ΟΑντώνης Σαμαράς δεν έκρυψε ποτέ τις απόψεις του. Ο νόμος για την ισότητα στον γάμο, παραδείγματος χάριν, του καθόταν στο στομάχι. Το ίδιο και η αντιμετώπισή του ως πρώην πρωθυπουργού από το Μέγαρο Μαξίμου.
Τον Ιούλιο, στο Πολεμικό Μουσείο, είχε πει: «Φτάσαμε στο σημείο στο νομοσχέδιο για τον γάμο να θέτω στη Βουλή συγκεκριμένα ερωτήματα επί της ουσίας και όχι μόνο δεν μου απάντησε κανείς, αλλά οργανώθηκαν και κενά έδρανα όσο μιλούσα. Αφού η κυβέρνηση αντιμετωπίζει έτσι ακόμα και τον πρώην πρωθυπουργό, γιατί να μην τους θεωρήσει ο κόσμος αλαζόνες;».
Για εκείνον, όπως και για άλλους εντός της ΝΔ, ο «γουοκισμός» του Μεγάρου Μαξίμου καταπατούσε τα ιδεολογικά σύνορα της παράταξης. Πιο πριν, ο Σαμαράς ξιφουλκούσε κατά των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, στο ίδιο νομοσχέδιο, κυρίως για την εισαγωγή των όρων «γονέας 1» και «γονέας 2» ως προσπάθεια κατάργησης της πυρηνικής οικογένειας με μαμά και μπαμπά.
Η αμφισημία των όρων και οι παρεξηγήσεις
Ο νόμος για την ισότητα στον γάμο δεν ανήκει στη woke ατζέντα αλλά στα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό ο πρώην πρωθυπουργός δεν το αναγνωρίζει, αλλά και ποιος ξέρει ακριβώς τι σημαίνει woke κουλτούρα; Ακόμα και ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπέρδεψε το κοινό. Τον Μάρτιο, περίπου έναν μήνα μετά την ψήφιση του παραπάνω νόμου, συνομιλώντας με τον ηθοποιό Γιώργο Καπουτζίδη, επισήμανε ότι «και οι μειονότητες πρέπει να προστατεύονται ενάντια στην τυραννία της πλειοψηφίας».
Στην πρόσφατη συζήτησή του με τον γάλλο συγγραφέα Πασκάλ Μπρικνέρ, αναφερόμενος στη woke κουλτούρα, δήλωσε ότι «τώρα βρισκόμαστε σε άλλο επίπεδο, έχουμε την τυραννία των μειοψηφιών, οι οποίες δεν επιτρέπουν σε κανέναν να αμφισβητήσει την άποψή τους. Αν τολμήσεις να εκφράσεις αμφιβολίες για τη γνώμη τους, σε «βαφτίζουν» φασίστα, υποστηρικτή της πατριαρχίας ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς».
Τι προβληματίζει τον Πρωθυπουργό; Η τυραννία της πλειοψηφίας ή η τυραννία της μειοψηφίας; Αυτή η αμφιθυμία αφήνει εκκρεμές το ερώτημα του Σαμαρά: «Επρεπε να εκλεγεί ο Τραμπ για να καταλάβουν ορισμένοι τι σημαίνει για τη συντριπτική πλειοψηφία της κάθε κοινωνίας η woke ατζέντα;».
Πώς έφτασε ένας μεταγγισμένος όρος από τη διχασμένη κοινωνία της Αμερικής να προκαλεί ενδοοικογενειακά προβλήματα και διαζύγια στη συντηρητική παράταξη της Ελλάδας; Woke σημαίνει αφύπνιση. Ο όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 1938 ως προειδοποίηση για τους Αφροαμερικανούς που ταξίδευαν προς τη ρατσιστική Αλαμπάμα και για πολλά χρόνια ήταν συνδεμένος με τους αγώνες για κοινωνικά ζητήματα. Πολιτική χροιά απέκτησε με το κίνημα Black Lives Matter, συνδέθηκε με ακτιβιστικά κινήματα για τα δικαιώματα των γυναικών και των τρανς και συναρτήθηκε με την κουλτούρα της ακύρωσης (cancel culture) και της πολιτικής ορθότητας.
Εγινε το σύνθημα του νέου διαφωτισμού για τους οπαδούς του και πολύ σύντομα, εξαιτίας της κατάχρησής του, το συνθηματικό του νέου σκοταδισμού για τους αντιπάλους του. Πλέον είναι δύσκολο για όποιον δεν συμμετέχει στη διαμάχη να ξεχωρίσει τι είναι woke, καθώς τόσο η Αριστερά όσο και η αντι-woke Δεξιά μοιάζουν να μη νοιάζονται για τα δικαιώματα αυτά καθαυτά, αλλά για την αποτελεσματικότερη οχύρωσή τους απέναντι στον «εχθρό».
Ο πολιτιστικός πόλεμος στην Αμερική έχει χωρίσει σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα πολιτικούς, δικαστές, νομοθέτες, εκπαιδευτικούς, γονείς, ακτιβιστές, πολίτες. Αναπτύσσεται έντονος διάλογος για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, για το αν πρέπει να αποσυρθούν από τις σχολικές και τις δημόσιες βιβλιοθήκες κλασικά βιβλία επειδή περιέχουν ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς, αθυροστομίες, βία ή σύγχρονα βιβλία τα οποία διαπραγματεύονται θέματα ρατσισμού, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού. Η υπερβολή έφερε την αντίδραση απέναντι στον «woke φασισμό». Οι δύο πλευρές πολώθηκαν μέσα από τα social media, στα οποία μαίνεται η διαμάχη αν η υιοθέτηση της κουλτούρας της ακύρωσης είναι ένα μέσο λογοδοσίας ή ένα είδος διαδικτυακού λιντσαρίσματος.
Διαδικτυακό λιντσάρισμα έχουμε δει και στη χώρα μας, woke ατζέντα όχι, πλην κάποιων συζητήσεων σε σχολεία για το φύλο και λίγων μαγαζιών που πρόσθεσαν και τρίτη τουαλέτα. Η πολεμοχαρής ατμόσφαιρα της Αμερικής δεν υπάρχει στη χώρα μας. Αυτό το επισήμανε ο Μητσοτάκης στη συζήτηση με τον Μπρικνέρ λέγοντας ότι στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, δεν υπάρχει τέτοιο φαινόμενο και «δεν πρέπει να συγχέουμε την προστασία θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων με την κατεύθυνση που έχει πάρει αυτό που ορίζουμε ως woke κουλτούρα στις ΗΠΑ». Αρα, τι εννοούσε μιλώντας για την τυραννία της μειοψηφίας;
«Η παρατήρησή του», εξηγεί συνεργάτης του, «αφορούσε τη woke κουλτούρα και μια θεμελιώδη διαστρέβλωσή της: την αυθαίρετη ταύτιση της εύλογης ελευθερίας στον αυτοπροσδιορισμό με το κοινωνικό δικαίωμα όλων στην ισότητα. Η ανάδειξη των πολλαπλών ταυτοτήτων που διχάζουν μπορεί να οδηγήσει σε αντιδημοκρατική παλινδρόμηση και σε νέου τύπου ανισότητες. Σε αμφισβήτηση, δηλαδή, της συμπεριληπτικότητας, η οποία αποτελεί προϋπόθεση της κοινωνικής συνοχής. Εχουμε, λοιπόν, κάθε λόγο να παίρνουμε αποστάσεις από κάθε εργαλειοποίηση της διαφορετικότητας – απ’ όπου και αν προέρχεται».
Ιδεολογικές επιρροές στην ελληνική κοινωνία
Ο Σαμαράς κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι τη στιγμή που όλος ο κόσμος στρέφεται προς τα δεξιά, προς την κοινή λογική κατά την άποψή του, αυτή αναζητεί «κάποιο κέντρο». Η εκλογή Τραμπ, που αποδίδεται και στην αντίδραση στη woke κουλτούρα, και η άνοδος της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη μπορούν να μεταφραστούν σε δεξιά μεταστροφή και της ελληνικής κοινωνίας; Από την πολυετή έρευνα της διαΝΕΟσις «Τι πιστεύουν οι Ελληνες» (2016 – 2024) προκύπτει το αντίθετο. Η συνολική εικόνα δείχνει την ελληνική κοινωνία προσανατολισμένη προς τις ιδέες της Κεντροαριστεράς και Αριστεράς. Μόνο το 2018 καταγράφηκε υπεροχή της Δεξιάς. Σύμφωνα με την ανάλυση του Γεράσιμου Μοσχονά, είναι πολύ ενδιαφέρον ότι το 2024 το σύνολο των ιδεολογικών προτιμήσεων που εντάσσονται στην ευρεία Κεντροαριστερά/Αριστερά υπερέχει σημαντικά εκείνων που εντάσσονται στην Κεντροδεξιά/Δεξιά (45,1%, έναντι 39,1% αντιστοίχως).
«Αυτή η κατανομή ιδεολογικής επιρροής», παρατηρεί ο καθηγητής Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, «δεν συνάδει ούτε διαισθητικά ούτε αριθμητικά με την κυριαρχία των κομμάτων του κεντροδεξιού και δεξιού φάσματος, όπως αυτή προέκυψε από τις δύο βουλευτικές αναμετρήσεις του 2023. Το ιδεολογικό κέντρο βάρους της ελληνικής κοινωνίας εξακολουθεί να κλίνει προς την ευρύτερη Κεντροαριστερά/Αριστερά, περίπου ένα έτος μετά το εξόχως αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα για αυτή την τελευταία. Το εύρημα είναι σημαντικό. Είναι δε ενδεικτικό της ανθεκτικότητας και της ισχύος των ιδεολογικών επιλογών ή ταυτοτήτων που ανήκουν στην ευρεία Κεντροαριστερά/Αριστερά. Αυτή η τελευταία παραμένει ιδεολογικά ισχυρή, παρότι οι κομματικοί φορείς που την εκπροσωπούν εμφανίζονται εξασθενημένοι». Τελευταία, το ΠαΣοΚ εμφανίζει σημάδια ανάκαμψης, ωστόσο παραμένει στοίχημα αν μετά τις εξελίξεις στη ΝΔ θα αφυπνιστεί νωρίτερα η συντηρητική Δεξιά ή μια διευρυμένη Κεντροαριστερά. Αυτό είναι ό,τι πιο woke μπορούμε να δούμε στη χώρα μας στο ορατό μέλλον.
