της Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου να πάρει πίσω την πρόταση για δημοψήφισμα ο Στ. Κασσελάκης.

Τα όσα εκτυλίχθηκαν στην ΚΕ επικύρωσαν το διαζύγιο που επισημοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή με την αποχώρηση της Ομπρέλας και των δυο βουλευτών (Ευ. Τσακαλώτου και Πέτης Πέρκα). Ομως αυτό που ταρακούνησε την προεδρική ομάδα ήταν και η στάση της νεότερης γενιάς, πλην του Τεμπονέρα που με τη μικρή ομάδα του αναγνώρισε τον πρόεδρο και απλά είπε ότι δεν δίνει λευκή επιταγή, ενώ τον κατηγόρησε με σφοδρότητα.

«Ο Στ. Κασσελάκης επιδόθηκε σε έναν μακρύ κατάλογο επιθέσεων και προσβλητικών αναφορών: από το «άρρωστο» κόμμα του διαγγέλματος της Παρασκευής, περάσαμε στην «κομματίλα», το «πουμαρό», την «πέμπτη φάλαγγα»… Ακόμα χειρότερα, ο Στ. Κασσελάκης δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει αντιδραστικά σχήματα από τη φαρέτρα της alt right (Ακροδεξιά) και του εγχώριου «αντι-ΣΥΡΙΖΑ» μετώπου» υποστήριξαν τα μέλη της ΚΕ με τα πρώτα επτά να είναι βουλευτές: Σία Αναγνωστοπούλου, Εφη Αχτσιόγλου, Νάσος Ηλιόπουλος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, Μερόπη Τζούφη, Θεανώ Φωτίου, Αλέξης Χαρίτσης, Κωστής Καρπόζηλος, Δανάη Κολτσίδα, Νίκος Μπίστης και Μιχάλης Σαμπατακάκης.

Η συνάντηση με Τσίπρα

Αυτή η κίνηση κινητοποίησε και τον Αλ. Τσίπρα που δεν ήθελε με τίποτα να καταρρεύσει πλήρως το κόμμα, καθώς άλλα είχε κατά νου. Και εκεί που όλοι ζητούσαν να παρέμβει και δεν μιλούσε, ξαφνικά την περασμένη εβδομάδα ενεργοποιήθηκε, αφού δεν ανέμενε τέτοια κρίση.

Στη συνάντηση που έγινε με πρωτοβουλία του Στ. Κασσελάκη επιχείρησε να θέσει το πλαίσιο δράσης από εδώ και πέρα στον διάδοχό του, τονίζοντάς του την ανάγκη της πιστής τήρησης του καταστατικού και της λειτουργίας των κομματικών οργάνων χωρίς αποκλεισμούς. Αυτό το κατέστησε σαφές το απόγευμα της Τετάρτης ο πρώην πρωθυπουργός στη συνάντηση που είχαν στο γραφείο του Αλ. Τσίπρα στη Λεωφόρο Αμαλίας, εν μέσω των διαλυτικών φαινομένων που λαμβάνουν χώρα στον ΣΥΡΙΖΑ και των δεκάδων αποχωρήσεων ανά την Ελλάδα (15% έχουν φύγει έως τώρα εν αντιθέσει με το 30% το 2015, είπε ο εξάδελφος του πρώην πρωθυπουργού και διευθυντής της ΚΟ Γιώργος Τσίπρας υποβαθμίζοντας το θέμα).

Ο Αλ. Τσίπρας, εν μέσω της αμφισβήτησης και από το νυν προεδρικό επιτελείο ακόμα και της εμβληματικής πολιτικής απόφασης για το «μαξιλάρι των 37 δισ. ευρώ» που έχει υπερασπιστεί πολλές φορές δημόσια ο ίδιος και το οποίο δεν έδωσε το δικαίωμα στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να πει ότι «παρέλαβε καμένη γη», του εξέφρασε την ανησυχία του για τα συνεχή επεισόδια έντασης στο εσωτερικό του κόμματος.

Η έμφαση στο καταστατικό

Ο πρώην πρωθυπουργός φέρεται να σημείωσε τη μεγάλη σημασία που έχει η ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τόσο για να ασκεί αξιόπιστη αντιπολίτευση απέναντι στην κυβέρνηση όσο όμως και εν όψει των επικείμενων Ευρωεκλογών.

Πώς θα διαφυλαχθεί αυτή η ενότητα; Αυτό δύναται να γίνει μόνο με την πιστή τήρηση του καταστατικού και τη χάραξη πολιτικού σχεδιασμού εξωστρέφειας από τα όργανα του κόμματος, που ουσιαστικά είναι μια προέκταση της πρότασης του Γιάννη Δραγασάκη που έστειλε σχετική επιστολή και αγνοήθηκε από την παρούσα ηγεσία και τους γραμματείς του κόμματος.

Ειδικά για τα κομματικά όργανα ο Αλ. Τσίπρας ανέφερε, ενώ ήδη υπάρχουν πληροφορίες για έξοδο από τον ΣΥΡΙΖΑ και της ομάδας της Αχτσιόγλου και των 6+6, μια εξέλιξη που δεν την θέλει η πλευρά Κασσελάκη, πως πρέπει να λειτουργήσουν χωρίς αποκλεισμούς και με συμπεριληπτική για όλες τις απόψεις διάθεση.

Είχε προηγηθεί το δείπνο του Αλ. Τσίπρα με τον Γαβριήλ Σακελλαρίδη σε ταβέρνα της Ν. Σμύρνης, όπου συζήτησαν τα όσα γίνονται και ακολούθησαν οι συναντήσεις του πρώην πρωθυπουργού με τον Νάσο Ηλιόπουλο και τον Διονύση Τεμπονέρα.

Οι αναγνώσεις του κλίματος

Το κλίμα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ είναι εκρηκτικό. Η νέα ηγετική ομάδα, κυρίως τα πρόσωπα που είναι δίπλα στον Στ. Κασσελάκη, δηλ. Παύλος Πολάκης, Ευάγγελος Αποστολάκης, Θεοδώρα Τζάκρη, Δώρα Αυγέρη, Πέτρος Παππάς, κ.ά., θεωρούν πως ο πρόεδρος του κόμματος βγήκε ενισχυμένος από αυτή τη διήμερη επίπονη διαδικασία και ουσιαστικά επικρατεί η παροιμία, ως ατμόσφαιρα, «χώρισε η ήρα από το σιτάρι».

Δύσκολο να το θεωρείς αυτό όταν αποχωρούν ιστορικά στελέχη που έχουν γράψει σημαντική διαδρομή στην πολυετή ιστορία της ελληνικής Αριστεράς ή όταν άλλα, όπως ο Γ. Δραγασάκης, εμφανίζονται λάβροι κατά του Στ. Κασσελάκη καταλογίζοντας στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αντιδημοκρατικά ήθη και αλαζονικές συμπεριφορές. Ο πρώην αντιπρόεδρος των κυβερνήσεων Τσίπρα έκανε και μια αναφορά με νόημα για τα μελλούμενα, με δεδομένο ότι τα περισσότερα μέλη του πνευματικού του παιδιού, του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών, του ΕΝΑ, αλλά και πολλοί άλλοι, είτε διαφωνούν, είτε έχουν αποχωρήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως πολιτικοί του φίλοι, π.χ. Γιώργος Σταθάκης, ενώ κάποιοι άλλοι, όπως ο Αριστείδης Μπαλτάς, ένας εκ των θεωρητικών του ΣΥΡΙΖΑ, είναι απέναντί του με σκληρή γλώσσα.

Η κρίσιμη συζήτηση Με το ένα πόδι στην έξοδο και η νεότερη γενιά

Παρά τις τελευταίες προσπάθειες του Αλ. Τσίπρα, η κατάσταση σε μεγάλο βαθμό είναι δύσκολο πλέον να ελεγχθεί. Πολλά έχουν ήδη δρομολογηθεί. Αυτό το ξέρει και ο Στ. Κασσελάκης και γι’ αυτό είπε και στη συνέντευξή του (ΑΝΤ1), αφού έκανε νέα «επίθεση φιλίας» στην Εφη Αχτσιόγλου και στην ομάδα 6+6, ότι εάν φύγουν οργανωμένα βουλευτές πρόκειται για αποστασία.  Σήμερα πραγματοποιείται και η μεγάλη διαδικτυακή συζήτηση της ομάδας της Εφης Αχτσιόγλου και των 6+6 με την πλειοψηφία να είναι υπέρ της αποχώρησης, με ιδιαίτερα σκεπτικούς στελέχη, όπως ο Ν. Ηλιόπουλος. Ηδη η νεολαία στην οποία έχει μεγάλη επιρροή ο Δ. Τζανακόπουλος είναι έτοιμη προς αποχώρηση.

«Δεν ξέρω πόσα περιθώρια υπάρχουν ακόμη ώστε να παραμείνει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κόμμα της Αριστεράς… Η “νέα ελπίδα” που με αγωνία επιζητούν η κοινωνία και η χώρα μπορεί να αναγεννηθεί μόνο μέσα από την ανασύνταξη και ανασύνθεση του ευρύτερου αριστερού και προοδευτικού χώρου… Αυτό απαιτεί αυτενέργεια, συλλογικές πρωτοβουλίες και συντονισμένες δράσεις μέσα κι έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως μέσα στην κοινωνία» έγραψε με νόημα o Γ. Δραγασάκης που είδε και τον φίλο του Αριστείδη Μπαλτά, εκ των θεωρητικών του ΣΥΡΙΖΑ και πρόσωπο κύρους που εκτιμά ιδιαίτερα το ζεύγος Τσίπρα, να αποχωρεί, όπως και ο Γιώργος Σταθάκης, και ο νοών νοείτω. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, στελέχη, όπως η Εφη Αχτσιόγλου, ο Αλ. Χαρίτσης, η Σία Αναγνωστοπούλου είναι με το ενάμισι πόδι εκτός κόμματος!

Διεργασίες και ρίσκο: Πληθαίνουν τα σενάρια για νέα κόμματα

Στο κλίμα αποχωρήσεων από τον ΣΥΡΙΖΑ γίνεται μεγάλη συζήτηση στο παρασκήνιο για το πόσα νέα κόμματα θα προκύψουν. Αυτό που συζητείται ήδη είναι η δημιουργία σε πρώτη φάση ενός Φόρουμ Διαλόγου Κοινής Δράσης, κάτι αντίστοιχο με αυτό που είχε γίνει το 2001 με τον Χώρο Διαλόγου και Κοινής Δράσης της Αριστεράς. Αυτό το Φόρουμ θα είναι το πεδίο συνάντησης διαφόρων σχηματισμών πριν από τη δημιουργία κόμματος.

Η «Ομπρέλα» ουσιαστικά προανήγγειλε και την ίδρυση νέου κόμματος, το οποίο αργά αλλά μεθοδικά θα σχηματοποιηθεί με φόντο και τις ευρωεκλογές και σίγουρα με ηγετική ομάδα που θα κινείται στη ζώνη των 40-50 ετών και με τη συνδρομή, εννοείται, των πρεσβύτερων και ιστορικών στελεχών. Οι δυο ευρωβουλευτές Στέλιος Κούλογλου και Πέτρος Κόκκαλης έφυγαν με τον δεύτερο να προαναγγέλλει τη δημιουργία κόμματος.

Υπάρχει η ομάδα των 51 ανένταχτων, προσωπικοτήτων, κινηματικών συλλογικοτήτων, και ο Στέφανος Τζουμάκας που αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και επίσης μίλησε για τη δημιουργία νέων σχημάτων. Το κρίσιμο όμως είναι τι θα γίνει και στο Κοινοβούλιο. Ηδη Τσακαλώτος και Πέρκα ανεξαρτητοποιήθηκαν και εάν φύγουν και η ομάδα Αχτσιόγλου και οι «6+6» σχηματίζουν ΚΟ καθώς υπάρχουν και άλλοι δυο με τρεις βουλευτές που είναι προς την έξοδο. Πάντως, το νέο κόμμα θα φανεί κατά πόσο θα γίνει και από αυτούς ή θα περιμένουν τελικά τις ευρωεκλογές, αν και είναι κίνηση υψηλού πολιτικού ρίσκου, ενώ ο Στ. Κασσελάκης διαμηνύει: «Δεν θα αφήσω κανέναν να τελειώσει τον ΣΥΡΙΖΑ».